Deprem, küresel gıda enflasyonu ve korumacılık kararlarına rağmen 2023 yılını rekor bir artışla tamamladıklarını vurgulayan İHBİR Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Taycı, 2024 yılında 14 milyar dolarlık ihracat hedefiyle Amerika ve Afrika kıtası başta olmak üzere Uzak Doğu pazarlarına odaklanacaklarını belirtti
Türkiye ihracatının en önemli kalemlerinden olan hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü büyümeye devam ediyor. İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) tarafından açıklanan rakamlara göre, Türkiye’nin hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatı geçen yıla oranla yüzde 8 artışla 12,5 milyar dolara ulaştı. İHBİR’in 12 aylık ihracatı ise bir önceki yıla oranla yüzde 14 oranında artarak 3,6 milyar dolar olarak gerçekleşti.
2023 yılında tarıma verilen teşvik ve desteklerle birlikte, iklimin de verimli olmasından dolayı yüksek rekolteli bir yıl geçirdiklerini belirten İHBİR Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Taycı, geçen yıl hem tarım ürünlerinde hem de işlenmiş ürünlerde yılı büyüme ile kapattıklarını kaydetti. İhracattaki artışın nedenlerini sıralayan Taycı, “Birincisi iklim şartlarının iyi olmasından dolayı yüksek rekolte, ikincisi pazar çeşitliliğimizin geniş olması, üçüncüsü Türkiye’nin coğrafi konumu ve dördüncüsü ise son 15 yıllık periyotta özellikle işlenmiş tarım ürünleri sektörümüzde Ar-ge’yi, inovasyonu ve makina ekipmana yapılmış olan yatırımlar sebebiyle dünya pazarında işlenmiş tarım ürünlerinde ‘Made in Türkiye’ imajının her geçen gün gelişmesi” olarak ifade etti.
“Tahıl Koridoru’ndan 32,5 milyon ton tahıl taşındı”
Türkiye’nin Rusya ve Ukrayna ile hem siyasi hem de ticari diyalog ilişkisi içinde olduğunu ifade eden Taycı, her iki ülke ile hem ithalatın hem de ihracatın devam ettiğini belirtti. Yaklaşık 32,5 milyon ton tahılın İstanbul Boğazları ve Türkiye’nin aracı olduğu tahıl koridoru vasıtasıyla dünyaya ulaştırıldığını belirten Taycı, “Dünyaya bu ürünlere ulaşım ve aynı zamanda uygun fiyatla ulaşım noktasında verilen çok büyük bir hizmetti. Birçok ülkenin savaş sonrası uyguladığı ambargo sonrasında Rusya’nın önemli tedarik merkezlerinden bir tanesi Türkiye oldu. Bu durum yeni iş imkanları ve fırsatlar yarattı. Türkiye’nin yürütmekte olduğu diplomasi ve Türk insanının başarılı girişimleriyle önemli bir ticaret fırsatına dönüştü” ifadelerini kullandı. Taycı, özellikle iklim şartları ile rekoltenin yüksek olmasından kaynaklı mevcut pazarların birçoğunda ihracat artışlarının göründüğünün altını çizdi.
“İnsanların çalışma beklentileri değişti”
Türkiye’de bahsedilen yüzdelerde bir işsizlik sorununun olmadığını, iş beğenmezlik sorunun olduğunu kaydeden Taycı, “Bugün, gıda şirketlerinde hem direkt tarımda hem de işlenmiş tarım ürünlerinde baktığımız zaman çok ciddi bir çalışan sıkıntısı var. Buralarda her türlü elemana ihtiyaç var ve çalışacak kişi bulamıyoruz. İnsanların çalışma beklentileri değişti. Tulum, önlük giyerek iş yapmak istemiyorlar. Dolayısıyla istihdam ile ilgili açıklanan yüzdelerin gerçekten realiteyi gösterdiğini düşünmüyoruz. Tam kapasite çalışamadığımız için az ve verimsiz üretim gerçekleştiriyoruz” dedi.
“Cazip kredi şartları oluşmalı”
2023 yılında yaşanan başlıca sorunların arasında finansa ulaşım olduğunun altını çizen Taycı, “Yılın ilk döneminde finansa ulaşım noktasında çok ciddi sıkıntılarımız vardı. Son çeyreğe doğru bankalar kredi musluklarını gevşetmeye başladılar. Ancak, bu sefer de faizlerle ilgili çok ciddi artışlar oldu. Yani, finansa ulaşılabilir fakat dokunulamaz hale geldi. Sektörümüzün özellikle ihracata yönelik ciddi bir yatırım iştahı ve ihtiyacı var. Üretici ve ihracatçıya yönelik bir takım cazip kredi şartlarının ve koşullarının oluşmasını temenni ediyoruz. Uygun faizlerle, daha uzun vadelerle yatırım imkanlarının sağlanması bekliyoruz” cümlelerine yer verdi.
İhracatçı özel kur uygulaması istiyor
Mevcut kur seviyesinin üretici ve ihracatçının en büyük sorunlarından bir tanesi olduğunu vurgulayan Taycı, “Kur, enflasyonun çok ciddi gerisinde kaldı. Artan mavi ve beyaz yaka ücretlerinden, diğer genel giderlerden dolayı artan maliyetler karşısında ihracatta fiyat tutturmakta zorlanıyoruz. Bu da bizim rekabetimizi ciddi anlamda düşürüyor. Bir taraftan da kurun üzerindeki baskıyı da anlayabiliyoruz. Burada da enflasyonu yönetmek açısından verilen bir mücadele var. Bizim en azından şöyle bir talebimiz var. ‘Üretici ve ihracatçıya, yapmış olduğu ihracatın karşılığında gelen bedele yönelik özel bir kur uygulaması yapılabilir mi?’ ‘Personel ücretleriyle ilgili birtakım ilave teşvikler verilebilir mi?’” sorularını yöneltti.
“Pazarı korumakta zorlanıyoruz”
SGK primlerinin desteklenmesi ve enerji giderleriyle de ilgili destekler talep ettiklerini ifade eden Taycı, “Yurt dışında mal satabilmemiz için daha rekabetçi olmamız gerekiyor. Enflasyon oranından dolayı artan maliyetlerin fiyatlarımıza yansıması ve kurun, bunun çok altında kalması nedeniyle yaşanan sıkıntılarımız var. İhracatta uzun yıllardan beri tutunmakta olduğumuz pazarlarda raflardaki yerimizi kaptırmak istemiyoruz. Fakat buralarda pazarı korumak konusunda ciddi anlamda zorlanıyoruz. Hatta karlılık noktasında artık tamamıyla negatif fiyatlamalar yapabiliyoruz. Burada otoriteden üretici ve ihracatçıya yapmış olduğu ihracat payı doğrultusunda verilebilecek her türlü teşvike ihtiyacımız var” diye konuştu.
2024’te ihracat hedefi 14 milyar dolar
Sektör olarak 2024 yılında ihracat hedefinin 14 milyar dolar olduğunu vurgulayan Taycı, İHBİR tarafında ise 4 milyar dolarlık bir hedef belirlediklerini duyurdu. 2023 yılında birçok faaliyete imza attıklarını söyleyen Taycı, 2024 yılında da ihracatta yeni rekorlar kırmak için gerekli destek ve teşviklerle ticaret heyetleri, fuarlar, satın alma heyetleri, sektörel ziyaretler gibi birçok organizasyon gerçekleştireceklerini duyurdu.
Hedef pazarlar; Amerika, Afrika ve Uzak Doğu
Amerika ve Afrika kıtası başta olmak üzere Uzak Doğu pazarlarına odaklanacaklarını belirten Taycı, 2023 yılında yaşanan deprem, küresel gıda enflasyonu ve korumacılık kararlarına rağmen yılı rekor bir artışla tamamladıklarını kaydetti. Taycı, İHBİR olarak 2024 yılında tüm üyeleriyle birlikte ürün sattıkları her kıtaya olabildiğince çok görüşme ve ziyaret faaliyetleri noktasında karar aldıklarını açıkladı.
