Türkiye’de arıcılık, avcılık, balıkçılık, çiftçilik, ekoloji, hayvancılık ve tarım gibi kırsal ve çevre odaklı sektörler, yapay zekâ teknolojilerinin sunduğu fırsatlarla yeniden şekilleniyor. PilenPak Ambalaj San ve Tic. A.Ş.’de Proje, Yardımcı İşletmeler ve Enerji Müdürü Burak Yaka, bu alanlarda yapay zekânın sağlayabileceği devrim niteliğindeki verim artışlarını değerlendirdi ve çarpıcı öngörülerde bulundu. Türkiye’nin bu sektörlerde karşı karşıya olduğu verimlilik krizine dikkat çeken Yaka, “Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 verilerine göre, tarım sektöründe verim kaybı yüzde 25’e, hayvancılıkta üretim düşüşü yüzde 18’e ulaştı. Arıcılıkta bal üretimi geçen yıl yüzde 15 azalırken, balıkçılıkta stoklarda yüzde 10’luk bir düşüş gözlemlendi. Bu tablo, iklim değişikliği, teknolojik yetersizlikler ve eğitim eksikliklerinden kaynaklanıyor. Yapay zekâ kullanımı ile verimliliği artırabiliriz. Yapay zekâ, bu sorunlara köklü çözümler sunabilir” ifadelerini kullandı.
“Arıcılıkta %35 verim artışı mümkün”
Arıcılıkta yapay zekânın kovan izleme sistemleriyle koloni sağlığını analiz ederek bal üretimini artırabileceğini vurgulayan Yaka, “Yapay zekâ, destekli sensörler, arıların davranışlarını ve çevresel koşulları takip edebilir. Bu teknoloji, arıcılıkta verimi yüzde 35’e kadar yükseltebilir. Hem üretimi artırır hem de ekolojik dengeyi korur. Bu, bal üreticileri için büyük bir fırsat” şeklinde konuştu.
Pilot projelerde tarım verimliliği %20 artış gösterdi
Tarımda drone’lar, uydu görüntüleri ve yapay zekâ algoritmaları, toprağın nem seviyesini, bitki sağlığını ve verim tahminlerini optimize ederek büyük bir dönüşüm yaratıyor. Yaka, “2024’te pilot projelerde tarım verimliliği yüzde 20 artış gösterdi. Yapay zekâ, sulama ve gübreleme süreçlerini optimize ederek bu oranı yüzde 40’a çıkarabilir. Bu, hem çiftçilerin gelirini arttırıyor hem de gıda güvenliğini güçlendiriyor” dedi.
Hayvancılıkta yapay zekâ ile %30 verim artışı
Hayvancılıkta yapay zekâ, hayvanların sağlık durumunu izleyerek hastalıkları erken tespit edebilir ve yem verimliliğini artırabilir. Yaka, “Yapay zekâ, ile donatılmış kameralar ve sensörler, hayvanların hareketlerini analiz ederek verimi yüzde 30’a kadar yükseltebilir. Bu, sürdürülebilir hayvancılık için kritik bir adım” ifadelerini kullandı.
“Denizdeki balık stokları analiz edilebilir”
Balıkçılıkta yapay zekâ, denizdeki balık stoklarını analiz ederek sürdürülebilir avcılık stratejileri geliştirebilir. Yaka, “Yapay zekâ, balık popülasyonlarını izleyerek avcılıkta yüzde 25 verim artışı sağlayabilir. Aynı zamanda ekosistemi koruyarak balıkçılığın geleceğini güvence altına alır” dedi.
“Hem üreticiler hem de ülke ekonomisi için bir dönüm noktası”
Ekoloji alanında yapay zekâ, orman yangınlarını tahmin etme, hava kirliliğini izleme ve biyolojik çeşitliliği koruma gibi konularda büyük bir potansiyel taşıyor. Yaka, “Yapay zekâ, çevresel verileri analiz ederek ekosistemi koruyabilir. Bu, uzun vadede tüm sektörlerin sürdürülebilirliğini destekler. Türkiye, yapay zekâ teknolojilerine yatırım yaparak tarım ve çevre sektörlerinde yıllık 15 milyar TL’lik ek katma değer yaratabilir. Ancak bu dönüşüm için eğitim, altyapı ve iş birliği şart. Bu fırsat, hem üreticiler hem de ülke ekonomisi için bir dönüm noktası olabilir” diye konuştu.
