İki hafta önce renkli kaktüslere, neden aşıladığımıza göz atmıştık. Bu hafta da kaktüsleri nasıl aşıladığımıza bir bakalım. Ne dersiniz? Ama önce geçen haftadan kalan izleri bir silelim. Geçen hafta, kaktüslerin ve sukulentlerin fazla soğuğu sevmediklerini söylemiştik.
Yazımızı okuyan Selen Daver hemen klavyesine sarılmış. Meğerse “Sedum kamtschaticum” -28 dereceye kadar rahatlıkla yaşamına devam edebiliyormuş. Bu sukulent güneşli bir toprak parçasında halı gibi de toprağı kapatabiliyormuş. Aklımızda olsun diyelim. Diğer taraftan Op. Dr. Ali Rıza Sözenoğlu geçen haftalarda bizi kaktüs bombardımanına tutmuştu.
Geçen haftalarda yolladığı çiçekli kaktüslerden bazılarını sizinle paylaştık. Çiçeklerin çıkış noktalarına bir göz atarsınız hep en tepede olduklarını, en uçtaki meristemli, diğer deyişle en çok çoğalma yetisine sahip olan uç bölgeye yakın olduğunu görürsünüz. İşte, bu nedenle kaktüsleri çiçek açtırmanın bir yöntemi ise büyümelerini sağlamaktır. Bitkilerin dünyasında hep bir sıradışılık vardır ya. İşte “Cereus” cinsi sutun kaktüslerin bazı cinslerinde çiçekler kaktüsün orta bölgelerinde de olabiliyor.
Şimdi bu haftaki konumuza gelelim. Kaktüsleri nasıl aşılayalım? Aslına bakarsanız geçen senelerde, yemiş ağaçlarında aşılamayı dilimiz döndüğünce yazmıştık. Kaktüslerde aşılama için iki nokta önemlidir. Birinci nokta aşılama yapılacak köklü kaktüs, diğer deyişle anaç kaktüs ve üzerine gelecek konuk kaktüs estetik olarak gözümüzü bozmayacak olmalıdır. Diğer taraftan da bu iki kaktüs birbirleri ile geçimli olmalı, hatta biri diğerinden fazla , orantısız büyümemelidir.
Konuk kaktüslerden 2 hafta önce konuşmuştuk. Örneğin Pereskia cinsi kaktüslere “Yılbaşı kaktüsler” gibi dökümlü kaktüsleri aşılamakta kullanılır. Yine dökümlü kaktüslerden “Atlas” (Epiphyllum) ya da “mercan kaktüsü” de (Rhipsalis) aynı kaktüse aşılamamız olasıdır. Küre şeklindeki kaktüsleri ise “Cereus” cinsi sütun kaktüslere aşılamak daha iyi oluyor.
En kolay aşılama yöntemi enlemesine kesilen 2 değişik kaktüsü birbirlerinin üzerinde koymaktır. Bu işleri yaparken, en önce kaktüsleri çok keskin aletlerle kesmek gerekir. Köklü olan anaç kaktüsün tam ortasındaki silindirik yapısı ile üzerine koyacağımız kaktüs parçasının silindirik yapısının üst üste gelmesi gerekir. Söz konusu işlem aşılamanın püf noktasıdır. Silindirik yapı demekle şunu söylemek istiyoruz: Kaktüsü enlemesine kesince tam ortada yuvarlak bir oluşum izleyeceksiniz. İşte yuvarlak yapı silindirin bir parçasıdır.
Altta kalacak anaç kaktüs, birbirlerine eklemleme işleminden önce, kenarlarından tıraşlanırsa, daha doğrusu hafifçe konik şekle getirilirse aşılama işlemi daha kolaylaşacaktır. Bu işlem köklendirme işleminde alt uçta da yapılabilir. Böylece toprağa dikeceğiniz kaktüsün yaşamsal önemi olan, gördüğünüz o yaşamsal silindirin yakınlarından ya da tam sınırından çıkacaktır.
Bunun tersi durumlarında, enlemesine düz kesilerek çelik aldığınızda kökler genellikle meme başı olarak adlandırdığımız kaktüs iğnelerinin çıktığı bölgelerde oluşur. Areollerde çıkma durumunda ise oluşan kök niteliği hatta niceliği daha kötü oluyor. Neyse, şimdi konumuz kaktüsleri çoğaltmak değil. Yoksa bir sütun kaktüsü yanlamasına toprağın üzerine yatırarak areollerden köklendirmek de olasıdır. Bu durumda kaktüsün ucunun bir süre sonra yukarı doğru dönmesini engelleyemezsiniz.
Diyelim her iki kaktüsü enlemesine kestiniz. Birbirlerinin üstüne getirerek, en ortadaki yuvarlak bölgelerin bir anlamda bel kemiklerinin aynı düzlemde olmasına dikkat ettiniz. Bundan sonra, gergin olmayan bir lastik veya ip aracılığı ile her iki kaktüsün hafifçe baskılanması aşının tutmasını kolaylaştırabilir.
Bunlardan başka, bir tahta parçası ile ufak bir taş da, üstteki kaktüsün en üstüne konabilir. Tahtanın altına üstteki kaktüsün meristemli, çoğalma yetisi en fazla olan bölgesine pamuk konarak buradaki baskıyı en aza indirmek de olasıdır. Ayrıca aşı yerine herhangi bir yapıştırmayı kolaylaştırıcı madde koymamanızı öneriyoruz, yoksa burada ister istemez nem, hava kabarcığı oluşarak mantar oluşumuna neden olabiliyor.
Bu hafta yukarıda söylediğimiz gibi, gazetemizde Ali Rıza Sözenoğlu hocamızın çiçek goncaları patlamaya hazır, “Echinopsis oxygona” ve “alçak gönüllü çiçeği ile “Eriosyce taltalensis” fotoğraflarını göreceksiniz. Biz de, internet gazetemizde yazının anlaşılmasını kolaylaştırmak için bir şeyler karalamaya çalıştık. Hoşunuza giderse ne mutlu bize.
Keyifli bahçeler
