Zirai don olayı kayısı üretiminde ciddi hasarlara yol açarken, üretici telafisi çok zor olması beklenen bir mağduriyetle karşı karşıya kaldı
GÜLCİHAN ALTINKAYA
Ülkemizin neredeyse tamamında etkili olan zirai don olayı meyve, sebze ve hububat başta olmak üzere ekili, dikili birçok tarım ürününe ciddi zarar verdi. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı yaptığı açıklamada 10, 11 ve 12 Nisan tarihlerinde son 30 yılın en düşük hava sıcaklığının kaydedildiğini ve 2014 yılından bu yana en büyük zirai don felaketinin yaşandığını söyledi. Kayısının üretim merkezi Malatya’daki kayısı ağaçları ise bu 3 günlük zirai don felaketinden en çok zarar gören ürünlerden biri oldu. Zirai don olayı kayısı üretiminde ciddi hasarlara yol açarken, üretici telafisi çok zor olması beklenen bir mağduriyetle karşı karşıya kaldı.
Kayısı üretiminde tehlike büyüyor
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, yılki dolu ve don zararının, kayısı üretiminde telafisi zor yaralar açacağını belirtti. Özellikle Akçadağ, Yazıhan, Arguvan ve Doğanşehir ilçeleri başta olmak üzere geniş bir alanda büyük çaplı hasar meydana geldiğini belirten Sadıkoğlu, kimi zaman ceviz büyüklüğüne ulaşan dolu tanelerinin çağla dönemindeki meyve oluşumlarını, tomurcukları ve çiçekleri ağır şekilde tahrip ettiğini söyledi.
Sadıkoğlu, “Birçok bahçede meyve dökümleri yaşanırken, ağaçlarda ürün kalitesini etkileyecek ciddi zararlar oluştu. Üreticilerimizin ilk tespitlerine göre, bazı bölgelerde kayıp oranı yüzde 70’in üzerine çıktı. Son dönemde yaşanan zirai don zararının ardından meydana gelen bu durum, yalnızca rekolteyi düşürmekle kalmayacak; depremin etkileri ve artan maliyetlerle mücadele eden çiftçilerimizin büyük gelir kayıplarıyla karşı karşıya kalmasına neden olacak” diye konuştu.
Çiftçi desteklerin artırılmasını istiyor
MTSO Yönetim Kurulu Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, 12 Nisan gecesi meydana gelen zirai don sonrası büyük zarar gören Malatya kayısısında incelemeler yapmak üzere şehre gelen Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya kapsamlı bir dosya sundu.
Sadıkoğlu tarafından Bakan Yumaklı’ya sunulan dosyada çiftçinin talepleri şöyle sıralandı;
- Malatya için daha fazla kaynak ve özel destek sunulmalı
- Malatya’nın ‘Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi’ ilan edilmeli
- Gübre, ilaç, mazot, işçilik gibi maliyet kalemlerinde çiftçiye azami destek sağlanmalı
- Geliri kayısıya bağlı çiftçilere faizsiz ve uzun vadeli krediler sunulmalı
- Üreticinin tarımsal borçları en az 2 yıl ertelenmeli
- İhracatçıya bakanlık ve kurumlar tarafından gerekli destek sağlanmalı. Faizsiz ve uygun koşullu kredi imkânları tanınmalı
- Kayısıyla doğrudan ilgili zirai ilaç, gübre, çadır, branda, makine ekipman ve nakliye başta olmak üzere Malatya’da kayısı üretimine bağlı tüm sektörler desteklenmeli
- Malatya için daha fazla kaynak ve özel destek sunulmalı
Meyve bahçelerinde yüzde 100 hasar
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Malatya Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Yunus Kılınç tarafından yapılan açıklamada, Malatya’da 11 ve 12 Nisan tarihlerinde meydana gelen soğuk hava ve yaşanan don olayının meyve bahçelerinde yüzde 100 hasara sebep olduğu ifade edildi. Kılınç, hububatta ise yüzde 40 oranında ürünün zarar gördüğünü söyledi. Malatya’da 950 bin dönüm kayısı arazisi üzerinde resmi olarak 9 milyon 500 bin kayısı ağacı bulunduğunu belirten Kılınç, gayri resmi olarak da 12 milyon üzerinde ürün veren kayısı ağacı bulunduğunu aktardı.
