Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2024 yılı 3. Çeyrek Banka Kredileri Eğilim Anketi’ni yayımladı. TCMB raporda; 2024 yılının son çeyreği için bankaların beklentisinin, konut kredilerine uygulanan standartların gevşemeye başlayacağı, taşıt kredilerine uygulanan standartlardaki sıkılaşma seyrinin sona ereceği, diğer bireysel kredi türlerine uygulanan standartlardaki sıkılaşma seyrinin ise devam edeceği yönünde olduğunu bildirdi.
Anket sonucunda göre; 2024 yılının üçüncü çeyreğinde, bankaların genel olarak işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartları sıkılaştırmaya devam ettiği görüldü. Alt kırılımlar incelendiğinde, tüm kredi türlerine uygulanan standartlarda sıkılaşma gözlendiği belirtilen raporda, “Tüm faktörler standartları sıkılaştırıcı yönde etkilerken, sermaye yeterliliği ile ilgili kısıtlar standartları sıkılaştırıcı yönde etkileyen en önemli faktör olmuştur. 2024 yılının son çeyreği için bankaların beklentisi, genel olarak işletmelere verilen kredilere uygulanan standartlardaki sıkılaşmanın zayıflayarak devam edeceği yönündedir” denildi.
Bireysel kredi türlerine uygulanan standartlardaki sıkılaşma seyri devam edecek
2024 yılının üçüncü çeyreğinde tüm bireysel kredi türlerine uygulanan standartlarda sıkılaşmanın devam ettiği görüldüğü belirtilen raporda, “Konut kredilerinde emlak piyasasına ilişkin beklentiler, taşıt kredilerinde fon maliyetleri/bilanço kısıtlamaları ile genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler, diğer bireysel kredi türlerinde ise risk algılamasına ilişkin faktörler standartları sıkılaştırıcı yönde etkileyen en önemli faktörler olmuştur. 2024 yılının son çeyreği için bankaların beklentisi, konut kredilerine uygulanan standartların gevşemeye başlayacağı, taşıt kredilerine uygulanan standartlardaki sıkılaşma seyrinin sona ereceği, diğer bireysel kredi türlerine uygulanan standartlardaki sıkılaşma seyrinin ise devam edeceği yönündedir” ifadeleri yer aldı.
Döviz cinsinden açılan kredilere olan talepte artış devam ediyor
İşletmelerin banka kredilerine olan talebi incelendiğinde, genel olarak işletmelere verilen kredilere olan talepteki azalış, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde zayıflayarak devam ettiği ifade edilen açıklamada şu ifadeler yer aldı: Alt kırılımlar incelendiğinde, yabancı para cinsinden açılan krediler dışındaki tüm kredilere olan talepte azalış gözlenmiştir. Yılın ilk çeyreğinden itibaren görülen yabancı para cinsinden açılan kredilere olan talepteki artışın bu çeyrekte de devam ettiği görülmüştür. Alternatif finansman olarak hisse senedi ihracı talebi azaltan en önemli faktör olurken, satıcıların peşin alımlarda uyguladığı iskonto ve kolaylıklar talebi artırıcı yönde etkileyen en önemli faktör olmuştur. 2024 yılının son çeyreğinde, genel olarak işletmelere verilen kredilere olan talepteki azalışın zayıflayarak devam etmesi beklenmektedir.”
Taşıt kredi talebindeki azalış tekrar artışa dönecek
Raporda ayrıca, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde, konut ve diğer bireysel kredi talebindeki azalış seyri yerini artışa, taşıt kredi talebinde bir önceki çeyrekte görülen artış ise yerini tekrar azalışa bırakmıştır. Konut kredilerinde konut piyasasına ilişkin beklentiler, diğer bireysel kredilerde ise tüketici güveni ve menkul kıymet alımları talebi arttıran faktörler olmuştur. Taşıt kredilerinde krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler dışındaki tüm faktörler talebi azaltıcı yönde etkilemiştir. 2024 yılının son çeyreği için bankaların beklentisi, konut ve diğer bireysel kredi talebindeki artışın devam edeceği, taşıt kredi talebindeki azalışın ise tekrar artışa döneceği yönündedir” ifadeleri yer aldı.
