Ekonomimizde enflasyon ile ilgili beklentilere uygun bir sonuç Ocak ayında gerçekleşti. Geçen yıl Ocak ayında %6,65 artıştan sonra, bu yılki Ocak ayı artışı %6,70 oldu ve yıllık enflasyon da Aralık ayında %64,72 iken 2024’de %64,86’ya yükseldi.
2024 yılındaki gelişmeler bir önceki aylık artışların altında ya da üstünde kalınacağına göre değişim gösterecek. Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs ayları 2023 yılında sırasıyla %3,15; %2,29; %2,39 ve %0,04 olarak gerçekleşmiş ve Mayıs sonunda enflasyon %39,59’a gerilemişti. Beklenti Şubat ayında da aylık artışın yüksek çıkacağı yönünde. Her ne kadar geçen yıl özellikle de seçim dikkate alınırsa enflasyon Hazirana kadar %38,21’ kadar gerilediyse de, seçim sonrası yapılan fiyat ayarlamaları dövizin baskısının azaltılıp faizlerin arttırılması sonucu yıl sonuna kadar her ay istikrarlı bir şekilde artan enflasyon 2023’ü son 20 yılın rekoru olan %64,77 ile bitirmişti.
Geçen yılın Temmuz ve Ağustos aylarındaki %), 49 ve %9,09 aylık artışlar devre dışında kaldığında Eylül ayında büyük olasılıkla enflasyon rakamının %40’lara doğru gerilediğini görebileceğiz. Alttaki tabloda 2022 yılından itibaren aylık artışlar ve onun yanında da bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranları yer alıyor. Bu tabloyu her ay enflasyon verileri açıklandıkça güncelleyip sizlerle paylaşmaya devam edeceğim. Veriler ve değerlendirmenin TÜİK rakamlarında göre yapıldığını da hatırlatmak isterim.
TÜKETİCİ ENFLASYONU TABLOSU
| 2022 | 2023 | 2024 | ||||
| Aylar | Aylık Artış | Bir önceki yıla göre artış | Aylık Artış | Bir önceki yıla göre artış | Aylık Artış | Bir önceki yıla göre artış |
| Ocak | 11,10 | 48,69 | 6,65 | 57,68 | 6,70 | 64,86 |
| Şubat | 4,81 | 54,44 | 3,15 | 55,18 | ||
| Mart | 5,46 | 61,14 | 2,29 | 50,51 | ||
| Nisan | 7,25 | 69,97 | 2,39 | 43,68 | ||
| Mayıs | 2,98 | 73,50 | 0,04 | 39,59 | ||
| Haziran | 4,95 | 78,62 | 3,92 | 38,21 | ||
| Temmuz | 2,37 | 79,60 | 9,49 | 47,83 | ||
| Ağustos | 1,46 | 80,21 | 9,09 | 58,94 | ||
| Eylül | 3,08 | 83,45 | 4,75 | 61,53 | ||
| Ekim | 3,54 | 85,51 | 3,43 | 61,36 | ||
| Kasım | 2,88 | 84,39 | 3,28 | 61,98 | ||
| Aralık | 1,18 | 64,27 | 2,93 | 64,77 | ||
Yukarıdaki tabloyu incelediğimiz zaman Hükümetin baz etkisi ile ilgili açıklamalarının ümit verici açıklamaları neye dayanarak yaptıklarını da görmek mümkün.
Üretici fiyat endeksleri ve değişimler de çok önemli. Zira üretici fiyatları bir şekilde tüketici fiyatlarına belli bir gecikme ile olsa da yansımak zorunda. O nedenle yukarıdaki tüketici enflasyonu tablosunun aynı dönemi kapsayan üretici enflasyonu tablosunu da aşağıya ekledim.
ÜRETİCİ ENFLASYONU TABLOSU
| 2022 | 2023 | 2024 | ||||
| Aylar | Aylık Artış | Bir önceki yıla göre artış | Aylık Artış | Bir önceki yıla göre artış | Aylık Artış | Bir önceki yıla göre artış |
| Ocak | 10,45 | 93,53 | 4,15 | 86,46 | 4,14 | 44,20 |
| Şubat | 7,22 | 105,01 | 1,56 | 76,61 | ||
| Mart | 9,19 | 114,97 | 0,44 | 62,45 | ||
| Nisan | 7,67 | 121,82 | 0,81 | 52,11 | ||
| Mayıs | 8,76 | 132,16 | 0,65 | 40,76 | ||
| Haziran | 6,77 | 138,31 | 6,50 | 40,42 | ||
| Temmuz | 5,17 | 144,61 | 8,23 | 44,50 | ||
| Ağustos | 2,41 | 143,75 | 5,89 | 49,41 | ||
| Eylül | 4,78 | 151,50 | 3,40 | 47,44 | ||
| Ekim | 7,83 | 157,69 | 1,94 | 39,39 | ||
| Kasım | 0,74 | 136,02 | 2,81 | 42,25 | ||
| Aralık | -0,24 | 97,72 | 1,14 | 44,22 | ||
Tabloya baktığımızda, Üretici fiyatlarının da fazla aylık bazda fazla değişmediği ve Ocak 2023’de %4,15 iken bu yıl %4,14’e indiği, dolayısıyla da Aralık sonu %44,22 olan üretici fiyat artışının Ocak 2024’de %44,20’ye indiğini görüyoruz. Ancak, büyük olasılıkla geçen yıl yapılan seçimin de etkisiyle 2023 yılında Şubat – Mayıs dönemlerinde aylık artışlar sırasıyla Şubat’da %1,56; Mart’da %0,44; Nisan’da %0,81 ve Mayıs’da %0,65 olarak gerçekleşmiş ve bir yıl önce %86,46 iken bu yıl Ocak sonunda %44,20’ye gerilemiş durumda. Bu sene ise şahsen beklentim Mayıs ayına kadar yukarıda belirttiğim oranların yakalanma ihtimalinin zayıf olduğu, dolayısıyla da Üretici enflasyonunun %40’ın altına inmeyeceği yönünde. Haziran ayında %6,50 ve Temmuz’da da %8,23 olan aylık artışların yine seçim sonrası ortaya çıkan ekonomi politikaların değişmesinden kaynaklandığını söylemek mümkün. Bu sene ise yine seçim var ama Mart sonu bitmiş olacak. Ayrıca ekonomi politikasının dinamiklerinin de alınacak kararları farklı şekilde etkileyeceğini söylemek mümkün olacak diye düşünüyoruz. Ama bu konuda bir tahminde bulunmanın şu an için yanıltıcı olabileceğini düşünüyorum ama geçen ay da yapmış olduğum yorumu aşağıda tekrarlamakta fayda görüyorum..
Üretici fiyatlarında yıl sonları dikkate alındığında 2022’de %97,72 ile 2006’dan beri en yüksek rakama ulaşılmış. Büyük olasılıkla 2024’de ilk altı ayda artış %20’nin üzerinde gerçekleşecek ve bu da üretici enflasyonunun %50’lere doğru yükselip sonra yıl sonuna kadar gerileyebileceğini tahmin etmemize neden oluyor. Rakamlar henüz enflasyonda maalesef net bir başarıya işaret etmiyor. 2024 sonunda umarız Hükümetin beklentisi olan %35’ler seviyesindeki rakama gerileriz.
