Dünya genelinde kadınlarda meme kanserinden sonra kansere bağlı ölümler içinde ikinci sırada yer alan Serviks Kanseri’nin ana kaynağı HPV virüsü, sadece kadın sağlığını değil, erkek sağlığını da tehdit ediyor. Kadınlarda rahim ağzı, erkeklerde ise penis kanseri başta olmak üzere birçok kanser türüne neden olan Human Papilloma Virus yani HPV, cinsel olarak aktif kişilerin neredeyse tamamının hayatlarının bir döneminde karşılaştıkları, herhangi bir belirti vermeden seyreden, vücut tarafından elimine edilemezse yıllar içinde sessiz bir şekilde kansere ve yaşamı tehdit eden daha pek çok hastalığa yol açıyor.
Ege Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum, Jinekolojik Onkoloji Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Nuri Yıldırım, HPV virüsüyle ilgili “HPV teşhisi alan kişilerde en sık karşılaştığımız sorunların başında ruhsal ve düşünsel sorunlar yer alıyor. Ancak hastalarımız şunu unutmamalı ki, HPV enfeksiyonu kapan bireylerin yaklaşık yüzde 1-2’si kansere ilerler. Düzenli taramalarını yaptıran, aşı olan ve sigara kullanmayan bireylerde risk oldukça düşüktür. Temelde serviks kanseri önlenebilir bir kanser” dedi.
100’den fazla türü var
HPV’nin, 100’den fazla türü bulunduğunu aktaran Doç. Dr. Yıldırım, “Düşük riskli türleri genital, anal, ağız ve boğaz bölgelerinde siğil yaparken, bazı yüksek riskli türleriyse rahim ağzı, vulva, vajina, anal, ağız, dudak, dil kökü ve baş-boyun kanserlerine yol açabiliyor. HPV’nin en sık etkilediği bölge serviks denen rahim ağzı bölgesidir. Bu bölgede oluşan preinvaziv (kanser öncesi) lezyonlar en sık karşılaşılan vakalardır. HPV virüsü geçmişi olan kadınların, serviks kanserine yakalanma olasılığı, virüse yakalanmamış kadınlara oranla yaklaşık 200 kat daha fazladır. HPV enfeksiyonu, erkeklerde ise genital siğil ile penis, anüs ve baş-boyun kanserlerine neden olabilir. Aslında bir enfeksiyon sebebi olan HPV, önlem alınmadığı ve tedavi edilmediği takdirde kanserden ölüme kadar sonuçlar doğurabilir” diye konuştu.
Ulusal aşı programı kapsamına alınmadı
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) tüm ülkelerin rutin ulusal aşı programlarına HPV aşısını dahil etmeleri önerisi, Kasım 2024 itibarıyla 144 ülkede karşılık bularak ulusal aşı programlarına dahil edildi. Bu ülkelerin büyük çoğunluğu, aşıyı hedeflenen yaş gruplarına ücretsiz olarak sunarak toplumlarını HPV’nin yol açtığı kanserlere karşı korumaya çalışırken, Sağlık Bakanlığı’nın Kasım 2022’de HPV aşısının ulusal bağışıklama programı aracılığıyla ücretsiz sağlanacağını duyurmasına ve tüm toplumsal talebe karşın halen ne yazık ki ulusal aşı programı kapsamına alınmadı.
HPV aşısı bazı belediyeler tarafından ücretsiz yapılıyor
Sağlıkta önemli bir kalkan olan ancak SGK tarafından ücreti karşılanmayan HPV Aşısı, ülkemizde Ankara, İstanbul, İzmir, Muğla, Balıkesir ve Mersin Büyükşehir Belediyeleri gibi halk sağlığını önemseyen bazı belediyeler aracılığıyla önerilen yaş aralığındaki vatandaşlarına ücretsiz yapılıyor. Türkiye’de şu an sadece bazı belediyeler tarafından kız çocukları, genç kızlar ve kadınlara ücretsiz yapılan aşıyı, bazı ülkeler, hükümet bazında HPV’nin toplumdaki yaygınlığını daha da azaltmak ve erkeklerde HPV’nin neden olduğu kanserleri önlemek için erkek çocuklarına da uyguluyor. Virüsün varlığı 2008 yılında HPV aşısının bulunmasıyla birlikte tüm dünyada 12-18 yaş arası kızlarda hızla azalmaya başladı.
