Perşembe, Haziran 5, 2025

İlk dört ayda dış ticaret açığı 34,6 milyar $

2025 yılının Nisan ayı dış ticaret rakamları TUİK tarafından açıklandı. Buna göre Nisan ayında ihracat yüzde 7,8 artarak 19,293 milyar dolardan 20,801 milyar dolara, ithalat ise yüzde 12,7 artarak 29,184 milyar dolardan 32,893 milyar dolara yükseldi. Nisan ayı dış ticaret açığı aylık yüzde 22,3 artarak 9,891 milyardan 12,092 milyar dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 66,1’dan yüzde 63,2’ye geriledi. Dış ticaret açığı artarken, dış ticaret hacmini de yüzde 3,82 artarak 196,2 milyar dolardan 206,8 milyar dolara yükseldi.

Ocak – Nisan döneminde ise ihracat %3,7 artarak 83,0335 milyar dolardan 86,113 milyar dolara çıkarken, ithalat %6,6 arttı ve 113,181 milyar dolardan 120,699 milyar dolara yükseldi. Bu gelişmeler sonucu da dış ticaret açığı 30,147 milyar dolardan %14,7 artarak 34,586 milyar dolara çıktı.

TUİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre 2025’in gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2021’den itibaren Ocak Mart döneminde ton olarak şöyle gelişti:

Yıllar2025202420232022
Miktar(ton)9,995,79010.115.2908.800.98810.640.088

Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız miktar olarak yüzde 1,2 oranında azalmış durumda.

2025 dönemi için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 86,267 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 120,697 milyar dolarlık ithalatın içinde yüzde 71,47 oranına işaret ediyor.

SIRAFASILLAR – İTHALAT000 $
1Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve türevleri23 406 652
2Kazanlar, makinalar ve mekanik cihazlar12 809 225
3Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler11 047 044
4Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar9 502 669
5Elektrikli makina ve cihazlar9 290 018
6Demir ve Çelik7 129 728
7Plastikler ve mamulleri5 304 420
8Organik kimyasal ürünler3 035 420
9Optik, Fotoğraf, tıbbi alet ve cihazlar2 403 698
10Bakır ve bakırdan eşya2 338 316
TOPLAM86.267.190
SIRAFASILLAR – İHRACAT000 $
1Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet motorsiklet10 844 562
2Kazanlar, makinalar ve mekanik cihazlar8 063 683
3Mineral yakıtlar, yağlar5 459 109
4Elektrikli makina ve cihazlar, ses-görüntü5 365 422
5Kıymeytli veya yarı kıymetli taşlar4 937 168
6Plastikler ve mamulleri3 584 443
7Demir ve Çelik3 528 418
8Demir veya Çelikten eşya2 995 480
9Örme Giyim Eşyası2 989 443
10Örülmemiş giyik eşyası ve aksesuarı2 311 414
TOPLAM50 079 143

Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi ilk sırada ve toplam ithalatın yüzde 19,39’unu oluşturuyor. İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması yüzde 58,16 ile yaklaşık geçen yılın seviyesinde. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 10,844 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın yüzde 12,5’unu oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 3,528 milyar dolar ile 7. sırada. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 5,300 milyar dolar seviyesinde. Motorlu taşıtlarda 202,5 milyon dolar aleyte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te 3,601 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz.

İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:

SIRAÜLKE / İTHALAT000 $ÜLKE / İHRACAT000 $
1Çin15 811 474Almanya7 095 471
2Rusya15 123 169Birleşik Kral.5 376 896
3Almanya9 257 090ABD5 129 940
4İsviçre4 936 406İtalya4 352 041
5İtalya5 215 663Fransa3 426 860
6ABD5 432 912İspanya3 320 814
7Fransa4 402 300Irak3 757 624
8İspanya3 167 381Romanya2 766 654
9BAE3 250 314Hollanda2 558 165
10Güney Kore3 173 843BAE2 998 454
TOPLAM69 770 55240 782 918

Toplam ithalatımızın yüzde 57,35’ini ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. Çin ilk sırada yer alıyor ve toplam ithalatımız içindeki payı %13,1. Rusya 15,123 milyar dolar ile ithalatımızda ikinci sırada yer almakta ve ithalatımızın yüzde 12,5’ini Rusya’dan yapıyoruz. Bu iki ülkeden ithalatımız toplam ithalatın yüzde 25,9’unu teşkil ediyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 2,184 milyar dolar, Çin’e ise 977 milyon dolar. Üçüncü sırada yer alan Almanya’dan ithalat 9,257 milyar dolar ile toplam ithalatın %7,7’sini oluşturmakta. Gizli Ülke kategorisinde yer alan ithalatımız ise sıralamada 4. sırada ve 8,616 milyar dolar ile toplam ithalatın %7,14’ünü oluşturuyor. Yukarıdaki tabloda bu kategoriye yer vermedim.

İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 7,095 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın yüzde 8,2’sini Almanya’ya yapıyoruz. Onu 5,376 milyar dolar ile Birleşik Krallık takip ediyor ve toplam ihracatımızın yüzde 6,2’sini İngiltere’ye yapıyoruz. Toplam ihracatımızın yüzde 47,36’sı olan 40,782 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. ABD 5,129 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da yüzde 6,0. Geçtiğimiz yılı 83,8 milyar dolarlık dış ticaret açığı ile bitirmiştik. Bunun ortalaması aylık olarak 6,98 milyar idi. Bu yıl ilk dört ayındaki açık 34,586 milyar dolar. Ortalaması aylık 8,64 milyar dolar. Bu da 2025’de belki de dış ticaret açığının 100 milyar doları geçme olasılığını arttırıyor.


Ahmet Sükûti Tükel

Diğer Yazarlar