2024 yılının Kasım ayı dış ticaret rakamları TUİK tarafından açıklandı. Buna göre Kasım’da ihracat yüzde 3,1 gerileyerek 23,001 milyar dolardan 22.289 milyar dolara, ithalat ise yüzde 2,7 artarak 28,974 milyar dolardan 29,748 milyar dolara yükseldi.. Kasım ayı dış ticaret açığı aylık yüzde 24,9 artarak 5,973 milyardan 7,459 milyar dolara yükseldi.
2024’ün ilk onbir ayına göre ise ihracat yüzde 2,5 artarak 232,669 milyar dolardan 238,462 milyar dolara yükseldi. İthalat ise yüzde 6,3 oranında azalarak 332,909 milyar dolardan 311,798 milyar dolara geriledi. Bunun sonucu dış ticaret açığı da yüzde 26,8 oranında azalarak 2023’ün ilk onbir ayında 100,240 milyar dolar iken, 2024’ün ilk onbir ayında 73,336 milyar dolara geriledi ve ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 69,9’dan yüzde 76,5’e yükseldi. Dış ticaret açığı azalırken, dış ticaret hacminin de yüzde 2,7 azalarak 565,578 milyar dolardan 550,260 milyar dolara gerilediğini de göz önünde bulundurmak gerekiyor.
TUİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre 2024’ün gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2021’den itibaren Ocak-Kasım döneminde ton olarak şöyle gelişti:
| Yıllar | 2024 | 2023 | 2022 | 2021 |
|---|---|---|---|---|
| Miktar(ton) | 27.547.998 | 28.400.728 | 31.219.172 | 28.418.000 |
Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız Ocak-Kasım döneminde miktar olarak yüzde 3 azalmış durumda.
Ocak – Kasım dönemi için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 226,214 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 311,797 milyar dolarlık ithalatın içinde yüzde 72,55 oranına işaret ediyor.
| FASILLAR – İTHALAT | 000 $ | |
|---|---|---|
| 1 | Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve türevleri bitümenli maddeler, mineral mumlar | 58 785 804 |
| 2 | Kazanlar, Makinalar mekanik cihazlar parçaları | 35 829 453 |
| 3 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler | 28 563 374 |
| 4 | Elektrikli Makina ve Cihazlar | 24 826 058 |
| 5 | Kıymetli ve yarı kıymetli taşla | 22 058 886 |
| 6 | Demir Çelik | 21 456 033 |
| 7 | Plastikler ve mamulleri | 14 399 106 |
| 8 | Organik kimyasal ürünler | 8 624 631 |
| 9 | Optik, Fotoğraf, tıbbi alet ve cihazlar | 6 062 388 |
| 10 | Aluminyum ve Aluminyumdan eşya | 5 609 208 |
| TOPLAM | 226.214.942 |
| FASILLAR – İHRACAT | 000 $ | |
|---|---|---|
| 1 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı | 29 265 933 |
| 2 | Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları | 23 384 512 |
| 3 | Mineral yakıtlar, yağlar | 15 201 547 |
| 4 | Elektrikli makina ve cihazlar, ses-görüntü | 14 915 425 |
| 5 | Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar | 11 836 619 |
| 6 | Plastikler ve mamulleri | 10 033 669 |
| 7 | Örme giyim eşyası | 9 358 250 |
| 8 | Demir ve çelik | 9 265 907 |
| 9 | Demir veya Çelikten eşya | 8 954 771 |
| 10 | Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı | 6 870 809 |
| TOPLAM | 139 087 443 |
Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi ilk sırada ve toplam ithalatın yüzde18,85’ini oluşturuyor. İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması yüzde 58,33 ile yaklaşık geçen yılın seviyesinde. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 29,265 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın yüzde 12,27’sini oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 9,265 milyar dolar ile 8. sırada. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 16,229 milyar dolar seviyesinde. Motorlu taşıtlarda 702,5 milyon dolar lehte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te 12,190 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz.
İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:
| İTHALAT 000 $ | İHRACAT 000 $ | |||
|---|---|---|---|---|
| 1 | Çin | 41 051 092 | Almanya | 18 793 135 |
| 2 | Rusya | 39 479 511 | ABD | 14 850 792 |
| 3 | Almanya | 24 486 696 | Birleşik Kral. | 13 877 965 |
| 4 | İtalya | 17 553 382 | Irak | 11 843 666 |
| 5 | Gizli Ülke | 15 644 279 | İtalya | 11 748 631 |
| 6 | ABD | 14 840 174 | İspanya | 9 072 983 |
| 7 | Fransa | 11 430 548 | Fransa | 9 066 920 |
| 8 | İsviçre | 9 708 876 | Rusya | 7 964 451 |
| 9 | İspanya | 8 505 520 | Hollanda | 7 877 591 |
| 10 | Güney Kore | 8 402 142 | BAE | 7 513 322 |
| TOPLAM | 191 102 220 | 112 609 454 |
Toplam ithalatımızın yüzde 61,29’unu ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. İlk on ayda Çin 41,051 milyar dolar ile ithalatımızda 1. sıradaki yerini korudu ve ithalatımızın yüzde 13,17’sini Çin’den yapıyoruz. İthalatımızda son dört aydır ikinci sıraya gerileyen Rusya’dan ise ithalatımız 39,479 milyar dolar ile toplam ithalatımızın yüzde 12,66’sını oluşturuyor. Bu iki ülkeden ithalatımız toplam ithalatın yüzde 25,8’ünü teşkil ediyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 7,964, Çin’e ise 3,75 milyar dolar. Üçüncü sırada yer alan Almanya’dan ithalat 24,5 milyar dolar ile toplam ithalatın %7,85’ini oluşturmakta.
İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 18,793 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın yüzde 7,88’ini Almanya’ya yapıyoruz. Onu 14,850 milyar dolar ile ABD takip ediyor ve toplam ihracatımızın yüzde 6,23’ünü ABD’ye yapıyoruz. Toplam ihracatımızın yüzde 47,2’si olan 112,609 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. Birleşik Krallık 13,877 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da yüzde 5,82. Aylık ortalama dış ticaret açığı 6,7 milyar dolar seviyesinde. Bu gelişme son iki yıldır yıllık toplam 100 milyar doların üzerinde olan açığın, şimdilik yıllık 80 milyar dolarlık bir seviyede kalabileceğine işaret ediyor.
Not: Rakamlar TUİK’in verileri esas alınarak değerlendirilmiştir.
