ABD-İran nükleer görüşmeleri öncesi petrol fiyatları üçüncü günde de gerilerken, OPEC+ temmuz ayında üretimi yeniden artırmayı planladığı bildirildi
NAZ TÜKEL
Küresel petrol fiyatları, OPEC+ (Petrol İhraç Eden Ülkeler ve Müttefikleri) ülkelerinin temmuz ayında üçüncü kez üretim artışı yapmayı değerlendirdiği yönündeki haberlerin ardından düşüşünü sürdürdü. Aynı zamanda ABD ile İran arasında bugün başlaması beklenen nükleer müzakereler, İran petrolünün yeniden piyasaya dönme olasılığını artırarak yatırımcı endişelerini büyüttü.
Dünya petrol rezervlerinin üçte birine sahip olan İran’ın piyasaya dönüş ihtimali, halihazırda kırılgan olan arz-talep dengesini daha da belirsizleştiriyor.
Cuma günü Asya piyasalarında da düşüş devam etti. Brent ham petrol vadeli işlemleri yüzde 0,59 düşüşle varil başına 64,06 dolara, ABD tipi West Texas Intermediate (WTI) kontratları ise yüzde 0,6 düşüşle 60,83 dolara gerileyerek son bir haftanın en düşük seviyelerine indi.
Petrol piyasalarında son haftalarda jeopolitik gerilimler ve artan üretim arasında gidip gelen dalgalı bir seyir izlendi. ABD-Çin arasındaki ticaret gerginliğinin yumuşaması ve ABD hazine tahvillerinde yaşanan satışlar da fiyatlar üzerinde etkili olan makro faktörler arasında.
Hafta başında CNN’in, İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine yönelik saldırıya hazırlandığı yönündeki haberine dayanan kısa süreli yükseliş, piyasa analistlerine göre ABD’nin İran üzerindeki müzakere baskısını artırmak amacıyla gerçekleştirilmiş stratejik bir sızıntı olabilir. Ancak bu yükseliş uzun ömürlü olmadı.
Çarşamba günü açıklanan veriler, jeopolitik fiyat hareketlerini gölgede bıraktı. ABD Enerji Bilgi Dairesi (EIA), 16 Mayıs’ta sona eren haftada ham petrol stoklarının 443 milyon 200 bin varile yükseldiğini, bunun Temmuz 2024’ten bu yana en yüksek seviye olduğunu bildirdi. Aynı raporda, ABD’nin net petrol ithalatının üçüncü haftada da arttığı, iç talebin ise beklenenden zayıf kaldığı belirtildi.
Bloomberg’in aktardığına göre, OPEC+, temmuz ayında üretimi günlük 411 bin varil daha artırmayı değerlendiriyor. Bu karar, 1 Haziran’daki toplantıda netleşecek. 2023 boyunca yaklaşık 2 milyon 200 bin varillik üretim kesintisi uygulayan grup, nisan ayında günlük 135 bin varillik artışla kesintileri gevşetmeye başlamıştı. Bu artış, mayıs ve haziranda üç katına çıkarılarak 411 bin varile ulaşmıştı.
Arz kaynaklı baskılar sürerken, küresel büyüme endişeleri talep görünümünü kırılgan kılıyor. Özellikle ABD’nin gümrük tarifeleri üzerinden yürüttüğü ticaret politikaları bu tabloyu daha da karmaşıklaştırıyor. Petrol fiyatları, 9 Nisan ve 5 Mayıs tarihlerinde son dört yılın en düşük seviyelerine gerilemişti. Ancak ABD ile Çin arasında bu ayın başında varılan geçici uzlaşma, 90 gün boyunca yeni tarife uygulanmamasını öngörüyor. Bu gelişme, talep tarafında toparlanma umudunu canlı tutuyor. Piyasalar, ticaret müzakerelerinde ilerleme sağlanması halinde petrol talebinde yeniden bir canlanma yaşanabileceğini düşünüyor.
