Enerji sektöründeki vergi kaçakçılığının önlenmesi amacıyla Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) zorunluluğu ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) dış satışlara yönelik düzenlemesi 2025 yılı içinde yürürlüğe girdi. Yaklaşık 8 milyon ticari taşıttan UTTS’ye dahil olmayan 4 milyon aracın olduğunu belirten Petrol Ürünleri İşverenler Sendikası (PÜİS) Genel Başkanı İmran Okumuş, bu araçların sisteme dahil edilmesi gerektiğini söyledi. Bazı ticari araç sahiplerinin, sisteme dahil olmadan alınan yakıt belgelerinin gider olarak kullanılamayacağını bilmediğini ifade eden Okumuş, sistemin sağlıklı işlemesi ve araç sahiplerinin mağdur olmaması için bilgi eksikliğinin giderilmesi gerektiğine vurgu yaptı. Alınması gereken bir diğer önlem olarak UTTS’ye geçmeyen mükellefler hakkında cezai işlem uygulanması olduğunu söyleyen Okumuş, araç muayenelerinde Taşıt Tanıma Birimi (TTB) kontrolü için ulaştırma Bakanlığı nezdinde girişimlerde bulunulması gerektiğini dile getirdi.
“Bayiler ağır zarara uğrar”
Türkiye’de akaryakıt alımını kayıt altına almak ve denetlemek amacıyla geliştirilen dijital bir altyapı sistemi olan UTTS sayesinde taşıtların plakaları özel bir etiketle otomatik tanımlanıyor. Yakıt alımı sırasında hiçbir manuel işleme gerek kalmadan vergi kaybını önlemeyi hedeflenerek kayıt dışı yakıt tüketiminin düşmesi amaçlanıyor. PÜİS Genel Başkanı Okumuş, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Faruk Gözübüyük’ü ziyaretinden sonra basın açıklaması yaptı. Mevcut UTTS Tebliği’nde serbest kullanıcılar, dış satışlar ve tarımsal amaçlı pompalarla ilgili açık bir düzenleme bulunmadığını söyleyen Okumuş, milyarlarca TL’lik yatırım yapan bayilerin ağır zarara uğrayacağına dikkati çekti.
Çözüm önerilerini sıraladı
Okumuş, açıklamasında; araç sahiplerinin fişlerin gider yazılamayacağına dair bilgi eksikliğinin hızla giderilmesi, sosyal medyada görülen sahte fiş satışlarının engellenmesi için UTTS arayüzü geliştirilmesi, UTTS platformunun Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sistemleriyle entegre edilerek fişlerin doğrudan mükellef e-postalarına gönderilmesi, toplu fatura düzenlemelerinde araçların sistemin kayıtlı olup olmadığının teyidi, serbest kullanıcı teslimleri ile istasyon dışı ikmallerin UTTS kapsamına alınması, UTTS’nin tüm akaryakıt teslimlerinde zorunlu kılınması, müşteri sadakat programları ve taşıt tanıma sistemlerinin UTTS ile entegre kullanımının zorunlu hale getirilmesi, dağıtım şirketlerine ait taşınabilir kart ve anahtarlıkların yasaklanması ve taşıt sahiplerinin yakıt tüketimlerini izleyebileceği bir UTTS kullanıcı arayüzü geliştirilmesi önerilerinde bulundu.
Servis ücretlerinde düzenleme talebi
En önemli sorunlardan birinin Yetkili İstasyon Montaj Firmalarının (YİMF) istasyon sahiplerinden talep ettiği servis ücretleri olduğunu söyleyen Okumuş, UTTS cihazlarının garanti süreleri devam etmesine rağmen, en küçük bir arızada YİMF’lerin yüksek servis ücreti talep ettiğini belirtti. Ücretlerin belirlenmesinde herhangi bir standart bulunmadığını ifade eden Okumuş, bu konuda acilen bir düzenleme yapılarak servis ücretlerinde taban ve tavan fiyatın belirlenmesi ve garanti süresi bitmeden servis ücreti alınmaması gerektiğini söyledi.
“Otogaz istasyonları kapsam dışında kalsın”
Otogaz istasyonları için 31 Ağustos’a kadar getirilen UTTS zorunluluğuna değinen Okumuş, Türkiye’de otogaz kullanan yaklaşık 100 bin ticari aracın bulunmasına rağmen, lisanslı faaliyet gösteren 10 bin 673 otogaz istasyonu mevcut olduğunu dile getirdi. Yalnızca 100 bin araç için her bir istasyona 194 bin 322 TL maliyet getiren UTTS’nin zorunlu tutulmasının devlet hazinesine bir katkı sağlamayacağını, sektöre ciddi bir yük getireceğini ifade etti. Okumuş, bu sebeple, otogaz istasyonlarının UTTS kapsamı dışında bırakılmasını talep ettiklerini söyledi.
EPDK’nın dış satışlara ilişkin 1 Ocak’ta yürürlüğe giren düzenlemesine aykırı satışlar yapıldığı yönündeki şikayetlerin geldiğini dile getiren Okumuş, UTTS’nin yaygınlaştırılmasının kayıt dışılıkla mücadeleyi güçlendirip, vergi kayıplarını önleyeceğini sözlerine ekledi.
