Cuma, Eylül 20, 2024

Makine ve Ekipmanlarda Güvenlik

Makine ve ekipmanlar, insan yeterlilik ve vasıflarının bir uzantısıdır. İnsanların akıl yetirip fakat güç yetiremediği işlerin yapılmasında bir tamamlayıcı olarak varlık gösterirler. Bir çalışan, demir parçasına güç uygulamak vasıtasıyla eğip, bükmek ve şekil vermek ister fakat 10 tonluk bir gücün uygulanması bir insan tarafından ancak düşünebilir; uygulayamaz. Burada bir pres makinesine ihtiyaç duyar ve bu makineyi icat ve imal eder. Tüm teknolojik ürünler ve metalar bu ihtiyaçtan hayat bulurlar. Makine ekipmanlar, insani vasıfların bir uzantısı olduğu için tıpkı çalışanlar gibi vasıflarını iş gücüne dönüştürürken doğal bir tehlike döngüsünün içine girerler. Bu tehlike döngüsünü kırıp süreçleri güvenli sürdürmek için bir sistem gerekmektedir. Sistem, işletmede yer alması planlanan tüm makine ve ekipmanları kapsayacak şekilde kurgulanmalıdır. Bu kurgu, makine ve ekipmanlar henüz işletme bünyesine kazandırılmadan önce kurgulanıp devreye alınmalıdır.

Birinci basamak, ihtiyaç olan ve alınması planlanan makine ve ekipmanın sağlık ve güvenlik bakımından işletmenin iş yapım yöntemine ve iç dinamiklerine uygunluğunun belirlenmesidir. Uygunluk kararının ardından o makine – ekipman için yasal ve teknik zeminde öngörülen ulusal yahut uluslararası belgeler sorgulanmalı, kriterlere uygunluk oranında bir seçim yapılmalıdır.  Bundan sonraki süreç, makine – ekipmanın doğurabileceği tehlikeler ve bu tehlikelerin riske dönüş süreçlerini analiz etmek ve değerlendirmek olmalıdır. Değerlendirmenin sonunda güvenli kullanım prosedürleri belirlenmelidir. Yine analiz ve değerlendirme sonuçlarına göre makine – ekipmanın kullanıcılarına ve muhataplarına yönelik gerekli eğitimlerin verilmesi sağlanmalıdır.

Makine – ekipmanın, geliştirilen bir kontrol sistemi ile kullanıcısı – operatörü tarafından periyodik olarak kontrol edilmesi sağlanmalı, yasal ve teknik normlara ve sürelere uygun şekilde düzenli olarak bakımı yapılmalı ve kurulan kontrol sistemi ve bakım operasyonlarına ait tüm süreçler kayıt altına alınmalıdır. Değişim yönetimi kapsamında, makine – ekipmandaki herhangi bir istemli yahut istem dışı değişikliğin ilgili kişilere – amirlere anlık rapor edilmesi oldukça önemlidir! Her değişim beraberinde bir riske gebedir; söz konusu olan makine – ekipman ise şayet bu durum daha da hayati bir nitelik kazanmaktadır. Bu bakımdan işletmedeki iletişim kabiliyetinin geliştirilmiş, kontrol sistemlerinin güçlendirilmiş ve iş gruplarının nitelikli eğitim almış olması önemlidir.

Murat Çağlar

Diğer Yazarlar