Ne şanslıyım ki, iş hayatıma ulusal bir şirkette çalışarak başladım. Sonra uluslararası bir şirkette devam ettim ve noktayı global bir şirkette koydum.
Ulusal pazarda faaliyet gösteren ilk şirketimde benle aynı dili konuşan, üç aşağı beş yukarı aynı yollardan yürümüş olan insanlarla iş yaparken beni zorlayan şeyler, müşterilerimle yaptığım zorlu pazarlıklar, vadesi dolmuş ödemeler ve az da olsa ürün kalitesiyle ilgili serzenişlerdi. Haaa, arada bir de taraftarı olduğumuz kulüpler üzerinden atışmalarımız olurdu. Dini ve milli bayramlarda gereğini yapar, ramazanda beraber oruç açmanın doyumsuz keyfini yaşardık.
Sonra, uluslararası alanda iş yapan bir şirkete transfer oldum. Sadece Türkiye’den değil birçok ülkeden sorumlu oldum. Keza, müşteri portföyüm de bir anda değişmiş, ortak bir dil üzerinden iletişim kurabildiğim ama bunun dışında tüm değerlerin farklı olduğu bir ortama girmiştim. Örnek vermek gerekirse, ödemelerde, banka çekinin nakit paradan daha kıymetli olduğu ortamlara girmeye başlamıştım. “Nakit herkeste olabilir, ama bankalar çeklerini sağlam müşterilerine verir. Yani, çek bir anlamda müşterinin güvenilirliğini temsil eder.” dediğinde çok şaşırmıştım. Bana göre nakitten daha güçlü bir ödeme aracı yoktu ki…
Aradan epey zaman geçtikten sonra müşterimin ne demek istediğini başka olaylar vesilesi ile anladım.
Anlattığım hikâye, iş hayatında tek bir kültür içinde kalmış ve sonradan çoklu kültürlerle haşır neşir olan birçok insanın başına şu veya bu şekilde gelmiştir. Daha da ötesine gitmek gerekirse, bazı ülkelerde aynı sınır içinde birden fazla değişik kültürlerle de muhatap olunduğu ayrı bir gerçektir.
İş hayatında farklı kültürlere uyum göstermek, farklı coğrafyalardan, inançlardan, geleneklerden ve değer sistemlerinden gelen insanlarla saygılı, anlayışlı ve iş birliğine açık bir şekilde çalışabilme becerisidir. Bu, sadece iletişim kurmakla kalmaz, aynı zamanda farklı iş yapış biçimlerini, düşünme tarzlarını ve davranış kalıplarını da anlayarak etkili bir şekilde birlikte çalışmayı kapsar. Kısaca ifade etmek gerekirse, iş hayatında farklı kültürlere uyum göstermek, kendi kültürel alışkanlıklarımızın dışındaki iş anlayışlarını, davranışları ve iletişim biçimlerini anlayıp, bu farklılıklara saygı göstererek birlikte çalışma ortamı yaratmaktır.
İş hayatında farklı kültürlere uyum göstermek birçok nedenden dolayı önemlidir. Küreselleşen iş dünyasında etkili iletişim sağlar. Farklı kültürlerden insanlarla güçlü ilişkiler kurmayı mümkün kılar. İş yerinde kültürel çeşitliliğe saygı, ekip uyumunu ve yaratıcılığı artırır. Yanlış anlaşılmaları ve çatışmaları önler.
Farklı kültürlere uyum göstermek:
- Küresel iş ortamlarında başarı için gereklidir. Çok uluslu şirketlerde, uluslararası projelerde ya da farklı milletlerden çalışanların olduğu kurumlarda kültürel uyum; çatışmaları önler, iş birliğini artırır.
- İletişim kalitesini artırır. Farklı kültürlerde beden dili, zaman algısı, hiyerarşi anlayışı farklıdır. Bunları anlamak doğru ve etkili iletişimin önünü açar.
- Ekip uyumunu güçlendirir. Kültürel anlayış sayesinde çalışanlar birbirini daha iyi tanır, empati geliştirir ve ortak bir çalışma kültürü oluşturabilir.
- Yaratıcılığı ve inovasyonu teşvik eder. Farklı bakış açıları, sorunlara yeni çözümler getirir. Kültürel çeşitlilik inovasyonu destekler.
- Müşteri memnuniyetini artırır. Farklı kültürlerden gelen müşterilerle empati kurmak, onların ihtiyaçlarını daha iyi anlamayı sağlar.
Neler yapabiliriz?
Farklı kültürlere uyum göstermenin gerekliliği ve önemine değindikten sonra, gelin, şimdi de bu konuda neler yapabiliriz, ona bakalım.
- Kültürel farkındalık geliştirmek: Farklı kültür, inanç ve yaşam tarzları hakkında bilgi edinmek; bu farklılıkları anlamamıza yardımcı olur.
- Araştırmak: Çalışılan ya da iletişim kurulan kültür hakkında temel bilgiler edinmek (örf, adet, beden dili, iş yapış şekilleri vb.).
- Önyargılardan uzak durmak: Klişelere göre değil, kişiye özgü yaklaşmak.
- Saygılı olmak: Farklı gelenek ve ritüellere küçümseyici değil, meraklı ve saygılı bir şekilde yaklaşmak.
- İletişim tarzını uyarlamak: Kimi kültürler doğrudan, kimileri dolaylı iletişimi tercih eder – bunu fark etmek önemli. Açık, saygılı ve yapıcı iletişim farklılıkların çatışma yaratmasını engeller. Sorunları konuşarak çözmeye çalışmak önemlidir.
- Empati kurmak: Kendi kültürümüz dışındaki bakış açılarını anlamaya çalışmak.
- Esneklik göstermek: “Benim bildiğim tek doğru” yaklaşımını bırakıp farklı iş yapma tarzlarına açık olmak. Her şeyin bizim bildiğimiz gibi olmayabileceğini kabul ederek yeni fikirlere ve yöntemlere açık olmalıyız.
- Ortak noktalara odaklanmak: Farklılıklara rağmen ortak hedefler ve değerler etrafında birleşmek uyumu kolaylaştırır.
Yazımı şöyle tamamlamak isterim. Globalleşmiş iş dünyasında, profesyonel anlamda başarılı, verimli ve daha etkili olmak istiyorsak farklılıklara uyum gösterebilmek zorundayız.
