Fındığın kalibresi, tazeliği, saklama koşulları ve işlenme biçimi fiyatlarını belirleyen en önemli faktörler arasında yer alıyor
ŞURA NUR SAVRANOĞLU
Fındık fiyatları, üretimden tüketiciye kadar uzanan zincirde bir dizi faktörün etkisiyle değişkenlik gösteriyor. Özellikle fabrika satış mağazaları ile marketler arasındaki fiyat farkları vatandaşın en çok merak ettiği konular arasında yer alıyor. Büyük market zincirlerinde fiyatlar bin 945 TL’ye kadar çıkabiliyor. Piyasada normalden fazla fiyat farkının olmasının nedenlerine dair TİCARET Gazetesi’ne özel açıklamalarda bulunan Ümit Kuruyemiş çalışanı Hanefi Bardak, “Biz burada fabrika satış mağazası olduğumuz için toptan fiyatına satış yapıyoruz. Marketlerde ise kâr marjı, işçilik, paketleme ve servis gibi ek maliyetler fiyatı yükseltiyor. Bu yüzden arada çok büyük bir fark oluşuyor” dedi.
Fındığın kilogram fiyatının bin 380 TL’ye kadar düşebildiğini söyleyen Bardak, kavrulmuş ve tuzlu fındıkların ise biraz daha uygun fiyatlarla, kilogram başına bin 240 TL’den satıldığını ifade etti. Fiyatların fındığın kalitesine göre değişim gösterini aktaran Bardak, “Geçen seneden kalan stoklarla harman yapanlar olabiliyor. Fındığın kalibresi, kalitesi ve pis-kopuk oranı da fiyatı etkiliyor. Bizde kaliteli fındığın kilogram fiyatı bin 600–bin 700 TL civarında oluyor. Fındığın iç kalıbı ve kavrumu çok önemli bir etken. Eski mal olmaması da fiyatı etkiliyor. Ayrıca, insanlar farklı şehirlerde ve marketlerde farklı fiyatlarla karşılaşabiliyor. İstanbul’da 2 bin 500 TL’ye satan yerlerde var. Bunlar tamamen fiyat politikalarıyla ilgili. Vatandaşlar doğru ürünü almak istiyorsa bildiği, güvenilir yerlerden alışveriş yapmalı. Seyyar satıcılar veya pazarlar her zaman güvenilir değil çünkü gizli çürük fındıklar orada daha sık bulunabiliyor” açıklamasında bulundu.
“Fındık hassas bir ürün”
Fındığın hassas bir ürün olduğunu ve kavrulduktan sonra ne kadar beklediğinin de önemli olduğunu dile getiren Bardak, kavrulmuş fındıkların yağ kusma riski taşıdığını ve zamanla acılaşabileceğini, bunun da tadını olumsuz yönde etkileyebileceğini vurguladı. Bu nedenle, güvenilir bir kaynaktan alınmasının büyük önem taşıdığını söyledi. Bardak, “Biz ürünlerimizi 2 ila 3 günde bir kavuruyoruz ve tazeliğe çok önem veriyoruz. Sirkülasyon olmayan yerlerde ürünler hızla bayatlar. Kavrulmuş fındık en fazla bir hafta içinde tüketilmeli. Bu yüzden tazelik bizim için kritik bir faktör. Ambalajlanması güzel yapılmazsa fındık yağını salar ve bu da bayatlık anlamına gelir ve güve yapabilir. Yaş fındığı aldığınız zaman bunu serin bir yerde, mümkünse soğuk hava gibi yerlerde muhafaza etmeniz gerekiyor. Bizde yaş fındıklarımızı özel depolama alanlarımızda muhafaza ediyoruz. Ürünlerimiz depolarımızda 4 derecede muhafaza ediliyor. Eğer burada muhafaza etmezseniz, ürün gizli çürüğe gider. Yaş olan tüm ürünler; badem, fındık, kaju soğuk havalarda korunmalı. Fındıklarımız depolarımızda çiğ olarak saklanıyor. Dışarıda kalırsa bakteri üretir. Ömrü kısıtlı ve belli bir süresi var” açıklamasında bulundu.
“Yağmur olmazsa fındıklar daha da ufalacak”
Türkiye’de son iki yıldır yeterince yağmur yağmadığından dolayı fındık ve kuru yemiş fiyatlarında artış yaşandığını sözlerine ekleyen Bardak, “Ülkemiz yeterli düzeyde yağış almıyor. Yağmur yağdığında ise sel ve afatlar beraberinde geliyor. Son yıllarda topraktaki verim iyice düştü, bu yüzden fındığın kalibresi küçüldü, lezzeti de azaldı. Eğer yağmur olmazsa fındıklar daha da ufalacak, kalibresi düşecek ve lezzeti azalacak. Sulama sistemi yetersiz, tarımla uğraşanlar tarlalarına yeterince bakmıyor, bu yüzden gelecekte ürün kalitesinde daha fazla sorun yaşayabiliriz” diye konuştu.
“Eski mahsuller tekrar kavrulup satılabiliyor”
Piyasada bozulmaya yüz tutmuş fındıkların da satışa sunulabildiğini aktaran Bardak, “Maalesef bazı firmalar gizli çürük dediğimiz, bozulmaya yakın fındıkları kavurup tazeymiş gibi piyasaya sunuyor. Taze gibi gözüküyor ama aslında içi çürük oluyor ve daha ucuza satılıyor. Eski mahsuller tekrar kavrulup satılabiliyor. Bu hoş bir durum değil ama ekonomik sıkıntılardan dolayı insanlar buna yöneliyor” diye konuştu.
