Özel güvenlik sektörü paydaşları, 14-18 Ocak 2025’te İzmir’de düzenlenen çalıştayda bir araya geldi. Çalıştayda, özel güvenlik çalışanlarının özlük ve mali haklarının iyileştirilmesi, toplumsal saygınlıklarının artırılması gerektiği vurgulandı
Türkiye’de özel güvenlik sektörünün tüm paydaşları, 14-18 Ocak 2025 tarihlerinde İzmir Ticaret Odası (İZTO) ev sahipliğinde düzenlenen ‘Özel Güvenlik Denetleme Başkanlığı 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun 20 Yılı ve Özel Güvenliğin Dünü, Bugünü, Yarını’ başlıklı çalıştayda buluştu.
Çalıştay, 15 Ocak 2025 tarihinde, ‘Özel Güvenlik Görevlilerinin Özlük ve Mali Hakları’ konulu ilk panel ile başladı. Açılış konuşmalarını Özel Güvenlik Denetleme Başkan Yardımcısı Nevzat Yazıcı ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Özel Güvenlik Hizmetleri Meclis Başkanı Serdar Gökhan Arıkan yaptı. Etkinlik, ‘Özel Güvenlik İzinleri, Faaliyet İzni ve Sonlandırılması, Bildirim ve Başvurular’ başlıklı ikinci panel ile devam etti.
“Sektörün büyümesiyle birlikte denetim ihtiyacı arttı”
TOBB Özel Güvenlik Hizmetleri Meclis Başkanı Serdar Gökhan Arıkan, günümüzde güvenlik konusunun dünya genelinde büyük önem kazandığını vurguladı. Dijital çağın gerekliliklerinin sektördeki değişimleri beraberinde getirdiğini belirten Arıkan, özel güvenlik sektörünün büyüdükçe düzenleme ve denetim ihtiyacının artığını söyledi. Arıkan, “Günümüzde ‘güvenlik’ konusu artık tüm dünyanın önem verdiği bir konu haline geldi. Dijital çağın gereklilikleri, bizim sektörümüzde de değişim ve gelişimleri beraberinde getirdi. Sektör, büyüdükçe düzenleme ve denetim ihtiyacı da paralel olarak arttı. Dünyanın pek çok yerinde, özel güvenlik şirketlerinin devlet tarafından denetlenmesi ve lisanslanması gerekliliği öne çıkıyor. Bu düzenlemeler şirketlerin hizmet verdikleri alanlarda güvenliği sağlamak için belirli standartları ve kuralları takip etmelerini zorunlu kılıyor. Ülkemize baktığımızda, İçişleri Bakanlığımıza bağlı olarak hizmet veren Özel Güvenlik Denetleme Başkanlığımızın sektörün faaliyetlerinin etkin, verimli, sürdürülebilir ve ölçülebilir bir şekilde planlamak, düzenlemek ve denetlemek konusunda önemli bir sorumluluk üstlendiğini görüyoruz. Başkanlığımızın önemli projelerinden biri olan Özel Güvenlik Bilgi Sistemi Otomasyon Projesi (ÖGNET) ile tüm işlemler elektronik ortamda yapılmaya başlandı. Kurulan güvenli ağ üzerinden Jandarma Genel Komutanlığı ve bağlı birimlerinin de projeye erişimi sağlanmış oldu. Genel Kolluk-Özel Güvenlik İş birliği ve Entegrasyonu (KAAN) Uygulaması ise ülkemizin tamamında uygulanan tek milli uygulama olma özelliği taşıyor. Hepimizin çok önemsediği Özel Güvenlik Eğitimlerini Geliştirme Alan/Branş Eğitimleri Projesi (ÖZGE) ise 2025 yılı itibariyle hayata geçecek. Bu proje ile özel güvenlik eğitim sistemi büyük ölçüde değişecek, branşlaşma ve uzmanlaşmaya imkân verecek alan eğitimleri hayata geçirilerek özel güvenlik görevlileri, yalnızca eğitim almış olduğu alanda görev alabilecek” diye anlattı.
“Yenilikçi yaklaşımların geliştirilmesine katkı sağlayacağız”
Sektörün gelişimine katkıda bulunmak adına yürütülen çalışmaları açıklayan Arıkan, “İzmir Ticaret Odası bünyesinde kurduğumuz Güvenlik ve Destek Hizmetler Çalışma Komitemiz ve çalışmaları hakkında da kısaca bilgi aktarmak istiyorum. 34. Güvenlik ve Destek Faaliyetleri Grubu Meslek Komitemiz ile İçişleri Bakanlığı, İl Jandarma Komutanlığı, İl Emniyet Müdürlüğü, SGK ve İŞKUR temsilcileri, akademisyenler, özel güvenlik şirketlerinin ve bu alanda eğitim veren firmalarımızın temsilcileri, hizmet alan firma temsilcilerinden oluşan komitemiz, sektörün gelişimine katkıda bulunmak adına faaliyetlerini sürdürüyor. Bununla birlikte, başkanlıklarını yürütmekten gurur duyduğum Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Türkiye Özel Güvenlik Hizmetleri Sektör Meclisi ve Özel Güvenlik Hizmetleri Derneği’nde de sektörümüzle ilgili konuların takibini sağlıyoruz. TOBB bünyesinde sektörümüze yönelik bir meclis kurulmasının çok önemli bir gelişme olduğunu bir kez daha belirtmek isterim” diye konuştu.
“Güvenlik anlayışında dönüm noktası oldu”
Özel Güvenlik Denetleme Başkan Yardımcısı Nevzat Yazıcı, 2004 yılında yürürlüğe giren 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun’un, ülkenin güvenlik anlayışında bir dönüm noktası olduğunu belirtti. Yazıcı, “2004 yılında yürürlüğe giren 5188 sayılı kanun ülkemizin güvenlik anlayışında bir dönüm noktası oldu. Zira kanunun hayata geçmesiyle birlikte daha önce sadece stratejik öneme sahip durumlarda ve sınırlı bir şekilde koruma ve güvenlik hizmeti sunan sektörümüz, bugün sayıları 400 bine yakın kişiye istihdam sağlayan ve yüzbinleri aşan noktada toplumun her kesimine uzanan geniş ve etkin bir yapıya kavuştu” dedi.
“Bu projeler dijital dönüşüm vizyonunun göstergesi”
Sektördeki verimliliği artırmak ve denetim süreçlerini güçlendirebilmek amacıyla Özel Güvenlik Denetleme Başkanlığı tarafından geliştirilen dijital projelerin önemli bir katkı payı olduğunu belirten Yazıcı, Özel Güvenlik Bilgi Sistemi Otomasyon Projesi (ÖGNET) ile özel güvenlik sektöründeki başvuru işlemlerinin dijital ortamda kamu kuruluşlarına gitmeden yürütülmesinin önünün açıldığını söyledi. Yazıcı, “Yalnızca geçen yıl yaklaşık 3 milyon işlem bu ortam üzerinden gerçekleştirildi. Bunu yanında ateşli silahların ruhsatlandırılması ve takibi amacıyla geliştirilen ateşli silahlar projesi sayesinde bugüne kadar 1,5 milyon silah ruhsatı dijital ortamda düzenlenmiş, ruhsatlandırma süreçleri şeffaflık ve hız kazandı. Sivil kullanım amaçlı patlayıcı maddelerin üretiminden kullanımına kadar geçen tüm süreçlerin dijital ortamda takip edildiği Patlayıcı ve Silah Bilgi Sistemi (PATBİS) potansiyel güvenli risklerini minimize etmekte, Avrupa standartlarına uygun barkodlama sistemi ile patlayıcıların uluslararası ticaretine engel olan kısıtlamaları ortadan kaldırıldı. Bu projelerin yalnızca mevcut ihtiyaçları karşılamakla kalmadığını aynı zamanda Cumhurbaşkanlığının dijital dönüşüm hedefleri doğrultusunda başkanlığımızın dijital dönüşüm vizyonunun birer göstergesi” diye ifade etti.
“Sektörü modern çağa uygun hale getireceğiz”
Yazıcı, yapay zekâ kullanımının sektöre entegrasyonunun önemine dikkat çekerek yapay zekâ destekli sistemlerin veri analitiği, tehdit algılama ve hızlı müdahalede sağlayacağı avantajlarla sektörü dönüştüreceğini dile getirdi. Yazıcı, “Sıradaki hedefimiz; dijitalleşme sürecinde bir adım öteye giderek, yapay zekâ destekli sistemleri de sektöre entegre etmek olacak” dedi. Yazıcı, süreci şu şekilde detaylandırdı: “Yapay zekâ teknolojilerinin veri analitiği, tehdit algılama ve hızlı müdahale mekanizmalarının da sunduğu avantajlar sektörün geleceğinde belirleyici oldu. Bu kapsamda geliştirilecek yapay zekâ tabanlı güvenlik sistemleri özel güvenlik görevlilerinin olaylara daha etkin müdahale etmesine olanak tanırken eğitim süreçlerinde kullanılacak simülasyonlar çalışanların mesleki yeterliliklerini de arttırdı. Başkanlık olarak bizler bu dönüşümün öncüsü olmayı ve sektörü modern çağın gereklerine uygun hale getirmeyi hedefliyoruz” diye anlattı.
“Özel güvenlik görevlisinin rolü ve sorumlulukları göz ardı ediliyor”
Özel Güvenlik Şube Müdürü ve 2. Sınıf Emniyet Müdürü Recep Çengel, sektörün uzun yıllardır tartıştığı mali ve özlük hakları konusuna dikkat çekti. Çengel, “Bugün burada özel güvenliğin mali ve özlük haklarıyla ilgili özellikle 5188 sayılı kanun kapsamında yapılması gereken düzenlemeleri ele alacağız. Bu kanunun kapsamı, özellikle sektördeki personelin mali hakları ve özlük hakları açısından bazı eksiklikleri barındırıyor. Bu konuyu daha detaylı şekilde ele almak, gelecekteki yasal düzenlemelere ışık tutmak açısından önemli. Özel güvenlik görevlilerinin daha kapsamlı bir şekilde korunması ve sorumluluklarının netleştirilmesi gerektiğine inanıyorum. Ayrıca, 5188 sayılı kanun kapsamında silahlı özel güvenlik görevlilerinin çalışma koşulları ve hakları da tartışılabilir. Bu alanda yapılacak düzenlemelerle, özel güvenlik görevlilerinin görevlerini daha güvenli bir şekilde yerine getirmeleri sağlanabilir” dedi.
“Kıdemli çalışanlar hak ettiklerini almalı”
Güvenlik ve Savunma İşçileri Sendikası Başkanı Ömer Çağırıcı, 5188 sayılı kanunun yetersiz olduğu eleştirilerine dikkat çekerek, sektördeki somut sorunların belirlenmesi ve çözümler üretilmesi gerektiğini vurguladı. Çağırıcı, “Ben de bir özel güvenlik görevlisi olarak sektördeki sorunları çok iyi biliyorum. Sendikamızın genel başkanı olarak sektördeki tüm paydaşlarla iş birliği yaparak özel güvenlik görevlilerinin haklarını savunmaya çalışıyorum. Özel güvenlik sektörü hakkında sıkça duyduğumuz bir eleştiri var: 5188 sayılı kanun yetersiz. Ama ben soruyorum, gerçekten bu kanunun hangi kısmı yetersiz? Özellikle özlük ve mali haklar konusunda somut adımlar atılmasını isteyen birçok kişi var, ancak bu taleplerin çoğu belirsiz kalıyor. Özlük hakları ve mali haklarla ilgili somut bir değişiklik yapmak mümkün müdür? Örneğin, kamuda 10 yıldır çalışan özel güvenlik görevlileri için yapılan toplu sözleşmelerde, ilk kez bazı haklar elde edildi. Ancak özel sektörde, özel güvenlik görevlilerinin kıdem ve ücret artışları gibi konular hala çözüme kavuşturulmuş değil. Birçok özel güvenlik görevlisi, aynı işi yapan kişilerle aynı ücreti alıyor, oysa deneyimli ve kıdemli çalışanların hak ettikleri maaşı almaları gerekiyor” dedi.
“Ücret düşüklüğü işten ayrılmaya neden oluyor”
Özel güvenlik görevlilerinin hakları ve ücret dengesizliğiyle ilgili konuşan Çağırıcı, sektörde kıdemli çalışanlarla yeni başlayanların aynı maaşı almasının önemli bir sorun olduğunu belirterek, “Özel güvenlik görevlilerinin en büyük sorunlarından biri sektördeki ücret dengesizliğidir. 2 yıl çalışan ile 20 yıl çalışan bir güvenlik görevlisi aynı maaşı alabiliyor. Bunun önüne geçebilmek için sendika olarak, kıdem sandığı gibi bir düzenleme öneriyoruz. Özel güvenlik görevlilerinin mesleki beklentileri de önemli bir konu. Birçok güvenlik görevlisi sektördeki ücret düşüklüğü nedeniyle başka işlerde çalışmayı tercih ediyor. Bu, sektördeki sürekliliği ve meslekten elde edilecek saygınlığı olumsuz etkiliyor. Biz sendika olarak, bu sorunları aşmak için toplu sözleşmeler yapıyoruz ve ücretlerin artırılmasına yönelik adımlar atıyoruz” dedi.
“Özel güvenlik görevlileri eşit haklara sahip olmalı”
Öz Sağlık ve Sosyal Hizmet İşçileri Sendikası (ÖZ-SAĞLIK İŞ), genel sekreteri Av. Muhammed Esat EYVAZ, Özel güvenlik görevlilerinin, diğer sektör çalışanlarıyla eşit haklara sahip olması gerektiğini belirterek, “Bugün bazı önemli konulara değinmek istiyorum. Özel güvenlik görevlilerinin ve kamu çalışanlarının karşılaştığı bazı zorluklar, iş hayatını doğrudan etkileyebiliyor. Özellikle soruşturmaların uzun süre devam etmesi ve bu süreçlerin işten çıkarılmalara yol açması çalışanlar üzerinde ciddi bir baskı oluşturuyor. İftira veya yanlış bir beyan sonucu başlatılan soruşturmalar işten çıkarılma sebebi olabiliyor ve bu süreç bazen altı aya kadar sürebiliyor. Bu tür uygulamalar, özellikle kamuda çalışan güvenlik görevlilerinin haklarını korumak adına önemli bir düzenlemeye ihtiyaç duyuyor. Bazı düzenlemelerle bu haksızlıkların önüne geçilmesi gerektiğini düşünüyorum. Yıllarca çalışmış bir işçinin işine son verilebiliyor. İçişleri Bakanlığımıza, bu konu ile ilgili olarak teşekkürlerimi iletmek istiyorum. Bu sorunların çözülmesi için önemli adımlar atılıyor. Özellikle, kamuda çalışan memurlar ve işçiler için geçerli olan uygulamalarda, ceza almış olsa bile görevden alınmayan çalışanlar varken güvenlik görevlilerinin daha katı kurallara tabi tutulması haksızlık yaratıyor. Bu konuda yapılan değişiklik, tüm çalışanların eşit şartlarda değerlendirilmesine olanak tanıyor. Tabii, yine de her konuda sorunlar tam olarak çözülmüş değil. Örneğin, bazı meslek gruplarında, eğitimler sırasında yapılan farklı uygulamalar nedeniyle sorunlar yaşanabiliyor. Özel güvenlik görevlileri için beş yılda bir kimlik yenileme zorunluluğu gibi uygulamalar da bu sorunlardan biri. Bu uygulama, güvenlik görevlilerinin sürekli olarak yeni soruşturmalara ve değerlendirilmeye tabi tutulmasına neden oluyor. Bu da onların mesleki geleceğini belirsizleştiriyor. Özel güvenlik görevlilerinin, diğer sektörlerde çalışanlarla eşit haklara sahip olması gerektiğini düşünüyorum. Sağlık, temizlik gibi sektörlerdeki işçiler için böyle bir yenileme zorunluluğu yokken, özel güvenlik için beş yılda bir kimlik yenileme uygulaması devam ediyor. Bu uygulamanın gözden geçirilmesi gerektiğini ve bu tür mesleklerdeki ayrımcılığın ortadan kaldırılması gerektiğini düşünüyorum. Ayrıca, çalışanların eğitim ve izin hakları da önemli bir konu. Birçok çalışan eğitimlerine katılmak için yıllık izin kullanmak zorunda kalıyor. Bu da onların hak kaybına uğramalarına neden oluyor. Eğitimlerin daha verimli olabilmesi için bu tür engellerin ortadan kaldırılması gerektiğini düşünüyorum. Sonuç olarak tüm bu düzenlemelerle, güvenlik görevlilerinin haklarını daha iyi savunmak ve diğer mesleklerle eşit haklara sahip olmalarını sağlamak adına daha fazla mücadele edilmesi gerektiğine inanıyorum. Özel güvenlik görevlilerinin eğitimi, kimlik yenileme ve soruşturma süreçlerine dair yapılacak değişikliklerin, meslek hayatlarını daha güvenli ve adil bir hale getireceği kanaatindeyim” dedi.
“Toplumdaki saygınlığımız giderek azalıyor”
Özel güvenlik sektörünün mali hakları ve meslek saygınlığına yönelik çalışmalarını anlatan GÜSOD Başkanı Turgay Şahan, “Sektörümüzde yaygın bir görüş, kanunların yetersiz olduğudur fakat bu yetersizliğin ne olduğuna dair net bir açıklama bulamıyoruz. Yine de bu konuda yapılacak çok fazla bir şeyin olmadığı düşünülüyor. Devletle yapılan iş sözleşmelerinde ek haklar bulunmuyor. Silah tazminatı ve kıdem zammı gibi yenilikler getirdik. Özel güvenlik sektörünün mesleğe aidiyet duygusunu güçlendirmeye çalışıyoruz. Sektördeki ücretler oldukça düşük, bu nedenle daha iyi iş fırsatları bulanlar sektörü terk ediyor. Toplumda bu mesleğin saygınlığının artırılması gerektiği bir gerçek. Özel güvenlik görevlilerinin işe girmeden önce eğitim kurumlarına gitmeleri, atış yapmaları ve kendi cebinden masraf yapmaları gerekiyor. Ayrıca bu işin sonunda herkes özel güvenlik olamıyor. Bu meslek dalında şehit olan ve gazi olan birçok meslektaşımız var. Özellikle küçük yerlerde, güvenlik görevlileri genellikle asgari ücretle çalıştırılıyor. Biz, sendika olarak özel güvenlik iş taslağını hazırladık ve bu taslakla birlikte silah tazminatının iş kanununda yer almasını talep ediyoruz. Ayrıca, şehit olan veya gazi derecesine sahip meslektaşlarımıza, şehit-gazilik kanunları çerçevesinde haklarının verilmesini istiyoruz. Polisler, 20 yıl görev yaptıktan sonra emekli olabiliyor ancak özel güvenlik görevlileri için böyle bir hak bulunmuyor. Özellikle uyuşturucu olayları ve yakalama işlemlerinde özel güvenlik görevlilerinin yaşadığı olumsuz sonuçlar oldukça fazla” dedi.
