Anayasa Mahkemesi (AYM), e-ticaret sektöründe yerli firmaları ve küçük esnafı korumak için geçtiğimiz yıl çıkarılan E-Ticaret Kanunu’nu bir kez daha tescilledi. CHP’nin iptal başvurusunu reddeden AYM, bu kez de Danıştay’ın E-Ticaret Kanunu’nun bazı maddelerinin iptali için yaptığı başvuruyu reddetti. AYM’nin daha önceki gerekçeli kararında Ticaret Bakanlığı’nın yasa ile kamu yararını hedeflediği ve kanunun tekelleşmeyi önleme hedefi yönünden amaca uygun olduğu vurgulanmıştı.
Ticaret Bakanlığının e-ticaret sektöründe yerli firmaları ve küçük esnafı korumak için hazırladığı kanun teklifi, beş partinin oy birliğiyle TBMM’de kabul edilerek yasalaşmış ve 2023 yılının başında yürürlüğe girmişti. Yeni yasa ile birlikte elektronik ticaret platformlarının kendi markalarını satamayacağı, aracılık edemeyeceği; net işlem hacmi 10 milyar TL’nin üzerinde olan platformların elde ettiği verileri yalnızca aracılık hizmetlerinin sunulması amacıyla kullanacağı yasal güvence altına alındı. Yasa ile ayrıca bir takvim yılındaki net işlem hacmi 10 milyar TL’yi aşan firmalara lisans alma yükümlülüğü getirilirken, 10 ile 60 milyar TL arasında da kademeli şekilde lisans ücreti yükümlülüğü getirildi.
“Haksız Ticari Uygulama” maddesinin iptali istendi
Ancak, CHP’nin ardından Danıştay’ın da yasanın bazı maddelerinin iptali için AYM’ye başvuruda bulunduğu ortaya çıktı. Danıştay’ın başvurusunda “Elektronik ticarette haksız ticari uygulamada bulunulamaz. Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının, aracılık hizmeti sunduğu elektronik ticaret hizmet sağlayıcının ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya belirli bir kararı almaya zorlayarak normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına sebep olan uygulamalarının haksız olduğu kabul edilir” maddesinin iptali istendi.
Dev firmalara lisans ücreti AYM’ye taşındı
Danıştay ayrıca yıllık net işlem hacmi 10 milyar TL’yi aşan firmalara lisans alma ve 10 milyar TL ile 60 milyar TL’lik yıllık net işlem hacmi arasında kademeli şekilde lisans ücreti ödeme yükümlülüğü getiren maddenin de iptalini istedi. Danıştay’ın başvurusunu değerlendiren AYM, CHP’nin başvurusunda olduğu gibi, Danıştay’ın başvurusu ile ilgili de ret kararı verdi.
Ne olmuştu?
Meclis’te tüm partilerin desteğiyle geçen yasal düzenlemeyi savunan, dönemin Ticaret Bakanı Mehmet Muş’u “Yerli ve milli yasa” hazırladığı için kutlayan CHP, yasanın yürürlüğe girmesinin ardından, başvuru süresinin dolmasına bir gün kala kanunun iptali için AYM’ye başvuruda bulunmuştu. Dönemin CHP Grup Başkanvekili Engin Altay’ın açıklamaları ile İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in dönemin CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nu arayarak yasanın AYM’ye taşınmasına aracı olduğu ortaya çıkmıştı. Başvuru ile ilgili ret kararı veren AYM’nin gerekçeli kararında kanunun, küçük elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların rekabet gücünü koruyarak, varlıklarını sürdürebilmelerine olanak tanıdığına hükmedilmişti. Ayrıca kanunla tüketicilerin korunduğu da ifade edilmişti. AYM, kanunun anayasal bağlamda kamu yararına dayalı meşru bir amacının bulunduğunu da ifade etmişti.
