Kasım ayı boyunca süren indirim kampanyalarının ardından pek çok kişinin gardırobu yeniden doldu. Etiketi hâlâ üzerinde duran, hatta henüz paketi bile açılmamış giysiler bu dönemlerde sıkça karşılaşılan bir tabloya dönüşüyor. Moda ve sürdürülebilirlik alanında yaptığı akademik çalışmalarla tanınan Doç. Dr. Başak Boğday Saygılı, bu yoğun alışveriş döneminin ardından her bireyin kendine kritik bir soruyu sorması gerektiğini belirtti: “Gerçekten ihtiyacım olanı mı aldım, yoksa indirim psikolojisine mi kapıldım?”
Kasım ayının cazip indirimleri geride kalırken, ülke genelinde binlerce evde benzer bir sahne yaşanıyor: Etiketleri çıkarılmamış bluzlar, hiç kullanılmamış pantolonlar, “Fırsat bu fırsat” duygusuyla sepete eklenen ama kombinlenmesi henüz hayal edilen onlarca parça. Moda ve sürdürülebilirlik uzmanı Doç. Dr. Başak Boğday Saygılı, bu dönemin tam da tüketim alışkanlıklarını yeniden değerlendirmek için en doğru zaman olduğunu söyledi.
Yapılan akademik araştırmalar, insanların gardıroplarındaki giysilerin yalnızca yüzde 20’sini aktif olarak kullandığını ortaya koyuyor. Doç. Dr. Başak Boğday Saygılı, özellikle kasım indirimlerinden alınan ürünlerin ‘bir gün giyerim’ düşüncesiyle dolabın derinliklerinde unutulduğunu vurguladı. Ancak buna karşın, girişimci ruha sahip bireylerin yeni aldıkları parçaları daha hızlı dolaşıma sokarak daha bilinçli tüketim davranışı gösterdiğini ifade etti.
“Yeni aldığınız giysilere bir ay boyunca şans verin”
Herkesin kasım ayında bir ‘girişimci tüketici’ gibi davranmasını önererek, Doç. Dr. Saygılı, “Yeni aldığınız giysilere öncelik verin, onları kombinleyin, kullanın. Böylece hem giysinin dolabınıza uyumunu hem de alışverişinizin gerçekten mantıklı olup olmadığını kısa sürede görebilirsiniz. Bu küçük farkındalık bile bir sonraki alışverişte çok daha bilinçli karar vermenizi sağlar” dedi. Doç. Dr. Saygılı, bu yöntemi yıllardır danışanlarında uyguladığını ve yüzde 90’ının bilinçli alışveriş alışkanlığı kazandığını belirtti.
Yeni giysilere düzenli kullanım şansı vermek ve kombin karmaşasını ortadan kaldırmak isteyenler için yapay zeka uygulamaları olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Saygılı, geliştirdiği ‘Stilim’ uygulamasıyla kullanıcıların haftalık ve aylık kombin planlaması yapmasına yardımcı olduğunu ve var olan gardırobu daha verimli kullanmayı teşvik ederek gereksiz alışverişlerin önüne geçmeyi amaçladığını söyledi. Doç. Dr. Saygılı sözlerini şöyle tamamladı: “Sürdürülebilir bir geleceğe giden yol; daha fazla satın almaktan değil, daha doğru satın almaktan geçiyor.”
