Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 yılına ilişkin Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim (KOBİ) istatistiklerini açıkladı. Sanayi ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren 3 milyon 928 bin girişim, KOBİ sınıfına girdi. KOBİ’ler en fazla ticaret sektöründe faaliyet gösterdi. KOBİ’lerin ithalattaki payı yüzde 15,9 olurken, ithalatının yüzde 65,6’sı ticaret sektöründe, yüzde 25,8’i ise sanayi sektöründe gerçekleşti. KOBİ istihdamı içindeki en yüksek oran imalat sanayi sektöründe oldu. Orta ölçekli girişimlerde çalışan başına katma değer 2024 yılında 969 bin TL olarak açıklandı. KOBİ’lerde çalışan başına personel maliyeti 2024 yılında 253 bin TL oldu.
Toplam girişimin %99,6’sı KOBİ’lerden
KOBİ’ler 2024 yılında toplam girişim sayısının yüzde 99,6’sını oluşturdu. Buna karşılık, istihdamın yüzde 68,5’ini, personel maliyetinin yüzde 43,5’ini, cironun yüzde 44,1’ini, üretim değerinin yüzde 39,8’ini ve faktör maliyetiyle katma değerin yüzde 41,2’sini oluşturdu. Geçen yıl KOBİ’lerin, yüzde 35,1’i toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe faaliyet gösterirken, yüzde 15,3’ü ulaştırma ve depolama sektöründe, yüzde 12,1’i ise imalat sanayi sektöründe faaliyet gösterdi.
Çalışan başına personel maliyeti 253 bin TL’ye yükseldi
İmalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren KOBİ’lerin istihdamının toplam KOBİ istihdamı içindeki oranı yüzde 25,4 olurken, personel maliyeti için bu oran yüzde 33,5, ciroda yüzde 25,5, faktör maliyetiyle katma değerde yüzde 34,9 ve üretim değerinde ise yüzde 41,2 olarak gerçekleşti. 2015 yılında KOBİ girişimleri için çalışan başına ortalama personel maliyeti 17 bin TL iken, 2024 yılında bu değer 253 bin TL oldu. KOBİ grupları içerisinde 2015 ve 2024 yılları için en yüksek çalışan başına personel maliyeti sırasıyla 27 bin TL ve 439 bin TL ile orta ölçekli girişimlerde gerçekleşirken, aynı yıllar için bu değerler küçük ölçekli girişimler için sırasıyla 20 bin TL ve 310 bin TL, mikro ölçekli girişimler için ise 8 bin TL ve 121 bin TL olarak gerçekleşti.
KOBİ’ler toplam ihracatın yüzde 29,6’sını gerçekleştirdi
2024 yılına ilişkin toplam ihracatın yüzde 29,6’sı, ithalatın ise yüzde 15,9’u KOBİ’ler tarafından gerçekleştirildi.KOBİ’lerin ihracatının yüzde 59,4’ü ticaret sektöründe gerçekleşirken, yüzde 34,3’ü ise imalat sanayi sektöründe gerçekleştirildi. KOBİ’lerin ithalattaki payı yüzde 15,9 oldu. KOBİ’lerin ithalatının yüzde 65,6’sı ticaret sektöründe gerçekleşirken, yüzde 25,8’i ise sanayi sektöründe gerçekleştirildi. KOBİ’lerin 2015 yılında 49 milyar dolar olan ihracat değeri 2024 yılında 76 milyar dolara yükseldi. İthalatta ise 2015 yılında 36 milyar dolar olan değer, 2024 yılında 51 milyar dolara yükseldi. KOBİ’lerin toplam ihracatının yüzde 48’i Avrupa ülkelerine, yüzde 34,3’ü Asya ülkelerine yapıldı. KOBİ’ler ithalatının yüzde 48,1’ini Avrupa ülkelerinden, yüzde 42,9’unu ise Asya ülkelerinden yaptı.
KOBİ’lerin ihracatının yüzde 91,1’ini imalat sanayi ürünleri oluşturdu. KOBİ’lerin 2024 yılı ihracatında başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanların payı yüzde 12,6, giyim eşyası sektörünün payı yüzde 10,8 olurken tekstil ürünlerinin payı yüzde 7,5 oldu. KOBİ’lerin 2024 yılı ithalatında ise öne çıkan ürünler, yüzde 16 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanlar, yüzde 14,9 ile ana metaller, yüzde 12,5 ile kimyasallar ve kimyasal ürünler oldu.
Ar-Ge harcamalarının %28,8’i KOBİ’lerden
Mali ve mali olmayan şirketlerin 2024 yılına ilişkin toplam gayri safi yurtiçi Ar-Ge harcamasının 119 milyar 151 milyon TL’sini KOBİ’ler gerçekleştirmiştir. 2024 yılında KOBİ’lerin toplam patent başvuru sayısı bin 417 olurken, aynı yıl 615 patent tescil edilmiştir. KOBİ ölçeklerinde ise patent başvurusunda 494 patent başvurusu ile küçük ölçekli girişimler ilk sırada yer alırken patent tescilinde 237 patent tescili ile orta ölçekli girişimler ilk sırada yer almıştır.
