EYMSİB Başkanı Hayrettin Uçak, 2025 yılında önceliğin üretim kalitesini artırmak olduğunu ifade etti
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği (EYMSİB) Başkanı Hayrettin Uçak, EYMSİB Yönetim Kurulu üyelerinin katılımıyla düzenlediği toplantıda 2024 yılını değerlendirirken, 2025 yılı öngörülerini paylaştı. Toplantıda konuşan Uçak, EYMSİB olarak, Türkiye geneli yapılan 6 milyar 131 milyon dolarlık yaş meyve sebze ihracatının 1 milyar 314 milyon dolarlık dilimini gerçekleştirdiklerini söyledi. İhracatta kalite odaklı üretimin önemini vurgulayan Uçak, 2025 yılında da önceliğin yine üretim kalitesini artırmak olduğunu ifade etti. Yaş meyve ve sebze ihracatında en önemli sorunlardan birinin pestisit kalıntısı olduğuna değinilen toplantıda, sorunun sadece ihracatçı üzerinden çözülemeyeceği vurgulandı.
En çok ihracat Almanya’ya yapıldı
2024 yılının, ihracat dünyası için oldukça meşakkatli ve yorucu geçtiğini vurgulayan Uçak, EYMSİB olarak 2024 yılında 1 milyar 314 milyon dolarlık ihracata imza attıklarını belirtti. Uçak, “Birliğimiz ihracatındaki ürün ve ülke detaylarını inceleyecek olursak, en çok ihracatı yapılan ürünler 319 milyon dolar ile turşular, 170 milyon dolar ile kurutulmuş domates ve salça, 101 milyon dolar ile meyve suları, 55 milyon dolar ile kiraz, 44 milyon dolar ile domates, 41 milyon dolar ile üzüm oldu. Birliğimizin en güçlü olduğu ürünlerde turşular, kuru domates, kestane gibi ürünler önemlerini korudular. En çok ihracat yapılan ilk 6 ülke sırasıyla; 239 milyon dolar ile Almanya 197 milyon dolar ile ABD, 101 milyon dolar ile İngiltere, 95 milyon dolar ile Rusya, 71 milyon dolar ile Hollanda, 63 milyon dolar ile İtalya oldu” dedi.
“Bizleri bekleyen zorlukların farkındayız”
EİB tarafından 2024 yılında gerçekleşen tarımsal ve hayvansal ürün ihracatının 7 milyar 600 milyon dolara ulaştığını aktaran Uçak, “Türkiye genelindeki yaş meyve sebze ve meyve sebze mamulleri ihracatımız, 2024 yılı itibarıyla tarihinde ilk kez 6 milyar doları aşarak 6 milyar 131 milyon dolara ulaştı. Bu rakam, 2025 yılına dair umutlarımızı pekiştirdi. Ama yine de 2025 yılında bizleri bekleyen zorlukların da farkındayız. Türkiye genelinde en çok ihracatı yapılan ürünlere değinmek gerekirse; Türkiye genelinde en çok ihracatı yapılan ilk 6 ürün sırasıyla 574 milyon dolar ile meyve suları, 475 milyon dolar ile mandalina, 428 milyon dolar ile turşular, 426 milyon dolar ile domates, 377 milyon dolar ile kurutulmuş domates ve salça grubu, 357 milyon dolar ile limon oldu” diye konuştu.
“Önceliğimiz üretim kalitesini artırmak”
Türkiye genelinde 2024 yılı tarımsal ve hayvansal ürün ihracatının 36 milyar dolara ulaştığını ifade eden Uçak, şunları söyledi: “Türkiye’nin tarım ürünü ihracatının yüzde 25’e yakını EİB üyeleri tarafından gerçekleştirildi. Son yıllarda ihracat politikalarımızın merkezine kalite odaklı üretimi yerleştirdik. 2025 yılında da önceliğimiz yine üretim kalitesini artırmak ve bu doğrultuda ilerlemek olacak. 2024 yılı, kuraklığın etkilerini derinden hissettiğimiz ve tarım ürünlerimizin bu kuraklıktan olumsuz etkilendiği bir yıl olarak kayıtlara geçti. İklim değişikliği artık doğrudan yaşamımıza müdahale ediyor. Üretici ve ihracatçı adına, mevcut sınırlı kaynakları en etkin şekilde kullanmak artık bir tercih meselesi değil, zorunlu bir gereklilik haline geldi.”
Ege’den en fazla turşu ihraç edildi
2024 yılında, Türkiye’nin meyve ve sebze mamulleri ihracatından elde ettiği gelirin 2 milyar 728 milyon dolara ulaştığını söyleyen Türkiye Meyve Sebze Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Türkmen Türkmenoğlu ise “Bu ihracatın yüzde 37’sine denk gelen 1 milyarlık ihracatı EYMSİB tarafından gerçekleştirildi. 2024 yılında Türkiye genelinde ne çok ihracatı yapılan ilk 3 ürün 574 milyon dolar ile meyve suları, 428 milyon dolar ile turşular 377 milyon dolar ile kurutulmuş domates ve salça grubu oldu. Ege’de ise en fazla ihracatı gerçekleştirdiğimiz ilk üç ürün 319 milyon dolar ile turşular, 170 milyon dolar ile kurutulmuş domates ve salça, 101 milyon dolar ile meyve suları oldu. 2024 yılında EYMSİB mamul toplam ihracat birim fiyatımız 1,59 dolar oldu. Bu rakam 2023 yılı ile karşılaştırıldığında ortalama fiyatımızın yüzde 1 artığını gösteriyor. Türkiye genelinde ise 2024 yılı ortalama ihraç fiyatı 1,27 oldu. Yine 2023 yılına göre Türkiye genelinde de ortalama birim fiyatta yüzde 3 bir artış yaşandı” dedi.
| “Türk insanı, kalıntısız ürün tüketmeyi hak ediyor” |
| Yaş meyve ve sebze ihracatında en önemli sorunlardan birinin pestisit kalıntısı olduğunu ifade eden EYMSİB Başkan Yardımcısı Cengiz Balık, “Son dönemde bu konu ciddi şekilde gündem oluşturmaya başladı. Ancak, ihracatta geri dönen her TIR’ın başlıca sorun olarak gösterilmesi doğru değil. Bu durum, ülke mevzuatlarından kaynaklanıyor ve sadece ihracat üzerinden çözülebilecek bir mesele değil. Çünkü Türkiye’de üretilen meyve ve sebzenin yalnızca yüzde 10’u ihraç ediliyor, kalan yüzde 90’ı iç piyasada tüketiliyor. Eğer kalıntı sorununu yalnızca ihracat açısından çözmeye çalışırsak başarılı olamayız. Bu sorunu üretim sahasında çözmemiz gerekiyor. Türk insanı, sağlıklı ve kalıntısız ürün tüketmeyi hak ediyor. Bu yüzden toplumda farkındalık yaratmamız ve tüketicilerin de pazardan aldıkları ürünleri sorgulaması gerekiyor” dedi. |
| “Kalıntılı ürünün piyasaya sürüldüğü iddialar gerçeği yansıtmıyor” |
| İhracattan geri dönen ürünlerin iç piyasada kolayca satıldığı yönünde yanlış bir algı olduğuna değinen Balık, “İhracat belirli kurallar çerçevesinde yapılıyor. Avrupa Birliği’ne gönderilen ürünler ilk olarak Kapıkule sınır kapısında analize tabi tutuluyor. İlk analiz Bulgaristan sınırında yapılıyor ve eğer uygunsuzluk tespit edilirse ürün Türkiye’ye geri gönderiliyor. Analizden geçemeyen ürünlerin ülkeye dönmesi en az 20 günü buluyor. Türkiye’ye giren ürün sonra ithalat rejimine tabi tutuluyor. Türkiye’deki mevzuata göre yeniden analiz yapılıyor ve eğer burada da uygunsuzluk tespit edilirse ürün imha ediliyor. Eğer ürün uygun bulunursa ihracatçı bunu çekebiliyor, fakat yaklaşık 25 günlük süreç sonunda bu sefer de ürünün raf ömrü dolduğu için ticari değerini kaybediyor. Bu nedenle, Türkiye’de kalıntılı ürünlerin piyasaya sürüldüğü yönündeki iddialar gerçeği yansıtmıyor” diye konuştu. |
