Cumartesi, Haziran 21, 2025

Kimin Adına

Son beş asır, insanoğlunun bilinen tarihi birikiminde; toplum ve birey yaşamının tabiattan uzaklaşarak, emek nosyonu ile kendi arasındaki yabancılaşmanın önünün açılmasının önünü açtı. Bu sürecin işlemesini mümkün kılan sosyalleşmenin kitlelerin önüne envai çeşit cebri ve tercihi şıklar serecek iklimi yarattığı ise yaşananlar ile ortadadır. 

Sermaye ve üretim araçlarının, toplum ve bireyin eşit, denge ve konumunu güç unsuru üzerinden, sonrasında siyaseten ve ideolojik olarak mülkiyet kavramı ile zedelemesi işin tuzu biberi olmuştur denilebilir.  

Bilahare teknolojideki değişimler; adına ilerleme mi ya da gerileme mi olduğu çok su kaldırsa da ve onların insan hayatındaki kullanımları ve servisinin giderek insanın yaşam içerisindeki hayati rolünün tabiatta özne olması halinden nesnelleşmeye doğru yürüyüşünü temsil ediyor olma görüntüsündedir. Beşeriyetin yolculuğu bu minvalde devam etmededir. 

Yüksek teknolojik ürünler ve servisleri insanı daha rahat bir hayat adına fakat onun karşı konulamaz vesayetini pazarlayarak geleceği şekillendirmek konusunda bir hayli ustalaşmışlardır diyebiliriz. 

Son beş asır zamanı şekillendirirken kitlelere önce yerel, bölgesel ve küresel halkalarda aşina gelen paydaş unsurların ötesinde tarihi dayatmalar ve romantizmin refakatinde ‘medeniyet destanı’ paydası ile  bütünleştirilmiş  çoşku ile zerki mühimdir. Toprağa bağımlı bir hayat tarzının sona ermesi, tarihin tekniğinden teknolojisine geçişi, enerji kaynaklarının dönüşümü, gelişmiş makinaların icadıdır.

İnsanlık, kendisini emekten kurtaracak bir safhanın onu üretim-tüketim törpülemesi bağımlılığından da azade kılacağı vaadine meylediyor. Modern teknolojik ürünler ile insanlığın yer değiştirdiği; teolojik, siyasal ve kültürel birikimlerin dahi aksi bir iradi müdahale ile bu evrilmeyi önleyemediği görülüyor.

Bireyin kendisi; çevresi, içinde yaşadığı zamanı ve geleceği de dahil olmak üzere ilgili olduklarını eskisine göre korumak adına şimdi daha fazla enstrümana sahip olmakla beraber şartları çok daha fazla güvensiz telakki ettiğine işaret eden gelişmeler yeni hayat tarzının ortaya çıkarıyor olduğu yepyeni sürprizlerdir. Birey’in, kendisini dünyanın merkezi olarak görme sanrısını eskiye göre daha az hissettiği fakat daha çok etkilenmekte olduğu ve bunun sonuçlarının hayatına yansıttığı çelişkiler ve yıpratıcı tesirlerinin yaygınlaştığı da bir vakıadır.

Topraktan, tekniğe, teknolojiden ileri teknolojiye geçişlerin kurucu bireysel özellik taşımalarına rağmen üretim- tüketim zincirinde yer alabilmelerinin vazgeçilmez gereği olan kurumsallaşma aynı zamanda kurumsal şebekede insan kaynakları açısından piramidin üstüne talep yönlü, piramidin emek yoğun tabanına ise robot teknolojisini arz yönlü ve de ‘yapay zeka’ ile servis edebilecektir.

Önceki İçerik

Demir Uzun

Diğer Yazarlar