Kuru incirde sağlığa en yüksek faydayı sağlayan türlerin tespiti ve ekonomiye kazandırılması için yürütülen proje kapsamında Bergama’da üretimine başlanan Siyah orak incirinde hasat yapılıyor
Türkiye’nin dünya lideri olduğu kuru incirde yeni çeşitlerle döviz gelirini artırma hedefi kapsamında üreticiye tanıtılan ‘Siyah orak’ cinsi kuru incirde bereketli bir sezon geçiriliyor. Üretimini yaptığı Siyah orak cinsi hakkında konuşan K.F.C. Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Birol Celep, “İzmir’den Çanakkale’ye kadar Ege’nin kuzey arterini bu ürünle taçlandırmak istiyoruz. Bu bölge çok çok uygun bölgesel olarak” dedi.
Kuru incir tarımını farklı coğrafyalara taşıma ve yeni çeşitlerle üretimi artırma hedefiyle yürütülen Siyah orak projesi ise laboratuvardan bahçeye uzanan bir başarı hikayesine imza atıyor. Kuru meyve ihracatçısı K.F.C. Gıda’nın Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne (TAGEM) bağlı Erbeyli İncir Araştırma Enstitüsü, Ege Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ile birlikte yürüttüğü projeyle gen kaynağı Anadolu’da bulunan 284 incir çeşidi araştırıldı. Endüstriyel olarak tarımı yapılmayan bu çeşitler içinde sağlığa faydalı bileşikler içeren, hastalık ve zararlılara dayanıklı ve kurutulmuş olarak tüketilebilen çeşitler, laboratuvarda analizlere tabi tutuldu. Araştırma sonucu “Siyah orak” olarak bilinen çeşidin, diğer türlere göre daha yüksek polifenol ve antioksidan aktivite içerdiği, özellikle ürüne rengini veren “antosiyanin” pigmentinin antidiyabetik, antikanserojen, antienflamatuvar, antihipertansif ve antimikrobiyal etkilerine ilişkin çok sayıda bilimsel veri bulunduğu belirlendi.
Sarılop’un üretimi arttırılamıyor
Kuru incir ihracatının tamamına yakınının yapıldığı Sarılop cinsi, sadece Aydın ve İzmir’in bazı ilçelerinde üretilebiliyor. Geleneksel ihraç ürünü Sarılop, Türkiye’ye her yıl ortalama 70 bin ton ihracat karşılığı 300 milyon dolar döviz kazandırıyor. Talebi her geçen yıl artmasına rağmen bu türde üretim, özel iklim ve toprak koşulları gerektirdiği için istenen hızda artırılamıyor.
Diğer çeşitlere göre daha dirençli
K.F.C. Gıda’nın İzmir’in Bergama ilçesinde oluşturduğu bahçede deneme üretimleri yapılan Siyah orak incirinin küf kaynaklı aflatoksin benzeri oluşumlara diğer çeşitlere göre daha dirençli olduğuna ilişkin veriler de elde edildi. Laboratuvar çalışmalarıyla üstün özellikleri ortaya konan bu çeşidin Anadolu coğrafyasında yaygınlaştırılması için doku kültürü yoluyla fidan üretimi yapan K.F.C. Gıda, sözleşmeli modelle yetiştiricilik çalışması kapsamında deneme bahçesinde üretici eğitimlerini sürdürüyor.
Geniş pazar potansiyeline dikkat çekti
TİM Kuru Meyve ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanlığı görevini de yürüten K.F.C. Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Birol Celep, yaptığı açıklamada laboratuvar testleri ve bahçe deneyleriyle üstün özellikleri saptanan Siyah orak çeşidinde üretimi yaygınlaştırmak istediklerini belirtti. Üreticilerin Bergama’daki deneme bahçesinde ürünü görebildiğini, rakamsal ve ölçülebilir verilerle karşılaştırma yapabildiğini söyleyen Celep, bahçeden sofraya tüm süreçleri takip edebilecekleri bir model kurguladıklarını, üretici için garantili bir üretim ortaklığını hayata geçirdiklerini aktardı.
Siyah orakın geniş bir pazar potansiyeli bulunduğuna işaret eden Celep, şöyle konuştu: “Doğru anlatıldığında eminim ki dünyada 200 ülkedeki tüketicilere hitap edebilecek bir ürün çeşidi. Dolayısıyla bunun ülke ekonomisine, üreticiye getireceği fayda ve bu zincirdeki bütün adımlar büyük önem arz ediyor. Hedeflerimizi, tüm iyi niyetimizle tacir, tüccar mantığıyla değil orta ve uzun vadede ülke ekonomisine katkı sağlayacak projeksiyonla ileriye taşırız. İzmir’den Çanakkale’ye kadar Ege’nin kuzey arterini bu ürünle taçlandırmak istiyoruz. Bu bölge çok çok uygun bölgesel olarak.”
18 bahçede 40 bine yakın fidan dikildi
Siyah orak projesi koordinatörü Ersin Madur ise bu yıl Kuzey Ege’de farklı illerde kurdukları 18 bahçede 40 bine yakın fidan diktiklerini, üretici ilgisinin çok yüksek olduğunu ifade etti. Siyah orağın alternatif tarım ürünlerine göre üreticiye daha fazla kazanç sağlayacağına inandıklarını dile getiren Madur, “Birçok köyde bilgilendirme toplantıları yaptık. Üretici alternatif arayışında. Sadece ürünü görmek istiyorlar. Biz de örnek bahçelerimizi kurduk. Elimizden gelen desteği sağlıyoruz. Büyüyerek gideceğimiz, Türkiye ve dünyaya bunu taşıyabileceğimiz bir yolda ilerlediğimize inanıyorum” dedi. Anadolu’da kışın çok sert geçen ve yazın ise toplam sıcaklığı düşük olan bölgeler dışında birçok bölgede Siyah orak incirinin yetişme potansiyelinin bulunduğunu aktaran Madur, Adıyaman’ın Besni ilçesinde de 100 fidanla deneme üretimi yaptıklarını dile getirdi.
Bergama Bölcek Mahallesi’ndeki arazisine Siyah orak çeşidi dikimini yapan Okan Altındağ ise bir süredir kuraklıkla mücadele ettiklerini, yeni ürün arayışında olduklarını belirterek Siyah orak incirin çok su istemediğini, veriminin yüksek olduğunu ve pazar sorununun olmadığını görerek bu işe adım attıklarını, birçok arkadaşının da kendisini takip ettiğini ifade etti.
