Cumartesi, Eylül 27, 2025

Domestik Türbülans

10 Eylül 2025 günü Orem, Utah’da suikaste kurban giden sağcı aktivist, siyasi yorumcu, yazar ve medyatik Charlie Kirk için Arizona’nın Glend kentindeki futbol stadyumunda düzenlenen halka açık cenaze törenine on binlerce insan katıldı. ABD Başkanı Donald Trump, Kirk’ü ‘Amerikanın özgürlük şehidi’ olarak tanımladı ve cinayetten ‘radikal solu’ sorumlu tutma iddasını tekrarladı.

‘Tarih tekerrürden ibarettir’ söyleminin doğruluğunu gösteren olaylar dizisini birbirini takip eden nesillere kronolojik olarak aktardığı düşünülürse de bunların düzenli veya düzensiz zaman aralıklarında meydana geldiği konusu gölgede kaldığından toplumlar için ‘hafıza-i beşer nisyan ile malüldür’ sözü hükmünde kaynayıp gider.

Dünya genelinde Kirk’ün yasını tutan kesimler mercek altına alındığında, düzenlenen görkemli cenaze töreni, Charlie Kirk’ü dünya çapındaki muhafazakarların Martin Luther King’i konumuna çıkardı. O artık yalnızca bir özgürlük şehidi değil, aynı zamanda dul eşinin dile getirdiği üzere vatan, özgürlük ve aile gibi değerleri yeniden toplumun merkezine taşımak üzere Tanrı’nın planının bir elçisi, Dünya’nın dört bir yanından sağcıların somut siyasi ihtiyacına karşılık gelen mesaj.

Başkan Yardımcısı J D Vance’ın halkı solculara kışkırtma şekli, Soğuk Savaş yıllarında, 1950’lerde Komünist sempatizanı olmakla suçlanan herkesin adaletin hedefi olduğu McCharthy dönemini anımsattığı konuşuluyor. Hoş,Trump ardından bir terör örgütü olan Anti-Fa’nın yasaklanacağını, faşizm karşısında tepki veren bir anlayışı, ırkçı hezeyanlara karşı protestoları temsil etmesinin ardında kimlerin ve hangi finans guruplarının olduğunun bilindiğini de zaten ekliyor.

Birleşik Devletler’de yayın yapan tv kanalı ABC, Jimmy Kimmel Live adlı programı süresiz askıya aldı. Ünlü sunucu Kimmel, P.tesi günkü programında Trump’ın destekçilerinin Kirk cinayetini kendi çıkarları için kullanmaya çalıştığını ima etmişti. ABD Başkanı kararı övgü ile karşılarken, Demokrat politikacılar tepki gösterdi. Benzeri olayların birçok ülkede yaşanıyor olması ülkelerin siyasi arenasında abartılı genellemelerin gündeme gelmesinde tıpkı bu olayda olduğu üzere ABD için de geçerli olabiliyor. 

Programın askıya alınması şirket yönetiminin karar ve tercihi iken konu ile ilgili yapılan yorumlar ‘Bir rejim sırf içeriğini beğenmedi diye ifadeleri cezalandırmak üzere hukukun gücünü kullanmak ifade özgürlüğünün yok olduğu ya da medya kuruluşlarının editoryal stratejilerini okurlarının çıkarına göre değil de hükümetin ve onların müttefiklerinin tepkisinden duyulan korku ile değiştirdiği ve basının özgür olmadığını’ iddialarını kolayca hükme bağlayamaz.

20.asır bütününde idari biçimler açısından Dünya’da demokrasisi ile bil hakkın dikkat ve bakışları ile ilgi odağı olmuş Birleşik Devletler’in, 21.asırdaki gelişmelerin ışığında bilhassa domestik dinamikler ile ilgili şaşırtıcı türbülanslara girdiği ise açıktır.

Demir Uzun

Diğer Yazarlar