Perşembe, Temmuz 4, 2024

Pazar

Avrupa Futbol Şampiyonası devam ettiği şu günlerde, dünyanın hallice hacimli ve popüler sporu olarak kabul gören, aynı zamanda küresel nitelikte temaşa etkisi meydana getiren tarafıyla, oyunları takip eden geniş kitleler tarafından, futbol dünyasının zamana uygun güncellemeleri ile gündemde yer alıyor. Yaşı uygun olanlar daha uzunca sayılabilecek süreçte yaşanan değişimlerin pek çok alanda olduğu gibi spora, bilhassa futbol’a düşen izdüşümlerini mukayeseli olarak izleyebiliyorlar.

Evvelinde münferit sonraları olimpiyatlar nezdinde başlayan uluslar arası müsabakalardan sonra o zamanki FIFA Başkanı Jules Rimed önderliğinde uzun soluklu olarak ilk kez 1930 yılında tertip edilen Dünya Futbol Şampiyonası, Güney Amerika ağırlıklı başlamıştı. 2.Dünya Savaşı nedeniyle iki kez yapılamayan (1942-1946) turnuvalar giderek yeni düzenleme ve değişikliklerle devam ederek gelişti, bu süreç yakın bir zaman içinde asırlık olacak hale geldi.

Bizim nesil; çoğu 20.asrın ikinci yarısında(1966-1970) naklen radyo yayınları ve yazılı basın, (1974 ve sonrasında) TV yayınları ile izlenebildiği zamanlarda ulusal futbol ekiplerinin bir festival havasında yarattıkları rekabetin hem oyun düzenleri, taktik ve fizik disiplinleri, kollektif ve bireysel performanslarının hayranlık uyandıran özellikleri ile turnuvalar müddetince büyülenmiş kitleleriydi.


Milenyum ile değişen bir şeyler, milli takımların bünyesel, kurumsal, maddi, manevi taraflarlarıyla da toplumsal, teknolojik gelişmelerden etkilenen yaygın kitlelere benzer biçimde vaziyet etti;

  • Takım oyunu disiplini içerisinde kalmak kaydıyla bireysel futbol virtüözlerinin, efsanevi ünlerinin yerini,  piyasada kendini gösterme çabasıyla mensup bulunduğu kulübün çıkar beklentisi ile bağlı bireysel ikbal kaygısı aldı.
  • Milli takımlardaki kadrolar içerisinde oyuncuların çoğunun kişilikleri temsil ettikleri ülkenin homojen yapısal niteliklerini barındırıyorlarken, şimdilerde milli takım kadrolarının ekserisinde ülke orijininden çok sonradan vatandaşlık dolayısıyla yer alan melez kadrolar olağan sayıldılar.
  • Savaş halinde olan bir ülkenin milli takımının turnuva iştirakçisi olmasındaki garipliğin üstüne üstlük  karşısındaki ülkenin Katar’da düzenlenen Dünya ve Avrupa kupası elemelerinden ihraç edilmesi tercihinin bir o kadar siyasi olması düşündürücüdür.
  • Küreselleşme çerçevesinde futbol ile ilgili tüm bileşenlerin (sporcu-idareci-kulüpler-altyapı-turizm-ulaşım-piyasa-kitle vb) finansın bileşkesi olduğu markalaşmanın zamanın ruhuna uygun popülizm iklimine doğru sevk ve idaresi görüntüsü vermesidir.
  • Dünya futbolu ile ilgili akla gelebilecek her unsur süratle finans sektörünün dolaylı nesnesi haline gelirken, nesnelliğin yayılarak çeşitlenmesi piyasa-pazar açılımı ile finansın hükümranlık yolunu açarak ilerlemededir. Hal bu üzere, sistemde telaffuz edilen devasa bütçelerden anlaşıldığı üzere insanlığın ufkunda üretime dair katkısı bulunmayan tüketim mecrası örneğidir.

Demir Uzun

Diğer Yazarlar