Çarşamba, Nisan 30, 2025

Körfez Çalıştayı’ndaki Beyin Fırtınaları

İZPA, İZSU ve İZDENİZ’in Körfez’in temizlenmesine yönelik yol haritasını belirlemek için Tarihi Havagazı Fabrikası’nda birlikte düzenlediği “Körfezin Geleceği, İzmir’in Geleceği” başlıklı çalıştayla ilgili üçüncü ve son yazıda, açılış konuşmalarının ardından dokuz saatlik beyin fırtınasıyla devam edeceğim.

Alanında uluslararası çalışmalara imza atmış isimlerin de yer aldığı 200 uzman, gruplar halinde üç başlık üzerinde tartıştı. Dünya çapında söz sahibi bilim insanlarını “Körfezin Geleceği İzmir’in Geleceği” başlıklı çalıştayda bir araya getiren İzmir Büyükşehir Belediyesi, gün boyunca yaklaşık 200 kişinin beyin fırtınasıyla İzmir Körfez’inin temizlenebilmesi için yol haritası oluşturdu. Çalıştayda dokuz saat boyunca Çin, Norveç, Avustralya ve ABD’nin yanı sıra Türkiye’nin farklı şehirlerinden gelen uzmanlar Körfez Ekolojisinin Korunması ve Sürdürülebilirliği, İzmir Deniz Ulaşımının Geliştirilmesi ve Çeşitlendirilmesi, Bütünleşik Kıyı Alanı Yönetimi konuları odağında gruplaştı ve gün sonunda kısa, orta ve uzun vadede hayata geçirilebilecek projeleri belirledi. Buradan çıkan sonuçlar katılımcılara rapor halinde dağıtılacak ve kamuoyuna sunulacak.

Sorunun Kaynağı Esas Olarak Körfez’e Giren Organik Yükler
Çalıştayın bitiminde proje havuzunda biriken fikirlerden kısa, orta ve uzun vadede yapılması gerekenleri “Körfez Ekolojisinin Korunması ve Sürdürülebilirliği” grubu moderatörü DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şükrü Beşiktepe şöyle açıkladı:
“Oldukça yoğun bir günden sonra bir çözüme vardık. Bizlerin çalışması Körfez Ekolojisinin Korunması ve Sürdürülebilirliği dört masada yürüdü ve aynı temayı farklı yönlerden uzmanlık açılarıyla değerlendirdik. Bu fikirleri hayata geçirebilmek için yöntemleri tartıştık. Proje fikirleri kısa-orta ve uzun vade olarak ayrıldı. Sorun olarak bakılan şey esas olarak Körfeze giren organik yüklerdir. Bu yüklerin kaynaklarının azaltılması ana fikrinde buluştuk. Tüm geliştirdiğimiz proje ve fikirler Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yerel yönetimler, üniversiteler, muhtarlar, yerel kamu kurumları, uzman teknoloji şirketleriyle iş birliği yapılarak hayata geçecek projeler. Uzun vadede projeler tamamlandığında da çevre bilinci yüksek akıllı kent oluşumu sağlanmış olacak.”

Maviliklerde Buluşmak İçin
“İzmir Deniz Ulaşımının Geliştirilmesi ve Çeşitlendirilmesi” konu başlığının moderatörü Prof. Dr. Okan Tuna, Kent içi Deniz Ulaşımında Teknolojik İnovasyon, Ulaşım Planlaması ve Entegrasyonu, Yolcu Memnuniyeti ve Erişilebilirlik, Risk Yönetimi, Emniyet ve Güvenlik, Deniz Ulaştırma Hizmetlerinin Çeşitlendirilmesi, Deniz Ulaşımında Acil Durum ve Afet Yönetimi konularında masalarda fikir alışverişinde bulunulduğunu belirterek açıklamasına şöyle devam etti:
“6 farklı masada arkadaşlarımız tarafından birçok proje sunuldu. Çok önemli fikirler ortaya çıktı” şeklinde konuştu. “Bütünleşik Kıyı Alanı Yönetimi” konu başlığı moderatörü ODTÜ İnşaat Mühendisi Dr. Ayşen Ergin ise, “İzmir’in kıyı alanlarında İzmir Körfezi’nde bütünleşik havza alanları üzerine çalışmalarımızı yaptık. Deniz varsa bizler varız. İzmir Körfezi’ni yaşatmak tekrar maviliklerde buluşmak için emeği geçen herkese teşekkür ederim.”

İZPA-İZSU-İZDENİZ’in Körfez Çalıştayı sonrasında İZPA’nın “Nasıl 1 İzmir?” panel dizisi çerçevesinde “Körfez ve Havzalar” panelini de dikkatle izledim. Gerek Körfez Çalıştayı gerekse Körfwz ve Havzalar panelinden Körfez’in temizlenmesi ve bunun sürdürülebilirliği açısından özetle aklımda kalan şu:
1) İç Körfez’in sığ kesimlerinden biriken tortu-çamur kaldırılmalı (Ki, İzmir Büyükşehir bu konuda start aldı),
2) Körfez’e akan ve atık getiren bütün dereler kontrol edilmeli ve atık getirmesi engellenmeli (İzmir Büyükşehir bu konuda da çalışıyor),
3) Yağmur suyu-pis su ayrıştırma projesi tamamlanarak olabildiğince erken şekilde Körfez’e pis suyun doğrudan akması önlenmeli (sanırım projenin tamamlanması için yeni ihaleler gündemde),
4) Gediz nehrinde gelen sanayi atıklarının Foça açıklarından denize dökülmesinin önü alınmalı (Bu konu bakanlıkların yetki ve sorumluluk alanında ama henüz bir kıpırdanma yok),
5) Arıtma tesislerinin periyodik bakımı ve randımanlı çalışmasının sağlanması, ilave tesislerin yapımı önemli (Bu konuda Çiğli Arıtma Tesisi 4. Faz’ının kaba inşaatı bitmiş durumda ve ilkbahar aylarında çalışmaya başlaması bekleniyor. Kez İzmir Büyükşehir başka lokasyonlarda da arıtma tesisleri planlıyor, hayata geçiriyor).

En önemlisi de İzmirlilerin Körfez’e sahip çıkması. Bir tek ıslak mendilin veya kağıdın tuvalete atılmaması, klozete istenmeyen atıkların dökülmemesi bile çok önemli. Keza derelerin geçtiği sanayi siteleri ve konut alanlarında derelere çöp ve diğer atıkların dökülmemesi büyük önem taşıyor. Bir “Körfez bilinci” oluşturmak şart. Bu konuda bir iletişim seferberliği de tabii. Çünkü Körfez, İzmir’in can damarı.


Muzaffer Ayhan Kara

Diğer Yazarlar