EPDK’nın hazırladığı elektrikli araçlara yönelik yeni projeksiyon çalışmasına göre 2030 yılında 990 milyon dolar; 2035 yılında ise 2 milyar dolar değerinde şarj ünitesi ve ekipman yatırımı gerçekleştirilecek
SEDA GÖK
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu hükümleri gereğince her iki yılda bir Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)’ya ülkemizdeki elektrikli araç kullanımı, gelişimi ve şarj altyapısı ihtiyacına yönelik projeksiyon hazırlanması görevi verildi.
EPDK tarafından kamuoyu ile paylaşılan projeksiyon çalışmasında; yeni araç ihtiyacı, genç nüfus yoğunluklu nüfus artışı, otomotiv pazarı büyümesi, elektrikli araçlara ulaşımı artırıcı muhtemel teşvikler, kullanıcı endişelerinin giderilme hızı ve otomotiv üreticilerinde elektrikli teknolojilere dönüş hızı gibi parametreler dikkate alınarak detaylı senaryo analizleri ortaya konuldu.
Elektrikli araç pazarı gelişmiş ülkelerin pazar gelişim trendleri de dikkate alınarak yıllar itibarıyla elektrikli araç ve şarj noktası (soket) sayısı tahminlerini içeren düşük, orta ve yüksek olmak üzere üç temel senaryo oluşturuldu.
Çalışmadaki baz (orta) senaryoya göre 2030 yılında elektrikli araç sayısının 1,3 milyon adet, şarj noktası sayısının 142 bin adet; 2035 yılında elektrikli araç sayısının 3,3 milyon adet, şarj noktası sayısının 273 bin adet civarında olması öngörülüyor.
EPDK tarafından lisans verilen şirketler bugüne kadar sektörde yaklaşık 250 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirdi. Projeksiyon çalışmasına göre baz (orta) senaryoda 2030 yılında 990 milyon dolar; 2035 yılında ise 2 milyar dolar civarında şarj ünitesi ve ekipman yatırımının gerçekleştirilmesi bekleniyor.
Elektrikli araç teknolojilerinin giderek yaygınlaştığı ve elektrikli araçların yollarımızda gün geçtikçe daha görünür hale geldiği bir döneme tanıklık edilmesi bekleniyor. EPDK da bu kapsamda yeterli ve sürdürülebilir elektrikli araç şarj altyapısı ile serbest bir piyasanın tesis edilmesine yönelik düzenleme faaliyetlerine 2024 yılında da hızla devam ediyor.
e-mobilite alanında yapılan düzenlemelerle dünyada ilk kez “şarj ağı işletmeci” tanımı mevzuat kapsamına alınarak piyasa oyuncuları lisanslandırılmış ve şarj hizmeti piyasası hukuki bir zemine kavuştu.
Gelinen noktada, şarj hizmeti faaliyetlerine yönelik yasal altyapının oluşumundan önce yalnızca 5 adet firmanın faaliyet gösterdiği şarj hizmeti piyasasında Nisan ayı itibariyle 176 adet lisanslı şirket faaliyet gösteriyor. 2023 yılı başında Türkiye’de 14 bin 552 adet elektrikli araç mevcut iken bugün itibarıyla bu sayı 93 bin 973 adete ulaştı. EPDK’dan lisans alan şarj ağı işletmecileri tarafından yapılan yatırımlar neticesinde, 2023 yılı başında Türkiye çapında 3 bin 81 (2.706 adet AC (Yavaş) ve 375 adet DC (Hızlı)) olan şarj noktası (soketi) sayısı ise 1 Nisan 2024 tarihi itibariyle 17 bin 233’e (11.412 adet AC (Yavaş) ve 5 bin 821 adet DC (Hızlı)) yükseldi. Elektrikli araç sayımız hızla artarken aynı süratle şarj noktalarımızın da artması e-mobilite ekosisteminin gelişimi açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Ülkemizde soket başına düşen elektrikli araç sayısı 5,4. Bu oran Avrupa Birliği ülkelerinde ortalama ise 13,75 seviyesinde…
Bununla birlikte elektrikli araçlara temin edilen elektrik enerjisinin tamamının yenilenebilir enerji kaynakları ile üretildiğinin belgelendirildiği “yeşil şarj istasyonu” kavramı mevzuata eklenmiş olup piyasada hali hazırda faaliyet gösteren şarj istasyonlarının yaklaşık yarısı bu kapsamda hizmet veriyor. Yeşil şarj istasyonlarının yanı sıra yenilenebilir enerji üretim tesisi ile bütünleşik şarj istasyonlarının da kurulması mümkün bulunmakta. Bu sayede Türkiye’de yerli ve yenilenebilir enerji potansiyeli değerlendirilmekte, sürdürülebilir ve çevreyle uyumlu bir ulaşım imkanı sunulmakta ve ülkemizin iklim hedeflerine ulaşma sürecine önemli katkılar sağlanması planlanıyor.
Ülkemizde elektrikli araç pazarı ve şarj ağı altyapısı hızlı bir gelişim gösterirken bu gelişimin önümüzdeki yıllarda da devam edip etmeyeceği herkesin merak konusu.
