Muhalif güçler Şam’ı ele geçirince, şimdi neler olabilir diye düşünüyoruz. Bunu öngörmek o kadar zor değil.
Suriye’de şartlar değişti. Başka bir boyuta geçildi.
Şam’da özgürlüğü yaşamak isteyenler Esad’ın evine gitti, büyük konağı gezdiler. İlk gelenler taşınabilir her malı, koltuk, sehpa götürmüş. CNN Türk’ün canlı yayınında kalanları görüntüledik. Bir genç kız, her yerin boş olduğu salonda yangın alarmını söküp anı olarak evine götürmek istedi. Kızcağız kırmızı yangın alarm kutusunu sökmeye çalışırken, bir gözü de CNN Türk’ün kameramanındaydı. Neyse, baktı ki sökülmüyor, diğer ziyaretçilerin peşinden yürüyüp üst kata çıktı.
Halep’in işgali ile Şam’ın ele geçirilmesi arasında 12 gün var. Bu işi başlatan HTŞ olarak sunuluyor. HTŞ tescilli bir terör örgütü. Geçen hafta ABD’nin kontrolünde diye yazdım. HTŞ aynı zamanda ABD’nin de 2016’da terör örgütü diye tescillediği ve liderine 10 milyon dolar ödül koyduğu bir örgüt. Kimse onlara dokunmadı, yani sessiz sedasız 7 yıl geri planda kaldılar.
Dil, din, ırk farkı olan onlarca silahlı grup, birbiri ile çatışmayı bıraktı, HTŞ’nin ardından Şam’a yürüdü. İşgal edilen yerler Suriye Milli Ordusuna emanet edildi. HTŞ Şam’a girdi, Esad ülkeyi terk etti.
Ortada bir anlaşma var ki, mevcut hükümet yerinde kaldı, bakanlıklara girilmedi. Bu çağrıyı yapan HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Cevlani. Bir başka adıyla Ahmed Hüseyin el-Şara, daha sevimli olsun diye Ebu Muhammed el Colani olarak da takdim ediliyor.
Esad gitti Suriye 51 yıllık büyük bir baskıdan kurtuldu.
Şimdi tüm örgütlerin bir araya gelerek yeni bir ülke yapısnda mutabakat sağlama yolunda çalışmaları bekleniyor.
Bu arada silahlı HTŞ, “Şam Kurtuluş Heyeti” ismini değiştirip siyasi bir yapıya bürünebilir mi? Özünü değiştirmez ama görüntüsünü sempatik kılmak için zaten Amerikan CNN televizyonu Colani ile röportaj yaptı. Colani, Erdoğan’ın namaz kılacağını söylediği Emevi camisinde namaz da kıldı. Eski El Kaide üyesi, şimdi Suriye siyasal hareketinin liderliğine soyundu.
Suriye’de geçici başbakan da atandı; Muhammed Beşir. Geçici dönem başbakanının atanması çok olumlu. Muhammed Beşir de deneyimli teknokrat olarak sunuldu.
Bir not vereyim:
Muhammed Beşir, Colani’nin liderliğini yaptığı HTŞ’nin kurduğu Suriye Kurtuluş Hükümetinin yılbaşından beri başbakanlığını yapıyordu. Yıl sonu gelmeden HTŞ’nin başbakanı Suriye’nin başbakanı oldu.
Muhammed Beşir eliyle bu dönem herkesin düşüncesini alarak, kapsayıcı olarak yönetilirse Suriye için yararlı olabilir. Aksi halde yeni bir iç savaş dönemi başlar. Türkiye bu konuda danışmanlık yaparsa beraberce huzurlu bir Orta Doğu mesajı verilebilir.
