4 Nisan Dünya Sokak Hayvanları Günü, bu dünyanın sadece insanlara ait olmadığını, sokak hayvanlarının da korunması ve barınması gerektiğine dikkat çekiyor
GÜLCİHAN ALTINKAYA
Dünya Sokak Hayvanları Günü, her yıl 4 Nisan’da, sahipsiz hayvanların haklarına dikkat çekmek ve onların yaşam koşullarını iyileştirmeyi amaçlayan küresel bir farkındalık günü olarak kutlanıyor. 2010 yılında, Hollanda’daki sokak hayvanı vakıflarının girişimiyle ilan edilen 4 Nisan Dünya Sokak Hayvanları Günü, bu dünyanın sadece insanlara ait olmadığını, sokak hayvanlarının da korunması ve barınması gerektiğine dikkat çekiyor.
Türkiye’de ise sokak hayvanlarının barınma, beslenme ve refahı konusunda sorumluluğun büyük kısmı yerel yönetimlere düşüyor. Özellikle Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaşması sonrasında belediyeler için de sorumluluk başladı. Yasaya göre, büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 25 bini aşan belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kuracak.
Yasa kapsamında belirtilen hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülecek. Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler ile il özel idareleri, sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürecek. Söz konusu belediyeler 31 Aralık 2028’e kadar belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla ve mevcut bakımevlerinin koşullarını iyileştirmekle yükümlü olacak.
Türkiye’deki kedi ve köpeklerin yüzde 48’inin evi yok
Mars Petcare ve Royal Canin, sevgi dolu bir yuvaya erişemeyen kedi ve köpeklerin sayısını tespit edebilmek ve sahiplenmenin önündeki bariyerlerin anlaşılmasına katkıda bulunabilmek amacıyla, Türkiye dahil 20 ülkede kapsamlı bir küresel araştırma gerçekleştirdi. Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’deki kedi ve köpek popülasyonun yaklaşık yüzde 48’inin bir evi bulunmuyor. Köpeklerin yaklaşık yüzde 21’i barınaktan, yüzde 17’si arkadaş aracılığıyla ve yüzde 15’i sokaktan sahiplenilirken, sokaktan sahiplenilen kedilerin oranı yüzde 28 seviyesinde yer alıyor.
Sahipsiz bir kedi veya köpek ile karşılaşılması durumda, anket katılımcılarının yüzde 60’ı gerekli ilgiyi sunarak hayvanların bakımlarını sağladıklarını belirtiyor. Sahiplenmenin önündeki bariyerlerin kaldırılması durumunda, katılımcıların yüzde 47’si kedi, yüzde 45’i ise köpek sahiplenmeyi düşündüğünü belirtiyor. Sahiplenme önündeki temel bariyerler arasında ilk sırada ev koşullarının elverişli olmaması değerlendirilirken, sorumluluğun fazla olacağı kaygısı, iş veya seyahat durumları sebebiyle evde bulunulamaması durumunda bakım alternatiflerinin az oluşu, bakım masraflarının maliyetli olması ve köpeklerde davranış kontrolünün nasıl sağlanacağının bilinememesi belirtiliyor.
Marmara’da sokak hayvanı sayısı 322 bini aştı
Marmara Belediyeler Birliği (MBB), sokak hayvanlarına ilişkin yaptığı araştırma sonucunda sahaya ilişkin bulgu ve çözüm önerileri içeren ‘Sokak Hayvanları Araştırma Raporu: Marmara Bölgesi’ndeki Belediyeler ve Mevcut Durum’ başlıklı çalışmayı yayımladı. Çalışmaya, Marmara Bölgesi’nden 6 büyükşehir, 5 il, 90 ilçe ve 18 belde belediyesi olmak üzere 119 belediye Haziran-Temmuz 2024 tarihlerinde katılım sağladı. MBB Veri ve Teknoloji Merkezi tarafından yürütülen araştırmada öne çıkan bulgular arasında, büyükşehir belediyelerinde belediye başına ortalama 23,7 veteriner hekim düşerken, belde belediyelerinde bu sayı 0,4 olup 1 veteriner hekimin bile düşmemesi dikkat çekti. 47 belediyenin sağladığı verilere göre, tespit edilen sokak hayvanı sayısı 322 bin 711 olarak kayda geçti. Belediye başına düşen ortalama sokak hayvanı sayısı 6 bin 866 iken barınaklarda bulunan hayvan sayısı ise 18 bin 726 oldu.
İzmir’de sahipsiz köpek popülasyonu önlenecek
Sivil toplum örgütleri, ilçe belediyelerinin veteriner hekimleri, odalar ve ilgili kurumlarla toplantılar düzenleyen İzmir Büyükşehir Belediyesi, uzun bir çalışmanın ardından ‘Sahipsiz Köpek Popülasyonu Yönetimi İzmir Eylem Planı’nı tamamladı. Geniş kapsamlı hazırlanan eylem planında, sokak hayvanlarına yönelik yapılacak çalışmalar madde madde ele alındı. Eylem planı kapsamında İzmir 6 bölgeye ayrıldı. Bölge temelli çalışmada ilk etapta sokakta yaşayan sahipsiz köpeklerin sayısı belirlenecek.
Hazırlanan eylem planı kapsamında; paydaşlarla ilişkilerin ve iş birliklerinin geliştirilmesi, durum tespiti ve kapasite artırımı sağlanacak. Sahipsiz köpek popülasyonunun yönetilmesine yönelik çalışmalar hazırlanacak. Taktiksel şehircilik çözüm atölyesi yapılacak. Tüm kayıtların doğru ve güncel tutulması için dijital altyapı iyileştirilecek. Bakımevi kapasite ve nitelik artışı sağlanacak. Sahiplendirme çalışmalarına özel önem verilecek. İzmir Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyelerinin personel ile altyapısının iyileştirilmesi sağlanacak. Belirlenen metodoloji uyarınca saha araştırmaları yürütülecek. Köpek popülasyonunun insan sağlığı ve diğer hayvanların sağlığına yönelik olarak taşıdığı risklerin azaltılması için çalışmalar hayata geçirilecek.
Konak’ta sevimli dostlar değer görüyor
Konak Belediyesi’nin Halkapınar’da bulunan Veteriner İşleri Müdürlüğüne bağlı Hayvan Sağlığı Merkezi, sokakta yaşayan can dostlarının sağlığını güvence altına almaya devam ediyor. Son bir yıllık değerlendirmeye göre ilçenin dört bir yanında 7 bine yakın kedi ve köpeğin sağlık tarama ve tedavileri gerçekleştirildi. Hem hayvan sağlığı hem de halk sağlığı açısından büyük önem taşıyan hizmet kapsamında yaklaşık 3 bin kuduz aşısı yapılırken 5 bine yakın iç ve dış parazit tedavisi gerçekleştirildi.
Konak Belediyesi Veteriner İşleri Müdürlüğü, sokak hayvanlarının daha sağlıklı ve uzun bir ömür yaşayabilmelerine olanak sağlayan hizmetlerinin yanı sıra düzenlediği etkinliklerle de sahiplenmenin önemine dikkat çekti. Patilerin Festivali, Mutlu Yılbaşı Sahiplendirme Etkinliği ve müdürlük kampüsünde gerçekleştirilen sahiplendirme etkinlikleri sayesinde yaklaşık 300 kedi ve köpek ömürlük yuvalarına kavuştu. Bakım ve tedavisi tamamlanan can dostları ömürlük yuvalarına kavuşturmaya devam edeceklerini belirten Konak Belediye Başkanı Nilüfer Çınarlı Mutlu, “Konak Belediyesi olarak can dostlarımıza karşı sorumluluklarımızın farkındayız. Onların huzurlu ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilmeleri için var gücümüzle çalışmaya devam ediyoruz. Göreve geldiğimiz günden bu yana büyük önem verdiğimiz kısırlaştırma ve sahiplendirme seferberliğimizi önümüzdeki günlerde de kararlılıkla sürdüreceğiz” ifadelerini kullandı.
