Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Makina Mühendisleri Odası İzmir Şubesi 1 Temmuz 2024 tarihinde, Üçyol Metro istasyonunda meydana gelen yürüyen merdiven kazasına ilişkin basın açıklamasında bulundu. Yürüyen merdivenlerin bakım faaliyetinin ayda en az bir defa yapılması gerektiğini ifade eden TMMOB, “Bakım faaliyetlerinde acil durum butonu, el bandı sıkışma kontağı, basamak kırılma kontağı, eksik basamak algılama emniyet tertibatı, taraklık plakası emniyet kontağı, basamak zincirinin gerginliğini denetleyen emniyet tertibatı ve benzeri emniyet devrelerinin uygun çalışıp çalışmadığının kontrolleri yapılması gerekiyor. El bantları, basamak veya paletler, taraklıklar, basamak veya palet zincirleri, motor ile basamak tamburu arasındaki hareket iletme elemanları ve benzeri ekipmanların uygun olup olmadığını gözden geçirilmesi gerekiyor. Kaçak akım rölesi, sigortalar ve benzeri elektriksel kontrol elemanlarının uygun çalışıp çalışmadığının ve yürüyen merdiven ve yollarda bulunması zorunlu bilgilendirme etiketlerinin uygun olup olmadığının, yürüyen merdiven ve yolların temizliğinin, alınmış yapısal önlemler var ise bunların hasarlı olup olmadığının, kontrollerinin yapılması ve uygunsuzlukların varlığı halinde merdivenin veya yolun kullanıma açılmasından önce bunların giderilmesi gerekiyor” ifadelerine yer verdi.
“Düzenli denetimlerle kazaların önüne geçilir”
1 Temmuz’da gerçekleşen yürüyen merdiven kazasında çok sayıda yurttaşımızın yaralanmasına sebep olduğunu belirten TMMOB, “Söz konusu kaza ilk incelemelere göre yürüyen merdiven basamaklarına hareket veren dişlilerde oluşan aşınma nedeniyle meydana geldi. Dişliler, aşınma sonucu oluşan boşlukla basamaklara hareket iletimini durdurduğu için yolcuların ağırlığı ve yerçekimi ile yürüyen merdiven aşağı yönde hızlanarak hareket etmeye başlamış ve kazaya sebep oldu. Genellikle kamuya açık alanlarda kullanılan yürüyen merdiven ve yollar yapıları itibariyle birçok kaza riski barındırıyor. Bu riskleri oluşturan sebepler; bakımların yetersiz olması, yasal denetimlerin yapılmaması, kullanıcı hataları ve benzeri ihmallerdir. Metro ve tren istasyonları, alışveriş merkezleri, havalimanları gibi insan yoğunluğunun yüksek olduğu yerlerde kullanılan yürüyen merdiven ve yolların güvenli ve sağlıklı çalışmasını sağlamak için düzenli bakım faaliyetlerinin ve yasal periyodik kontrollerin yapılması gerekiyor. Bu kontroller sırasında tespit edilen uygunsuzlukların da hızla giderilmesi büyük önem taşıyor. Yasal periyodik kontrollerin yılda en az bir defa yapılması zorunlu. Yürüyen merdiven ve yolların belirli güvenlik standartlarına uygun olması gerekiyor. Yıllık denetimler, bu standartlara uyumu kontrol eder ve uygunsuzlukları tespit ederek gerekli düzeltmelerin yapılmasını sağlar. Düzenli denetimler sayesinde olası arızalar ve aşınmalar erken tespit edilerek kazaların önüne geçilir, yürüyen merdiven ve yolların güvenli bir şekilde çalışması sağlanır. Bu denetimler, yürüyen merdiven ve yolların uzun ömürlü, güvenli kullanımı için hayati önem taşır. Güvenlik standartlarına uyum ve düzenli kontroller, olası kazaların önüne geçer. Kamuya açık alanlarda bulunan yürüyen merdiven ve yürüyen yollar için tesis sahibi tarafından; yürüyen merdiven yolların kullanım sıklığı, yoğunluğu ve koşulları göz önüne alınarak yılda birden fazla periyodik kontrol yaptırılması kaza risklerinin azaltılması için öneriliyor. Periyodik kontrollerin sıklığının artırılması ve kamusal niteliğe sahip olması, bakım faaliyetlerinin kalitesinin yükselmesine yol açacağı gibi, vatandaşlarımızın güvenliğini artıran etkide bulunacak ve kaza risklerini en alt düzeye indirecek” sözlerine yer verdi.
“Bebek arabası ile yürüyen merdivenlere binilmemeli”
TMMOB tarafından yapılan açıklamada, “Kullanıcıların da yürüyen merdiven veya yolları kullanırken kurallara uyması ve tehlikeli davranışlardan kaçınması gerektiğini ve yürüyen merdivenlere veya yollara aşırı yüklenme yapılmamalı. Yük ve eşya taşınmamalı, ekipmanlara müdahale edilmemeli, güvenlik tertibatlarıyla oynanmamalı. Trabzandan (el bandından) tutunmak ve vücut parçalarını trabzanın (el bandının) dışına doğru uzatmamak gerekir. Ayaklar deflektör fırçalardan uzak tutulmalı. Tekerlekli sandalye veya bebek arabası ile yürüyen merdivenlere veya yollara binilmemeli. Acil durdurma tertibatları (stop butonu) sadece acil hallerde kullanılmalı gereksiz yere kullanılmamalı. Çocuklar yürüyen merdivenleri tek başına kullanmamalı. Parmak arası terlik ve lastik ayakkabılar ile yürüyen merdivenlerin kullanılması tehlikeli. Ayakkabı bağcıklarının bağlı olduğundan emin olunmalı. Evcil hayvan sahipleri, yürüyen merdiveni kullanırken hayvanlarını sıkıca tutmalı veya kucaklamalı. Ters yönde gelen merdivene binilmemelidir. Yürüyen merdivenler çalışmıyor olsa bile birer makinadır. Durma nedenini bilmediğimiz merdivenler kaza riski barındırmaktadır ve binilmesi tehlikeli. Yürüyen merdivene ait el bantları üzerinden ya da 2 merdiven arasından kayma riski olan kısımlardan kayılmamalı. Özellikle çocukların yürüyen merdivenin dış kısmından el bandına tutunarak tırmanmaya çalışılması engellenmeli ve bu tırmanmayı engelleyecek tertibatlar takılmalı” ifadelerine yer verildi.
