Eylül ayına girdik. Akıllarımızda Alpay’ın hala “Eylül’de Gel” şarkısı canlı olmasına rağmen, gençlere ne kadar hitap ediyor bilemiyoruz. Ama inanın, Eylül ayının renkleri, romantizmi onların kafalarında kesinlikle başka türlü yaşanıyordur. Değişmeyen tek şeyin zamanın ilerlemesi zıtlığını her zaman aklımızda tutalım. Bu nedenle gelelim Ay takvimi ile bahçe işlerine bir bakalım. Saadet Saral, ayın dönemlerini bize hatırlattı. Örneğin 7 Eylül’de Ay tutulması varmış. İlgilenenlere duyurulur. Ne yazık ki Ay tutulmasının bitkilere etkisini bilmiyoruz
Bu arada, Saadet Saral sayesinde 7 Eylül’ün aynı zamanda dolunaya uyduğunu da hatırlatalım. Genelde Ay ilk dördün, son dördün, yeni ay gibi dönemlerinin insanlara olduğu kadar pek bitkilere etkisi bilinmiyor. Bu nedenle bu konuyu bırakalım, hemen Ay takvimine göz atmaya girişelim isterseniz.
1 Eylül günü inen Ay dönemidir. 2 ile 14 Eylül arasındaki günler çıkan Ay; 15 ile 28 Eylül arası inen Ay; 29 ve 30 Eylül günleri ise tekrar çıkan Ay günleridir.
İnen Ay günleri, yemiş toplama, kesme, budama, dikim, ekim, toprağı işleme ve gübreleme işlemleri için en elverişli günlerdir. Muğla’dan sayfamızı destekleyen Vecdi Türk fasulye ekeceğini ve Eylül ayının en uygun günlerini sormuş. Fasulye, börülce, bakla ekimi için 2 ile 14 Eylül arasındaki zaman dilimi ve 29 ile 30 Eylül günleri en uygun zaman aralığıdır.
Şimdi tek tek her bitki için Ay takviminin kodlarını çözmeye girişmeyelim. İstekli olanlar Ay başlarında yazarlarsa, doğal olarak hepsinin en elverişli günlerini buluruz. Yalnız hemen ufak bir bilgiyi ekleyelim. 1 Eylül herdem yeşil olan mazı, porsuk, şimşir gibi bitkilerin budanması için güzel bir zamandı. Tarihini kaçırdık diye üzülmeyin. 17 ve 18 Eylül günleri de lavanta gibi tüm herdem yeşil bitkileri budama zamanıdır, unutmayalım.
Bu ay, 4 gün Ay takvimi takipçileri bahçede çalışmıyorlar. 8 Eylül Ay düğümü; 10 Eylül Ayın Dünyaya en yakın olduğu gün; 21’i tekrardan bir Ay düğümü günü; buna karşılık 26 Eylül 2025 Ayın Dünyaya en uzak günleri olduğu için bu günler evde oturularak tarım eylemlerinden uzak duruyoruz.
Ay takvimi bayağı bir alan kapladı. Aslında bu hafta bambaşka bir şeyler yazmayı düşünüyorduk. Örneğin tatile çıkmadan bitkilere nasıl bakacağız? Artık ne yapalım bir dahaki yaz mevsiminde tatile çıkmadan bu ayrıntılara uyarsanız, sizin yokluğunuzda bitkileriniz daha az sarsılacaklardır. 10 hatta 15 gün kadar evde yokluğunuzda bitkileriniz kendilerini idare edeceklerdir.
Doğal olarak kardeşiniz, eşiniz, dostunuz bu süreçte evinize bir kez uğrarlar ise harika bir iş yapmış olacaklar. Önce kıymet verdiğiniz bitkileri evin bol ışıklı ama doğrudan güneş ışınları etkisi altında olmayan bölgesine toplayın. Önce bu bitkileri tek tek su dolu bir kova içine batıralım ta ki hiç bir hava kabarcığı saksıdan çıkmayana kadar bekleyelim. Arkasından iyice suyunun süzülmesi için uygun bir yere koyalım.
Suyun iyice süzüldüğünden emin olana kadar da bekleyelim. Geniş bir leğen içine puzolan denen volkanik taş parçalarını döşeyelim. Puzolan yerine şimdilerde gördüğümüz yuvarlak kil misketleri de olabilir. Evden çıkmadan bunları sulayıp üzerlerine bitkilerimizin saksılarını yerleştirelim.
Yokluğunuzda bitkilerin susuz kalmaması için başka stratejiler de geliştirilebilir. Örneğin pişmiş kilden ama sırsız, bol porlu vazoları toprağa daldırarak içini tamamen suyla doldurmak gibi. Hatta bu pişmiş toprak kabın içine hiç sevmememize rağmen ucu ufacık delikli bir plastik şişeyi de koyabilir, böylece su verme süresini çok daha uzatabilirsiniz.
Son bir sözümüz de dökümlü ev sarmaşıkları için. Bunların ne kadar tomurcuk ve çiçekleri varsa kopartın. Bunun yanında tüm dallarını da yarı yarıya kısaltın. Unutmayalım ki, bitki ne kadar az terlerse o kadar susuzluğa direnecektir.
Yazımızı hemen sonlandırmadan bu haftaki fotoğraflara isterseniz bir göz atalım. İnternet gazetemizde yaz sıcağında yaşatabildiğimiz bitkileri ve Süheyla Kılavuz kardeşimizin bir çeşit kabuklu bitlerin fotoğraflarını göreceksiniz. Bu hayvanlar tek tek ayıklayarak yerlerini alkol ile temizlemek gerekiyor. Sonra da topladığınız bu asalakları yakmak gerekecektir. Bunlara ek olarak gazetemizde Okşan Kurç kardeşimizin ta Selanik’ten yolladığı mantar fotoğraflarını ve Fadime hocamızın “kirli hanım çiçeklerini” göreceksiniz.
Keyifli Bahçeler…
