Prof. Dr. Yaşar Uysal, dünyadaki genel prensiplere bakıldığında bölgeselleşmenin, küreselleşmenin yerini alacak gibi göründüğünü söyledi
Dokuz Eylül Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Uysal Ege İhracatçı Birlikleri’nde Türkiye ve dünya ekonomisine ilişkin bir sunum gerçekleştirdi. Dünyada yapay zeka ve ekolojik dengeyi dikkate alan boyutlarda rekabet yapıldığını belirten Prof. Dr. Uysal, Türkiye’nin büyüme modelinin ise şu anda tıkandığını söyledi.
Türkiye’nin yeni bir büyüme modeline hatta daha nitelikli olduğu için kalkınma modeline ihtiyacı olduğunu dile getiren Prof. Dr. Uysal, “Ülkemizin enflasyonu öyle ya da böyle dünyadan daha yüksek. Dünyadan daha yüksek olunca daha yüksek faiz verdik. Böyle olunca ülkeye çok fazla sıcak para geldi. Döviz olması gereken kadar artmadı, TL değerlendi ve tüketime dayalı bir büyüme yaşadık. Sadece 2022’den 2023’e TL yaklaşık yüzde 10 değerlenmiş görünüyor. Bunlarla birlikte ihracatçıların ithal girdi ile ihracatı daha cazip görmek zorunda kaldığı bir dönemde TL’nin değerlenmesi ihracatın bir şekilde artmasına katkı sağladı ama Cumhuriyet tarihinde görmediğimiz dış ticaret açıkları verdik. 2023’ün sonunda 106 milyar dolar dış ticaret açığı verdik” dedi.
“Bölgeselleşme küreselleşmenin yerini alacak”
Blockchain, sanal dünyada alışverişlerin ve paraların döndüğü Adem-i merkeziyetçi bir finans siteminin ortaya çıktığını dile getiren Prof. Dr. Uysal, “Rekabet eskiden fiyat ve yenilik rekabetiyken, şu anda ise ekolojik boyutları dikkate alan ve yapay zeka üzerinden yürüyen bir rekabet perspektifi geliyor. Gerek karbon salınımının azaltılması açısından gerekse dünyadaki genel prensiplere baktığımızda bölgeselleşmenin küreselleşmenin yerini alacak gibi bir görüntüsü var. O nedenle herkes kendi bölgesinde daha çok iş yapacak. Türkiye bu açıdan şanslı. Dünyada en çok komşusu olan ülkelerden biriyiz. Bunu avantaja dönüştürürsek çok iyi olacak. Tabi bu biraz fütüristik bir şey. Ama kısa bir süre içinde yerleşecek diye düşünüyorum” ifadelerinde bulundu.
“Yapay zeka ve uzay çağı toplumu geliyor”
Tarihsel süreçte üç farklı döneme işaret eden Prof. Dr. Uysal; tarım toplumu, sanayi toplumu ve bilgi toplumuna değindi. Şimdi yeni bir sürecin geldiğini aktaran Prof. Dr. Uysal, “Göçebe avcılık yaparak yaşayan bir insanlık 300 bin yıl önce yaklaşık insanlar ortaya çıktı. 290 bin yıl sonra Mezopotamya’da yerleşik tarım toplumuna geçti. 1750’lerden sonra İngiltere’de sanayi toplumuna geçti. 1980’lerden sonra Amerika ve Japonya’da bilgi toplumu başladı. Tarım toplumu aşamasında kapitalizm ticari kapitalizmdi. Sanayi toplumu aşamasında sanayi kapitalizmi vardı. Bilgi toplumu aşamasında ise finansal kapitalizm söz konusu oldu. 3 büyük küreselleşme yaşandı. Başlangıçta tarım toplumundaki rekabet daha çok güç rekabeti üzerinden kaynaklanıyordu. Sanayi toplumu ile beraber ölçek ekonomisine dayalı fiyat rekabeti gelişti. Bilgi toplumuyla beraber de yenilik rekabeti söz konusu oldu. Önümüzdeki dönemde ise yapay zeka ve uzay çağı toplumu geliyor bu çok belirgin oldu. En geç 2050’de gelecek gibi görünüyor” diye konuştu.
