2024 yılının Mart ayı rakamları TUİK tarafından açıklandı. Buna göre Mart gerek ihracat, ,gerekse de ithalat geriledi. İhracat %4,1 gerileyerek 23,548 milyar dolardan 22,571 milyar dolara, ithalat da %6,3 azaldı ve 31,927 milyardan 29,912 milyara geriledi. Mart ayı dış ticaret açığı aylık %12,4 azalarak 8,379 milyardan 7,341 milyar dolara geriledi.
2024’ün ilk üç ayına göre ise ihracat %3,5 artarak 61,417 milyar dolardan 63,603 milyar dolara yükseldi. İthalat ise %12,8 oranında azalarak 96,217 milyar dolardan 83,945 milyar dolara geriledi. Bunun sonucu dış ticaret açığı da %41,5 oranında azalarak 2023’ün ilk üç ayında 34,799 milyar dolar iken, 2024’ün ilk üç ayında 20,343 milyar dolara geriledi ve ihracatın ithalatı karşılama oranı da %63,8’den %75,8’e yükseldi. Dış ticaret açığı azalırken, dış ticaret hacminin de %6,3 azalarak 157,634 milyar dolardan 147,548 milyar dolara gerilediğini de gözönünde bulundurmak gerekiyor.
TUİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre 2024’ün gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2021’den itibaren Ocak-Mart dönemindeton olarak şöyle gelişti:
| Yıllar | 2024 | 2023 | 2022 | 2021 |
|---|---|---|---|---|
| Miktar(ton) | 7.366.298 | 6.802.248 | 7.623.517 | 5.781.717 |
Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız Ocak-Mart döneminde miktar olarak %8,29 artmış durumda.
Ocak ayı için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 61,260 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 83,945 milyar dolarlık ithalatın içinde %72,98 oranına işaret ediyor.
| FASILLAR – İTHALAT | 000 $ | |
|---|---|---|
| 1 | Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve türevleri bitümenli maddeler | 17 750 763 |
| 2 | Kazanlar, Makinalar mekanik cihazlar parçaları | 9 509 716 |
| 3 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler | 7 382 985 |
| 4 | Elektrikli Makina ve Cihazlar | 6 590 541 |
| 5 | Demir ve Çelik | 5 829 463 |
| 6 | Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar | 5 383 048 |
| 7 | Plastikler ve mamulleri | 3 621 205 |
| 8 | Organik kimyasal ürünler | 2 227 260 |
| 9 | Optik, Fotoğraf, tıbbi alet ve cihazlar | 1 609 790 |
| 10 | Eczacılık ürünleri | 1 355 462 |
| TOPLAM | 61 260 232 |
| FASILLAR – İHRACAT | 000 $ | |
|---|---|---|
| 1 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı | 7 923 698 |
| 2 | Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları | 6 180 118 |
| 3 | Mineral yakıtlar, yağlar | 4 423 920 |
| 4 | Elektrikli makina ve cihazlar, ses-görüntü | 3 878 652 |
| 5 | Plastikler ve mamulleri | 2 604 278 |
| 6 | Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar | 2 603 749 |
| 7 | Demir ve Çelikten eşya | 2 490 893 |
| 8 | Demir veya Çelik | 2 480 623 |
| 9 | Örme Giyim Eşyası | 2 409 793 |
| 10 | Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı | 2 029 271 |
| TOPLAM | 37 024 994 |
Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi ilk sırada ve toplam ithalatın %21,15’ini oluşturuyor. İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması %58,21 ile geçen yılın seviyesinde. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 7,923 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın %12,46’sını oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 2,480 milyar dolar ile 8. sırada. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 4,439 milyar dolar seviyesinde. Motorlu taşıtlarda 541 milyon dolar lehte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te 3,349 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz.
İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:
| İTHALAT 000 $ | – | İHRACAT 000 $ | – | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Rusya | 11 983 988 | Almanya | 5 232 468 |
| 2 | Çin | 10 227 130 | ABD | 3 804 157 |
| 3 | Almanya | 6 281 953 | İtalya | 3 448 698 |
| 4 | Gizli Ülke | 4 632 228 | Irak | 3 356 801 |
| 5 | ABD | 4 581 424 | Birleşik Kral. | 3 256 365 |
| 6 | İtalya | 4 145 895 | İspanya | 2 458 598 |
| 7 | Fransa | 3 253 182 | Fransa | 2 411 012 |
| 8 | İsviçre | 2 537 287 | Hollanda | 2 126 118 |
| 9 | İspanya | 2 227 040 | Rusya | 2 051 017 |
| 10 | Güney Kore | 1 955 189 | Romanya | 1 927 929 |
| TOPLAM | 51 825 315 | 30 073 165 |
Toplam ithalatımızın %61,74’ünü ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. llk üç ayda Rusya 1,983 milyar dolar ile ithalatımızda 1. sırayı koruyor ve ithalatımızın %14,28’ini Rusya’dan yapıyoruz. Çin’den ise ithalatımız 10,227 milyar dolar ile toplam ithalatımızın %12,18’ini oluşturuyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 2,051 milyar dolar. Üçüncü sırada yer alan Almanya’dan ithalat ,281 milyar dolar ile toplam ithalatın %7,48’ini oluşturmakta.
İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 5,232 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın %8,23’ünü Almanya’ya yapıyoruz. Onu 3,804 milyar dolar ile ABD takip ediyor ve toplam ihracatımızın %5,98’sini ABD’ye yapıyoruz. Toplam ihracatımızın %47,28’i olan 30,073 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. İtalya 3,448 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da %5,42. Aylık ortalama dış ticaret açığının 7 milyar doların altında seyretmesi, son iki yıldır yıllık toplam 100 milyar doların üzerinde olan açık için şimdilik yıllık 50-60 milyar dolarlık bir açığa işaret ediyor.
Not: Rakamlar TUİK’in verileri esas alınarak değerlendirilmiştir.
