Uzmanlar, satılık ev fiyatlarının kademeli olarak yükselmesinin sebebini; ev sahiplerinin konut fiyatını belirlerken çevrelerinden etkilenerek konut değerinden yüksek rakamlar istemesi olarak değerlendirdi
SEREN KARAŞAHİN
Satılık konut fiyatları yükselirken, ev sahipleri tarafından belirlenen rakamlar çevredeki ev fiyatlarına göre şekil alıyor. Emlak fiyatlarının artması ve dairelerin değerli konut sınıfına girmesini çeşitli sebeplere bağlayan emlak uzmanları, sorunu; konut sahiplerinin, kendi satış bedellerini emsal olarak çevredeki diğer konutların fiyatı civarında belirlemesi olarak görürken buna ek olarak enflasyonun yükselmesi, emlak rayiç bedellerinin artmasının da sebepler arasında olduğunu söylüyor.
Endeksa verilerine göre İzmir’de ortalama satılık konut fiyatı temmuz ayında 5 milyon 577 bin TL olurken kentin Çeşme ilçesinde ortalama rakam 19 milyon 46 bin TL’yi buldu. Hissedilen enflasyonun yüksek olması konut fiyatlarını etkiledi. Sahibindex Konut Piyasası Görünümü ağustos ayı raporuna göre İzmir’de metrekare cari fiyatlarındaki yıllık artış oranı ise yüzde 29,8 olarak hesaplanırken ortalama satılık konut metrekare fiyatı 44 bin 643 TL olarak kaydedildi. Yükselen konut fiyatlarıyla bazı daireler de değerli konut sınıfına girmeye başladı. Emlak Vergisi Kanunu’na göre değerli konut vergisi alımları 15 milyon 709 bin TL’den başlıyor. Yeni düzenlemeden önce fiyatı 5 milyon TL’den yüksek olan konutlardan alınan değerli konut vergisi, artık daha yüksek bedellere uygulanıyor. Bunun sebebinin de emlak fiyatlarındaki yükselişe bağlı olarak konutların değerinin birden artması olarak görülüyor.
Emsal konuta göre fiyatlandırılıyor
Ev fiyatlarının kademeli olarak yükselmesinin sebebinin; ev sahiplerinin konut fiyatını belirlerken çevrelerinden etkilendiğini ve bu nedenle de konutu için değerinden yüksek rakamlar istemesi olduğunu söyleyen Gayrimenkul Danışmanı Burcu Erdal, konutların yaşının fiyat belirlemede önemli olduğunu, bu nedenle de bu konunun göz ardı edilmemesi gerektiğini belirtti. Değeri 3 milyon TL olan bir daire ile değeri 5 milyon TL olan bir dairenin aynı fiyata satılamayacağını ifade eden Erdal, “Enflasyonun yükselmesiyle ev fiyatlarının artması, açıklanan emlak rayiç bedellerin yükselmesi ve ev sahiplerinin fiyatları yukarı çekmesi zincir gibi birbirini takip ediyor. Ev sahipleri konutlarını satarken emsal olarak kendilerine en yakın binaları tercih ediyorlar genelde. Kendi rakamlarını belirlemek için aynı bölgedeki bir başka dairenin satış fiyatını kendilerine örnek alıyorlar. Kıyaslamak bana göre yanlış çünkü doğru bir fiyat ortaya çıkmıyor. Çıkmadığı için insanların algıları farklı bir yöne gidiyor” dedi.
“Ev sahibi, bölgeyi satıyor”
Satılmak istenen dairenin bina yaşının 20 olmasına rağmen tadilat gördüğü için yeni bir konut fiyatına satılmak istenmesiyle fazla karşılaştığını dile getiren Erdal, yapılan tadilatın alıcıyı ilgilendirmediğini belirterek satış fiyatında bir yükseliş sağlayamayacağını ifade etti. Konutun değerinin bölgenin önemine göre değiştiğini de söyleyen Erdal, “Bölge sirkülasyonu çok yoğunsa dairenin 20-30 yıllık olmasının bir önemi kalmıyor. Ev sahibi bölgeyi satıyor. Bölgenin değerli olduğunu söyleyip bölgeye göre de fiyat biçen çok ev sahibi var. Ondan sonra doğru rakam ve doğru fiyat çıkmıyor. Alıcı da konuma göre yüksek fiyattan alıp elinden çıkaracağını düşünüyor. Piyasayı artırıp gereksiz artışa destek vermiş oluyorlar” ifadelerini kullandı.
Az vergi için ceza ödüyorlar
Alıcıların ve satıcıların vergiden muaf olmak için dairenin değerini düşük gösterdiğini dile getiren Erdal, yapılan denetimler sonunda daha çok para ödendiğini söyledi. Erdal, şu ifadeleri kullandı: “Alıcılar vergiden muaf olmak istiyor. 5 milyon TL’ye satın altıkları daireyi 2,5-3 milyon TL olarak gösteriyorlar. Yaptıkları çok yanlış. Vergiden muaf oluyorlar ama sonrasında yaptırım ve ceza geliyor. O radara takılan yanıyor ve cezayı ödüyor.”
Yeni bir düzenleme ihtiyacı
Ev sahipleri ve alıcıların farkındalıklarını artırmaları gerektiğini belirten Erdal, fahiş fiyatların piyasada yer aldığını söyledi. Değerinde belirlenmeyen konut fiyatlarının da yetkili merciler tarafından denetlenmesi ve ona göre bir yaptırım uygulanması gerektiğinin altını çizen Erdal, “Kesinlikle bir düzenleme olması ve bu kişilere yaptırım uygulanması gerekiyor. Yaptırım uygulanmadığı için insanlar rahat bir şekilde fiyatlarla oynuyor. Biz netlik üzerine mesleğimizi yapıyoruz. Kurumsallık netlik ve şeffaflık demek” dedi.
