Çorap Sanayicileri Derneği (ÇSD) Başkanı Ender Doğan, ihracat rakamlarının 2026 yılında da düşeceğini söyledi
SEREN KARAŞAHİN
İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) tarafından mart ayında yayınlanan ‘Türkiye Çorap İhracat Raporu’na göre Türkiye’de geçen yıl 17,9 milyar dolar hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı gerçekleşti. Bunun yüzde 6,5’lik kısmını 1,2 milyar dolar ile çorap ürünleri oluşturuyor. Çorap sektörünün ihracat rakamlarında geriye doğru bir gidişin olduğunu söyleyen Çorap Sanayicileri Derneği (ÇSD) Başkanı Ender Doğan, ihracat rakamlarının yavaş yavaş düşeceğini ve bu düşüşün yeni senede de devam edeceğini belirtti.
Hazır giyim ve çorap ihracatının her zaman ithalattan daha fazla olduğunu bunun da Türkiye’ye katma değer sağladığını ifade eden Doğan, “Rekabet gücümüzü ciddi manada kaybediyoruz. Enflasyon ve faizin yüksek olmasından dolayı yatırım yapamıyoruz. Herkes tüm sermeyesini tutuyor ve sektör gelişmiyor. Türki̇ye, sektörde çok büyük bir tecrübeye sahi̇p ama kan kaybı bi̇r süre daha yaşanmaya devam edecekti̇r” şeklinde konuştu.
İhracatta düşüş
Hazır giyim ihracatındaki düşüşün, çorap ihracatındaki azalmadan daha fazla olduğunu belirten Ender Doğan, hazır giyimdeki ihracatın düşmesinin sebebini de ihracatta yükselen Mısır’la ilişkilendirdi. Türkiye’de teknolojik makinelerle üretim yapıldığını söyleyen Doğan, Mısır’da ise yetersiz altyapıyla beraber üç vardiyalı sistemin Mısır’a uygun olmadığını belirtti. Doğan, Avrupa’nın hazır giyim ve çorap sektöründe Türkiye’nin ana alıcısı olduğunu ve geçen yıl çorap talebinde büyük bir düşüş olduğunu vurguladı. Talebin değişmesinin sebeplerine değinen Doğan, “Alışveriş alışkanlıkları değişti. Pandemide alım konusunda artış oldu ama ihtiyaçlar değişti. Yükselen enflasyon ve Rusya-Ukrayna enerji krizi Avrupa’yı tasarrufa yönlendirdi. Burada enflasyonu dizginlemek için talebi kısma çalışması var” ifadelerini kullandı.
“Rekabet ortadan kalktı”
Dünyanın en büyük çorap ihracatçısı olan Çin, dünyadaki toplam çorap ihracatının yüzde 44,6’sını tek başına gerçekleştiriyor. Türkiye ise pazarda yüzde 7,8 ile dünyanın ikinci büyük çorap ihracatçısı olarak yer alıyor. Uzakdoğu ülkelerinde üretim maliyetlerinin daha az olması sebebiyle satış fiyatlarının da ucuz olduğunu aktaran Doğan, “Şu anda Çin ve Bangladeş, yüzde 50’nin üzerinde daha ucuzlar. Aynı hammaddeyi kullanıyoruz ve bunların fiyatı aynı. Onların daha ucuz olmasının sebebi işçilikle ilgili. Bu ülkelerde ortalama 250-300 dolar, Mısır’da da 200-250 dolar civarında işçilik maliyeti var. Türkiye’de ise aslında tüm sermayeyi düşününce işçilik bin doların üstünde yaklaşık bin 500 dolar seviyelerinde. Asgari ücretle insan da çalıştıramadığınız için maliyet işçilik olarak yaklaşık 5 katı buluyor. Bu da rekabeti ortadan kaldırıyor” dedi.
Raporda Türkiye’nin en çok çorap ihracatı yaptığı ülkeler sırayla Almanya, İngiltere ve Fransa olarak yer aldı. Listede ilk üç Avrupa ülkesinin çorap ihracatında başı çektiği görüldü. Dünyanın en önemli çorap ithalatçısı olan Amerika Birleşik Devletleri’ne yapılan ihracatta ise 2024 yılında bir önceki yıla oranla yüzde 0,2 düşüş kaydedildi. İşçilik fiyatlarının diğer ülkelerde ucuz olmasından ötürü Amerika Birleşik Devletleri’ne ihracat yapamadıklarını söyleyen Doğan, gemiyle 45 günde giden ürünlerin gecikme sağladığını dile getirdi. Doğan, Türkiye’nin Avrupa’ya lojistik açıdan yakın kaldığını ve bu sayede siparişlerin bir hafta içinde ülkelere ulaştığını ekledi.
Fason üretim markayı engelliyor
Sektörün en zayıf olduğu alanın markalaşma olduğunu söyleyen Doğan, Türkiye’de dünyaya açılan çorap markalarının olmadığını dile getirdi. Markalaşmanın yatırım istediğini belirten Doğan, “Ülkemizde çorap sektöründe firmaların neredeyse tamamı yurtdışı firmalarına fason üretim yapan bir konumda bulunuyor. Türkiye’de markalaşma çok görünmüyor. Çünkü Avrupa pazarı çok büyük olduğu için biz önemli markaların fasoncu üretimini yapıyoruz. İç piyasada birkaç markamız var ama yoğun değiller. Bunlar Türkiye hinterlantı olan Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Orta Asya’da nispeten etkililer. Markalaşma yatırım istiyor. Bunu yapmak için enflasyonun düşmesi lazım. Enflasyonun yoğun olduğu ortamda kimse yatırım yapmıyor. Enflasyon ve ekonomik denge düzelirse belki çorap markaları ortaya çıkar” ifadelerini kullandı.
