Uçak, Ege Bölgesi’nde 2024/25 sezonunda bir önceki sezona göre, pamuk ekim alanlarının %10,30 arttığının tahmin edildiğini söyledi
İzmir Ticaret Borsası (İTB) koordinatörlüğünde, İzmir Ticaret Odası, Ege İhracatçı Birlikleri, Söke Ticaret Borsası, Aydın Ticaret Borsası ve Tariş Pamuk ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği iş birliğinde Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü ile yapılan protokol dâhilinde gerçekleştirilen 2024/25 sezonu Ege Bölgesi pamuk ekili alanlarının belirlenmesi ve ürün rekoltesinin tahmin çalışmaları tamamlandı. İzmir İzQ Girişimcilik Merkezi’nde yapılan toplantıda, 2024/25 sezonu Ege Bölgesi pamuk rekolte tahminini açıklayan İTB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Bülent Uçak, “Çalışma sonuçlarına göre; bir önceki sezona göre bölgemizde pamuk ekim alanlarının yüzde 10,30 oranında artarak 115 bin hektara yükseldiği tahmin edildi. Ortalama kütlü veriminin geçen yıla göre yüzde 4,6 azalarak dekarda 420 kilogram olması bekleniyor. Buna göre, kütlü üretiminde 484 bin ton olacağını öngörüyoruz. Yeni sezonda çırçır randıman oranının yüzde 39 olacağı ve bu randıman oranı ile mahlıç pamuk üretiminin 189 bin ton olacağı tahmin ediliyor” dedi.
“Maliyetler 28-32 TL bandında seyrediyor”
Enflasyonun pamuk değer zincirinin her aşamasında maliyetlerin artmasına neden olduğunu aktaran Uçak, “Ancak pamuk fiyatları bu enflasyondan sanki etkilenmemiş gibi yerinde saymaya devam etti, hatta ara ara geriledi. 2023 yılında pamuk üretim maliyeti ortalama 25 TL seviyelerindeyken bu yıl maliyetler verime göre değişmekle birlikte 28-32 TL bandında seyrediyor. Ortalama maliyet artışı yaklaşık yüzde 17. Borsadaki mahlıç yani çekirdeksiz pamuk fiyatına baktığımızda geride bıraktığımız sezon ortalaması 53 TL seviyesinde. Yeni mahsul 41 renk pamuk ise 58 TL’den işlem görüyor. Dünyada ise cotlook a indeks 61 TL ve ABD Memphis pamuk fiyatları 63 TL sevilerinde. Yurt dışıyla fiyat farkımız bazı kalitelerde 10 TL’ye yaklaşıyor. Böyle olunca ihracat artmaya başladı ve bu sezon neredeyse 300 bin tona ulaştı. Buna karşın aynı dönemde 760 bin tonun üstünde ithalatımız oldu. Geçtiğimiz sezon ortalama 2,03 dolardan pamuk ithal ederken, ortalama ihraç fiyatımız 1,91 dolar oldu. 1,5 milyon tonun üstünde tüketimimiz olan bir piyasada, yurtdışına ucuza pamuk satıyor, karşılığında ise yine yurtdışından pahalıya pamuk alıyoruz” diye konuştu.
Hazır giyim ve konfeksiyon ihracatında %8,5 azalma
Hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün de zor zamanlar geçirdiğini ifade eden Uçak, “Ocak-Eylül 2024 döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, Türkiye hazır giyim ve konfeksiyon ihracatımızda yüzde 8,5 oranında azalma yaşandı. Bunu takiben, hazır giyim ihracatının genel ihracattaki payı da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,1 düştü. Benzer şekilde Türkiye’nin tekstil ve hammaddeleri ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,2 geriledi. Bu veriler, pamuk sektörünün sorunlarının sadece pamuk üretiminden ibaret olmadığını, üretimde yaşanan bir sorunun sektörün tüm bileşenlerini olumsuz etkilediğini göstermek için yeterli olacak” dedi.
“Destekler yeterli olmuyor”
Pamuğun, ekonomik katkıları, istihdam yaratma potansiyeli, sanayiye desteği ve stratejik önemi nedeniyle sürdürülebilir şekilde desteklenmesi gereken bir ürün olduğunu söyleyen Uçak, “Ancak, ülkemizin içinde bulunduğu enflasyonist ortamda bu desteklerin yeterli olmuyor. Her şeyden önce kütlü pamuk prim desteğinin son üç yıldır 1,60 TL sevisinde kalması ve hiç artmaması üreticimizde ve bizlerde hayal kırıklığı yarattı. Üretim maliyeti kilo başına ortalama 30 TL olan kütlü pamuk güncel piyasada ortalama 23 TL’den alıcı buluyor. Üretici ise haklı olarak malını maliyetin altında satmak istemiyor. Piyasanın düzelmesi ve üreticinin zarar etmemesi için geçtiğimiz yıl talep ettiğimiz kilogram başına 5 TL’lik prim desteğini, yeterli olmamasına rağmen arttırmadan bu sene de talep ediyoruz. Üreticinin zarar ettiği bir ortamda tarımı konuşmanın pek bir anlamı yok. Bizim yüzümüzün gülmesi için önce üreticimizin yüzünün gülmesi lazım” ifadelerinde bulundu.
“Çiftçi tarafında mali sıkıntılarla yüz yüzeyiz”
Tekstil sektörünün yaşadığı sıkıntıları anlatan Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Tolga Uskuç, “Tükettiğimiz pamuğun neredeyse yarısını üretebilir durumdayız. Maalesef çiftçi tarafında çok ciddi mali sıkıntılarla yüz yüzeyiz. Sürdürülebilirlik için mutlaka çiftçilerin ayakta kalmalarının sağlanması lazım” diye konuştu.
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Toprak Bilimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Bolca da “Yıl genelinde giden sıcak hava, bazı bölgelerdeki su noksanlıkları ve bu yıl özellikle Denizli bölgesinde yağan yağmurlar ve sıcak havayla birlikte oluşan nemden dolayı birtakım hastalıklar oluştu. Bu yıl geçen yıla göre hastalık daha yoğundu ve su eksikliği hissedildi. Bazı yerlerde su zamanında verilemedi. Pamuğun en çok suya ihtiyaç duyduğu dönemde yeterli sulama yapılamamasına bağlı olarak bu yıl pamuk ortalama veriminde düşüş oldu. Ancak bu yıl ekim alanları genişledi. Bu yıl ekim alanlarında 104 binden 115 bin hektara genişledi. İzmir’de büyük bir alan artışı var. Belli bölgelerde çiftçi buğday, mısır ekiminden kaçarak geçmişte yaptığı gibi pamuk üretimine dönüş yaptı. Ekili alan atmasına rağmen verim düştü. Bunun nedeni sıcaklık, su sıkıntısı hastalık ve zararlılardı” diye konuştu.
