TÜFE gerilerken ÜFE artıyor

Tuik tarafından açıklanan Ağustos 2025 rakamlarına göre TÜFE %2,04 oranında,ÜFE ise %2,48 oranında arttı. Bu sonuçlar çerçevesinde yıllık bazda TÜFE geçen yılki %51,97 seviyesinden %32,95’e, ÜFE ise aynı dönemde %35,75’den %25,16’ya geriledi. Dikkat çeken gelişme ise yıllık bazda Temmuz ayına göre Ağustos’da TÜFE gerilerken, ÜFE’de artış gözlendi.. 2023 yılından itibaren Ağustos aylarında TÜFE sırasıyla %9,09 ve %2,47 artmış idi. ÜFE ise aynı aylar için %5,89 ve % 1,68 artış göstermişti.

Açıklanan rakamlara göre TÜFE yıllık bazda Ağustos’da da gerilemesini devam ettirdi ve %51,97’den %32,95’e geriledi. Oniki aylık ortalamalara göre ise değişim oranı %39,62 oldu. On iki aylık ortalamalara göre Aralık sonunda TÜFE %58,51 idi. Bu rakam önemli zira genelde kira artışları için tavan bu orana göre belirleniyor. Dolayısıyla Ağustos sonu için tavan %39,62 olarak belirlenmiş oldu. Yılbaşından beri gerçekleşen fiyat artışı ise %21,50 oldu. Rakamlar açıklanmadan ENAG tarafından yapılan hesaplamaya göre TÜFE’nin %3,23 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun da %65,49 olduğu görülüyor. Yıllık bazda ENAG’ın hesabı TUİK’in iki misli seeviyesinde.

ÜFE’de geçtiğimiz ay bir yıl önceki rakama göre gerileme meydana geldikten sonra Ağustos’ta bir yıl önceye göre %1,68’den %2,48’e yükselme dikkat çekici. ÜFE bir önceki yılın aynı ayına göre değişimde Ocak’da %27,20 iken Şubat 2025’de %25,2’e, Mart 2025’de de %23,50’ye Nisan’da da %22,50’ye geriledikten sonra Mayıs ayında %23,13’e ve Haziranda da %24,45’e yükseldi ve Temmuzda ise %24,19’a geriledi. Ağustos sonu ise %25,16’’ya çıktı. Oniki aylık ortalamalara göre ise TÜFE’de olduğu gibi ÜFE’de de gerileme oldu ve oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı Ocak’da %39,50 iken, Temmuz ayında %26,28’e geriledi. İlk altı aydaki artış ise %20,62.

Alttaki tablolarda 2023 yılından itibaren aylık artışlar ve onun yanında da bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranları yer alıyor. Veriler ve değerlendirmenin TUİK rakamlarında göre yapıldığını da hatırlatmak isterim.

TÜKETİCİ ENFLASYONU TABLOSU

Yüzde 33,52 oranı 2021 yılı Kasım ayından beri en düşük yıllık enflasyon oranı. 2024 Ağustos ayında aylık enflasyon %2,47 olarak gerçekleşmişti. Yukarıda da belirttiğim gibi TUİK’in açıkladığı rakam ENAG’ın rakamları arasındaki ciddi fark da devam ediyor.

Ağustos ayı sonuçlarına göre yedi aylık enflasyon %21,50’ye ulaştı. TCMB’nin son yaptığı yıl sonu tahmini %24 seviyesinde. Dolayısıyla bu hedefi yakalamak için önümüzdeki 4 ay fiyatların toplam %2,06 artması gerekecek. Bu da aylık artışın ortalama %0,51 olması durumunda meydana gelecek. Kanımca, mevcut politik bellirsizliklerin yaşandığı bir ortamda yakalanması nerede ise imkansız gibi gözüküyor. Öte yandan, geçen yıl son 4 aylık enflasyon %9,42 artmıştı. Bunun ortalaması ise aylık %2,27 idi. Yıl sonunda %30’u yakalamak için önümüzdeki dört aylık artışı %7, aylık ortalamanın da %1,7 olması gerekiyor. Geçen yılın son dört ay ortalaması %2,27 olarak gerçekleşmişti.

ÜRETİCİ ENFLASYONU TABLOSU

Aynı şekilde ÜFE’de de gelişmelere bakarsak 2022’nin Ekim ayında yıllık bazda eriştiği %157,69 rakamından Ağustos 2025’de %25,16’ya gerilemiş olması iyi bir gelişme. 2024 yılının son 4 ayının aylık ÜFE artış ortalaması %0,93 idi. Bu ortalama yakalanırsa ÜFE geçen seneki %28,52 rakamının altına düşmüş olur..

Her ay yaptığım bu değerlendirmede enflasyon ile mücadele ile ilgili yazımı bu sefer de aynı paragraf ile bitiriyorum: Bütçe harcamalarının da enflasyon konusunda etkili olduğunu unutmamak lazım. Bütçe ile ilgili olarak ise genelde izlenen politika gelirleri arttırma yönünde gelişiyor ve tasarruf konusunda ise dişe dokunur bir gelişme gözükmüyor. Bütçede görülen faiz ödemeleri ise hem açığı arttırma, faizin devlet dışı birey ya da kurumlara gittiği için de piyasada harcanabilir paranın artmasına neden olmakta, bu da enflasyonla mücadeleyi zorlaştırmakta.