Çekiç, mobil alışveriş ve hızlı teslimatın önem kazandığını belirtirken, 2025’te yapay zekâ ve e-ihracatın büyümeyi hızlandıracağını söyledi
ŞURA NUR SAVRANOĞLU
Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı ‘2024 Türkiye’de E-Ticaretin Görünümü raporu’, Türkiye’nin e-ticaret sektöründeki hızlı büyümesini ve dijital dönüşümünü gözler önüne serdi. 2024 yılı itibarıyla Türkiye’nin toplam e-ticaret hacmi 1,2 trilyon TL’yi aşarak bir önceki yıla göre yüzde 35 oranında büyüdü ve perakende satışlardaki payı yüzde 28’e çıkarak alışveriş alışkanlıklarında köklü bir değişim yaşandığını ortaya koydu. Online alışveriş yapan aktif kullanıcı sayısı 50 milyonu geçerken, dijital alışveriş hızla yayılarak günlük yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. İzmir Ticaret Odası E-Ticaret Grubu Komite Başkan Yardımcısı Gözde Çekiç, sektördeki büyümenin devam ettiğini ve pandemi sonrası normalleşme süreciyle birlikte mobil alışveriş ve hızlı teslimat gibi hizmetlerin önemli bir yer edindiğini belirtti.
2025 yılı itibarıyla, yapay zekâ destekli chatbotların ve kişiselleştirilmiş alışveriş deneyimlerinin e-ticaret sektöründe yaygınlaşması beklediğini söyleyen Çekiç, e-ihracatın Türkiye’nin dış ticaret açığını kapatmada önemli bir rol oynadığını belirterek sektörde, sürdürülebilirlik ve lojistik alanlarında da büyük gelişmelerin yaşanmasının öngörüldüğünü açıkladı.
“İstikrarlı bir büyüme sergiledik”
2024 yılı itibarıyla e-ticaret sektörünün büyümeye devam ettiğini ve önceki yıllara göre daha dengeli bir performans sergilediğini belirten Çekiç, pandemi dönemindeki hızlı yükselişin ardından sektörün normalleşme sürecine girdiğini, ancak ekonomik dalgalanmalara rağmen istikrarlı bir büyüme trendinin sürdüğünü vurguladı. Çekiç, “2024 yılında ticaret sektörü büyümeye devam etti. Ancak önceki yıllara kıyasla daha dengeli bir performans sergiledi diyebiliriz. Pandemi dönemindeki hızlı yükseliş sonrası sektör bir normalleşme dönemine girdi. Ama ekonomik dalgalanmalara rağmen sektör istikrarlı bir büyüme trendini sürdürdü. Özellikle mobil alışveriş ve hızlı teslimat gibi hizmetler yaygınlaştığı için e-ticaret günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Dolayısıyla beklentilerimizin büyük ölçüde karşılandığını söyleyebilirim. Tüketicilerin dijitalleşmeye olan adaptasyonu da hızlandı. Bu da hem yerel işletmelerin hem de büyük platformların büyümesine katkı sağladı. Ancak tabii ki artan maliyetler ve değişen tüketici beklentileri hepimizin yeni stratejiler geliştirmesini gerektirdi ve gerektirecek” diye açıkladı.
“En önemli trendlerden biri kişiselleştirilmiş alışveriş deneyimleri”
2024 yılı itibarıyla e-ticaret sektöründeki öne çıkan trendler ve değişimlere dair yapay zekanın rolüne odaklanan Çekiç, e-ticaretin geleceği hakkında önemli ipuçları verdi. Çekiç,”En önemli trendlerden biri, yapay zekâ ve makine öğrenimi ile desteklenen kişiselleştirilmiş alışveriş deneyimleri. Ayrıca sosyal ticaretin yükselmesi, influencer iş birliklerinin artışı ve canlı yayın satışlarının yaygınlaşması, tüketicilerin sürdürülebilir ürünlere daha fazla ilgi göstermesi ve çevre dostu ambalajların ön plana çıkması gibi gelişmeler, ticaretin gelecekte daha çevreci, teknolojik ve kullanıcı odaklı olacağını işaret ediyor. E-ticaret sektöründeki öne çıkan trendleri mobil alışverişin dominasyonu, hızlı teslimat ve yerelleşme, kişiselleştirme ve sosyal commerce olarak 4 ana başlıkta toplayabiliriz. Bu trendler, gelecekte teknolojik yeniliklere daha fazla odaklanmamız gerektiğini ve özellikle yapay zekâ ile artırılmış gerçeklik gibi teknolojilerin kullanıcı deneyimini köklü bir şekilde değiştireceğini gösteriyor” diye konuştu.
“Lojistik maliyetlerindeki artış sektörü zora soktu”
Çekiç, 2024 yılında e-ticaret sektörünün karşılaştığı zorluklara dikkat çekerek, sektörün en büyük sorunlarının başında ekonomik belirsizlikler, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve enflasyonun geldiğini belirtti. Bu zorlukların, özellikle tedarik zincirini ve fiyat istikrarını olumsuz yönde etkilediğine dikkat çeken Çekiç,”Sektördeki en büyük zorluklar arasında ekonomik belirsizlikler, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve enflasyon yer alıyordu. İkinci büyük zorluk ise kargo ve lojistik konularında yaşandı. Yoğun talebe rağmen teslimat sürelerinde yaşanan uzamalar, müşteri memnuniyetsizliklerine yol açtı. Ayrıca lojistik maliyetlerindeki artış da sektörü zorlayan bir diğer faktördü. Bu zorluklarla başa çıkabilmek için sektörün büyük oyuncuları, yerel lojistik ağlarını güçlendirdi, depolama çözümlerini optimize etti ve en önemlisi, tüketici sadakat programlarına daha fazla yatırım yaptı. Bir diğer zorluk ise küçük işletmeler için yaşandı, çünkü büyük platformların domine ettiği bir pazarda KOBİ’lerin rekabet gücü azaldı ve fark yaratmaları zorlaştı. Bu sorunlara çözüm olarak firmalar, müşteri memnuniyetini artıracak teknolojik çözümlere odaklanarak, KOBİ’ler için teşvik programları ve eğitimler sundu. Bu adımlar, KOBİ’ler için büyük bir destek sağladı” diye ifade etti.
“Alışveriş deneyimi tamamen değiştirebilir”
Çekiç, 2025 yılı için e-ticaret sektöründeki en büyük beklentilere ve sektörde yaşanması öngörülen gelişmelere dair açıklamalarda bulunarak, yapay zekâ destekli chatbotlar ve sanal asistanların kullanımının giderek daha yaygın hale geleceğini belirtti. Bu teknolojiler sayesinde, tüketicilere daha fazla kişiselleştirilmiş alışveriş deneyimlerinin sunulacağını ve firmaların da bu beklentilere karşılık vermek için çabalarını artıracağını ifade eden Çekiç, “Uluslararası büyüme de önemli bir trend olacak; Türk markalarının yurt dışına açılma potansiyeli artacak, özellikle Avrupa ve Orta Doğu pazarı büyük fırsatlar sunacak. Ayrıca, yeni teknolojiler olan metaverse, artırılmış gerçeklik ve yapay zekâ, alışveriş deneyimini tamamen değiştirebilir” açıklamasında bulundu.
“E-ihracat, Türkiye’nin dış ticaret açığını kapatmada önemli”
E-ticaret sektöründeki büyümenin Türkiye ekonomisine olan yansımalarını detaylandıran Çekiç, sektörün ekonomiye sağladığı katkıyı vurgulayarak, “Ticaret, Türkiye ekonomisinde zaten büyük bir katkı sağlıyor. 2024’te sektör, toplam perakende hacminin yaklaşık yüzde 20’sine ulaşarak istihdam, vergi gelirleri ve yerel üretime önemli bir destek sundu. 2025’te bu katkının daha da artması bekleniyor. Özellikle e-ihracat, Türkiye’nin dış ticaret açığını kapatmada önemli bir araç olacak. 2025 yılı itibariyle e-ticaretin, gayri safi yurt içi hasılaya katkısının yüzde 10 seviyelerine yaklaşması bekleniyor. E-ihracatın artması ve Türkiye’nin lojistik konum avantajını daha iyi kullanması, bu büyümeyi destekleyecektir” dedi.
“Hızlı teslimatlar 2025’te yaygınlaşacak”
2025 yılı itibarıyla e-ticaret sektöründeki lojistik ve tedarik zinciri süreçlerinde yaşanacak gelişmelere dikkat çeken Çekiç, “Hızlı teslimatlar 2025’te yaygınlaşacak; aynı gün ve hatta birkaç saat içinde teslimatlar daha da yaygın hale gelecek. Depo teslimatlarında daha fazla otomasyon kullanılacak ve depolar, lojistik süreçlerin hızlanması için şehir merkezlerine daha yakın konumlandırılacak” diye anlattı. E-ticaretin Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler (KOBİ’ler) üzerindeki etkilerine değinen Çekiç, sektördeki dijital dönüşümün KOBİ’ler için büyük fırsatlar sunduğunu belirterek, “E-ticaret, KOBİ’ler için büyüme ve global pazarlara açılma fırsatları sunuyor. Bu nedenle, 2025’te KOBİ’lerin dijitalleşme süreçlerinin hızlanacağını ve online pazar yerlerinde daha fazla yer alacaklarını düşünüyorum. Devlet destekleri, eğitim programları ve uygun maliyetli dijital araçlar bu dönüşümü destekleyecek. Ayrıca, sosyal ticaret de KOBİ’ler için önemli bir satış kanalı haline gelecektir” diye söyledi.
“E-ticaret platformları yeni ödeme sistemlerini entegre etti”
Çekiç, 2024 yılı itibarıyla tüketici davranışlarında önemli değişimler yaşandığını ve bu değişimlerin sektörü şekillendirdiğini belirtti. Çekiç, Tüketicilerin alışveriş yaparken hız ve kolaylık taleplerinin arttığını vurgulayarak, “Tüketiciler, alışveriş yaparken daha fazla hız ve kolaylık talep ettiler. Mobil alışverişe olan yönelim arttı ve daha kişiselleştirilmiş, kendilerine özel alışveriş deneyimleri istediler. Teslimat beklentileri de çok daha hızlı hale geldi. E-ticaret platformları, bu değişimlere teknolojik yenilikler ve altyapılarını geliştirerek cevap verdiler. Müşteriler, daha güvenilir ödeme yöntemleri istediler ve e-ticaret platformları yeni ödeme sistemlerini entegre etti. Tüketiciler, sürdürülebilir ve çevreci ürünler talep ettiler, platformlar da buna yönelik olarak ürün yelpazelerini sürdürülebilir odaklı olarak genişlettiler. Tüm bu değişikliklerin çok hızlı bir şekilde gerçekleştirildiğini söyleyebiliriz” diye anlattı.
| “Türkiye, küresel ticarette daha fazla yer edinecek” |
| Türkiye’nin e-ticaret sektöründeki küresel rekabet gücü ve ihracat potansiyeline dair değerlendirmelerde bulunan Çekiç, özellikle tekstil, ev dekorasyonu ve gıda gibi sektörlerde Türkiye’nin uluslararası ticaret arenasında çok daha fazla yer edineceğini vurguladı. Çekiç, “Türkiye’nin özellikle tekstil, ev dekorasyonu ve gıda gibi sektörlerde, küresel ticaret arenasında çok daha fazla yer edineceğine inanıyoruz. Ticaret platformlarının gelişmesi ve lojistik avantajlarımız sayesinde, Avrupa, Orta Doğu ve Afrika bölgelerine yönelik ihracat potansiyelimiz oldukça yüksek ve artarak devam edecektir. Avrupa ve Orta Doğu’daki artan talep de Türk markalarının küresel pazarda daha güçlü bir yer edinmesine olanak tanıyacaktır” dedi. |
