Pazar, Kasım 10, 2024

Dış ticaret açığı ilk iki ayda %51 geriledi

2024 yılının Şubat ayı rakamları TÜİK tarafından açıklandı. Buna göre Şubat ayında ihracat %13,6 artarak 18,559 milyar dolardan 21,082 milyar dolara yükselirken, ithalat %9,2 azaldı ve 30,6889 milyardan 27,853 milyara geriledi. Şubat ayı dış ticaret açığı aylık %44,2 azalarak 12,13 milyardan 6,771 milyar dolara geriledi. 

2024’ün ilk iki ayına göre ise ihracat %8,5 artarak 37,871 milyar dolardan 41,078 milyar dolara yükseldi. İthalat ise %16 oranında azalarak 64,290 milyar dolardan 54,033 milyar dolara geriledi. Bunun sonucu dış ticaret açığı da %51 oranında azalarak 2023’ün ilk iki ayında 26,419 milyar dolar iken, 2024’ün ilk iki ayında %51 azalarak 12,955 milyar dolara geriledi ve ihracatın ithalatı karşılama oranı da %5,9’dan %7’ya yükseldi. Dış ticaret açığı azalırken, dış ticaret hacminin de %6,9 azalarak 102,161 milyar dolardan 95,101 milyar dolara gerilediğini de gözönünde bulundurmak gerekiyor. 

TÜİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre 2024’ün gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2021’den itibaren Ocak ayında ton olarak şöyle gelişti:

Yıllar 2024 2023 2022 2021

Miktar(ton) 4.684.066 4.273.284 4.955.241 3.382.558

Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız Ocak ayında miktar olarak %9,61 artmış durumda. 

Ocak ayı için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 39,437 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 54,032 milyar dolarlık ithalatın içinde %72,99 oranına işaret ediyor. Geçen yıl ilk iki ayda 10 ülkeye ithalarımız 48,6 milyar dolar idi ve toplam ihracatımızın %75,50’sini oluşturuyordu.

Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi ilk sırada ve toplam ithalatın %24,92’sini oluşturuyor. İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması %57,45 ile geçen yılın seviyesinin biraz altında. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 5,126 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın %12,48’ini oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 1,588 milyar dolar ile 7. sırada ve Ocak 2023’e göre 321,4 milyon dolar artmış. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 2,851 milyar dolar ve geçen yılki 3 milyar doların üzerindeki seviyesinden 168,5 milyon dolar daha düşük gerçekleşti. Motorlu taşıtlarda 467 milyar dolar lehte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te 2,094 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz. 

İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:

Toplam ithalatımızın %62,64’ünü ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. llk iki ayda Rusya 8,351 milyar dolar ile ithalatımızda 1. sırayı koruyor ve ithalatımızın %15,46’sını Rusya’dan yapıyoruz. Çin’den ise ithalatımız 6,326 milyar dolar ile toplam ithalatımızın %11,71’ini oluşturuyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 1,265 milyar dolar. Üçüncü sırada yer alan Almanya’dan ithalat 4,135 milyar dolar ile toplam ithalatın %7,65’ini oluşturmakta. 

İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 3,483 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın %8,48’ini Almanya’ya yapıyoruz. Onu 2,535 milyar dolar ile ABD takip ediyor ve toplam ihracatımızın %6,17’sini ABD’ye yapıyoruz. Toplam ihracatımızın %46,95’i olan 19,286 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. Irak 2,169 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da %5,28. Aylık ortalama dış ticaret açığının 6,5 milyar dolar olması, son iki yıldır 100 milyar doların üzerinde olan açık için şimdilik yıllık 50-60 milyar dolarlık bir açığa işaret ediyor.

Not: Rakamlar TÜİK’in verileri esas alınarak değerlendirilmiştir.

Ahmet Sükûti Tükel

Diğer Yazarlar