Tarım ve Gıda Etiği Derneği (TARGET) Uluslararası Kooperatifler Günü nedeniyle açılama metni yayımladı. Bu yılın teması, ‘Kooperatifler Herkes İçin Daha İyi Bir Gelecek İnşa Eder’ olarak belirlendi. Türkiye’de Uluslararası Kooperatifler Günü, 1995 yılından bu yana kutlanmakta, kooperatifçilik bilinç ve farkındalığının artırılmasına yönelik çalışmalar kooperatifler özellikle gelişmiş ülkelerde önemli işlevler görülüyor.
“Dünyanın 9. büyük ekonomisi kooperatiflere ait”
Kooperatifler özellikle gelişmiş ülkelerde önemli işlevler gördüğü ifade edilen açıklamada, “Dünyada yaşayan insanların yaklaşık yüzde 12’si en az bir kooperatife ortaktır. Dünyanın en büyük 300 kooperatifinin yıllık toplam ciroları 2,1 trilyon doları geçmektedir. Dünyanın 9. büyük ekonomisi kooperatiflere aittir. Dünya ölçeğinde bu denli geniş faaliyetlerine rağmen kooperatifçilik, ülkemizde henüz istenilen düzeye gelememiştir.Ülkemizde tarım ve gıda sektörleriyle doğrudan ilişkili 12 bin 500’den fazla kooperatif ve üst birlik vardır. Ancak kooperatiflerin sektörlerdeki etkileri ve etkinliği oldukça düşüktür. AB ülkeleri içinde tarımsal üretim planlaması, üretim ve pazarlama faaliyetlerinin üçte ikisinden fazlasını, üretici örgütleri/kooperatifler yapmaktadır. Ülkemizde ise bu oran hesaba katılmayacak kadar küçüktür” ifadeleri yer aldı.
Türkiye’de kooperatifçiliğin başarılı örneği yok
Türkiye tarımının yapısal sorunları olduğu vurgulanan açıklada şu ifadeler yer aldı: “Küçük ve parçalı işletmeler üreticilerin yeterli gelir elde edememesi, üreticilerin girdi ve ürünler üzerinde söz söyleme hakkının zayıf olması vb. gibi. Bu temel sorunlarla bir üreticinin / çiftçinin tek başına mücadele etmesi neredeyse imkansızdır. Benzer sorunları yaşayan kişilerin/grupların bir araya gelerek oluşturduğu taban örgütlenmeleri olan kooperatifler; kişilerin/grupların üretim ve tüketim sorunları ile hedeflerine yönelik çalışmaları daha verimli ve etkili şekilde yapmalarına olanaklar sağlamaktadır. Ülkemizde bazı bölge ve illerini dışarıda tutmak kaydıyla kooperatifçiliğin başarılı örneklerine rastlamak oldukça zordur.”
Kooperatif sektörü güçlü biçimde temsil edilmiyor
Tarım ve gıda sektörlerindeki kooperatiflerin istenilen seviyede olmamasının birden fazla sorunu beraberinde getirdiği ifade edilen açıklamada, “Tarımsal üretimden kopuşlar, göçler, emeğin karşılığını bulamaması, üretim planlamasının yapılamaması, katma değerli ürünlerin üretilmemesi, sektörün güçlü biçimde temsil edilmemesi, kırsalın geri kalması ilk anda sayılabilecek olumsuzluklar arasındadır. Bunlar ve benzeri olumsuzluklar, tarım ve gıda gibi stratejik bir alanı doğrudan etkilemekte ve tehdit etmektedir. Her ne kadar GSMH içinde tarım sektörünün oranı yüzde 5-5,5 seviyelerine inmiş olsa da geleneksel bir tarımsal üretim ülkesi olan ve önemli bir üretim potansiyeline sahip Türkiye için tarım bir gelecek meselesidir” denildi.
