Bahar, bu sene geldi gelecek derken Nevruz Bayramı geldi çattı. Nevruz’da tohum çimlendirmek, hatta herhangi bir şey yeşertmek adettendir. Her neyse sonuçta bahar geldi. Merak etmeyin, beraberinde güzel düşünceler, istekler, dilekler de geliyor. Tohumları yeşertmekten söz etmişken, geçen hafta da yazdık. Nemin artışı, tohumlarda çimlenmeyi tetikler. Burada suyun içinde olmayı değil de, nemin artışından bahsettiğimizi de lütfen unutmayalım.
Normal şartlarda genişçe bir kağıt havlu içine 4 ya da 5 tane tohum koyarsanız, bu kağıt havluyu da ıslatırsanız 1 ya da 2 hafta içinde yeşerdiğini görürsünüz. Buradaki önemli ayrıntı ya da unutulmaması gereken nokta, içine tohumları koyarak ıslattığınız kağıt havluyu önce hafifçe bastırarak, fazla suyun akıtılmasıdır.
Arkasından da nemlendirilmiş kağıt havluyu bir naylon torbaya koyun. Devamında, bu naylon torbayı hafif sıcak ve ışıklı bir yere asın. Yapılması gereken, daha sonra söz konusu kağıt havluların nemini denetlemek, kuruyan olursa hemen üzerine biraz su püskürtmektir.
Domates, biber, patlıcan tohumları ile hemen daha baharın başlarında söylediğimiz bu yöntemi deneyebilirsiniz. Tohumları yeşerttiniz toprağa da koyduysanız, şimdilerde çok konuşulan bir yöntem var.
Yeni çıkan tohumların kök ve sap sistemini kuvvetlendirmek için süpürme yöntemini öneriyorlar. Bu yöntemde, çimlenen tohum, topraktan çıkarken, kotiledon dediğimiz daha kalın yaprağımsı oluşumlardan kurtulduğu zaman artık sağlı sollu yeni yapraklarını açar.
Biliyorsunuz tohum ilk yeşerdiği zaman çıkan ilk sıra yapraklar gerçek yaprak değil kotiledondur. İşte bu gerçek yapraklar yavaş dönen bir vantilatörün rüzgarına tutulduğu zaman, ya da kulak memesini sıvazlar gibi yaprakları sıvazlandığında, saplarının daha kalın ve güçlü olduğu görülmüş.
Bu nedenle şimdilerde domates fidanlarını süpürge, fırça, karton parçaları ile fidanlara dokunulmasının ya da hafifçe bir tarafa doğru yatırılmasının gerektiğini iddia edenler var. Bu arada fidelere, fidanlara ventilatör tutmak, mantar sporlarından da uzak durmak için önemli bir yöntem olabilir. Konuyu ileriki yıllarda açıklayan daha bilimsel makaleler okuyacağınızdan şüpheniz olmasın.
Çimlenen tohumların, gübreye ya da besine gereksinimi yoktur. Zaten başlangıç için tohumun içinde bayağı bir besini bulunmaktadır. Bu devrede toprak bir anlamda yeşeren tohumun köklerinin tutunma aracıdır. Tohumlar çimlenince mantar hastalıkları nedeniyle sapları birden sarı ya da kahverengi hale gelerek birden incelmeye başlar.
Daha sonra, o kadar incelir ki bitkinin sapı artık bitkiyi taşıyamaz hale gelir ve kırılır. İşte 2. çift yapraklar ortaya çıkarken bitkileriniz artık nemli havadan da kurtulmalıdır.
Bunun yerine, bol ışıklı, 20 ile 25 derece arasında ısınan, hava akımı iyi olan bir bölgede sönümlemeyi önleyeceğiniz; diğer deyişle taze sürgünün renk değiştirerek kırılmasının önüne geçebileceğiniz kapalı mekanlarda sürgünlerinize bakmalısınız.. Doğal olarak, kullandığınız toprak da çok geçirgen olmalıdır.
Bu hafta yazımıza ıslak kağıt havlu içinde çimlendirdiğimiz tohumlar yer alıyor. Eski tohumları da bu yöntemle çimlendirebiliriz. Böylece, hangi tohumun yeşerme yetisini kaybetip kaybetmediğini anlayabiliriz.
Suyun içine tohumları atarak suyun üstünde kalanların işe yaramaz oldukları düşüncesinin her tohum için geçerli olmadığını belirtelim. Yalnız naylon torba içinde, kağıt havlu arasında yeşertilen tohumlar, toprağa konurken çok dikkatli olunmalıdır. Kılcal kök uçlarının toprağa konulurken kırılmaları, istemediğimiz önemli bir sorundur.
Bir kez daha bu haftaki yazımızın sonundayız. Doğal olarak bu yazımızı çimlendirdiğimiz tohumlar ile süsledik. Bu kadarla da kalmamalıydı diyorsanız. Ayrıca Serpil Üçok’un Kanada’dan yolladığı fotoğraflarla kağıda basılı gazetemizi renklendirdik.
Keyifli Bahçeler…
