Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ilişkin Yıllık Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. Verilere dayalı olarak hesaplanan bağımsız GSYH, zincirlenmiş hacim endeksiyle 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 5,1 arttı.
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 76,8 artarak 26 trilyon 545 milyar 722 milyon TL oldu. GSYH’de en yüksek payı 2023 yılında yüzde 19,5 ile imalat sanayi aldı. İmalatı, yüzde 13,9 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 9,5 ile ulaştırma ve depolama sektörü izledi. GSYH’de en düşük pay hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri için gerçekleşti.
Kişi başı GSYH, 311 bin 109 TL
Kişi başına GSYH, 2023 yılında cari fiyatlarla 311 bin 109 TL, ABD doları cinsinden 13 bin 243 dolar oldu.
Diğer hizmet faaliyetleri yüzde 12,7, Toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı yüzde 11,5 ve finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 8,5 ile 2023 yılında en çok büyüyen sektörler oldu. Madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 14,7, su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri yüzde 8,5 ve mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler yüzde 2,5 ile en çok küçülen sektörler oldu.
Hanehalkı tüketim harcamalarında %13,6 artış oldu
Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2023 yılında bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 13,6 arttı. Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamalarının cari değerlerle GSYH içindeki payı yüzde 59,1 oldu. Hanehalkı harcamalarında en yüksek payı alan harcama grupları sırasıyla, yüzde 22,8 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 19,7 ile ulaştırma ve yüzde 11,1 ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar oldu.
Devletin tüketim harcamaları %2,4 arttı
Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı 2023 yılında yüzde 13,1 olurken, gayrisafi sabit sermaye oluşumunun payı yüzde 31,9 olarak gerçekleşti. Bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 2,4 artarken, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 8,4 arttı.
Mal ve hizmet ihracatı %2,8 azaldı
Mal ve hizmet ihracatı 2023 yılında zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 2,8 azalırken ithalatı ise yüzde 11,8 arttı. Harcama yöntemine göre cari GSYH ana bileşenleri içerisinde toplam mal ve hizmet ihracatının payı yüzde 31,9, ithalatın payı ise yüzde 34,4 oldu.
İşgücü ödemeleri 2023 yılında %116,7 yükseldi
Gelir yöntemiyle gayrisafi yurt içi hasıla hesaplamalarına göre işgücü ödemeleri, 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 116,7 artarken, brüt işletme artığı/karma gelir yüzde 62,3 arttı.
İşgücüne yapılan ödemelerin cari gayrisafi katma değer içindeki payı 2022 yılında yüzde 26,3 iken bu oran 2023 yılında yüzde 32,5 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2022 yılında yüzde 53,7 iken 2023 yılında yüzde 47 oldu.
