Cuma, Eylül 20, 2024

İzlenebilirlik

Bireyselliğin gerçekçilik, yaratıcılık, düşünme çerçevesinde varolduğunu, kurumsallığın ise bireysel verilerin görünür görünmez, belirli, belirsiz ana başlıklarda ve sayısız alt başlıklarda kalıba dökme ameliyesi ihtiva ettiğidir.

Bireyselliğin ürünü olan bakir cevherin, paylaşım keyfiyetinden kaynaklanan kurumsallık ile işlenmesi bir “ihtiyaca” yöneliktir. Medeniyet tarifinde zaman ve çağların adını taşıyan ilk ve öncesi, sonrası; iklim, icad, konu ile isimlendirilir. Zaman içinde bazı medeniyetlerin temayüz ederek görünür görünmez izler bıraktıklarını bilhassa bilimde bir nev’i devir ya da etkileşimin varlığı tarihçiler tarafından kabul edilmektedir.

Antik Yunan olarak temayüz edip Roma olarak devam etmiş olan, İslam Medeniyeti olarak temayüz edip, Rönesans üzerinden Batı Medeniyeti’ne dönüşen bir tarih vardır. Kuramsal medeniyeti ara kesintilere uğratan siyasi kurumlar; krallar, sultanlar, dini otoriteler, monarşik, meşruti, militer, cumhuriyetçi, demokrat, devrimci vs yapılar ile görünen iktidarlar dizini.

Coğrafyalarda  hükümran idare biçimleri belli dönemlerde benzer paralellikleri korumuşlardır. Fransız İhtilali sonrası, sınıf bilincindeki gelişmeler, milliyetçi cereyanları körükleyerek monarşik idarelerin yerlerine ulus devlet sistemini   monte etmiştir. 20.asır ulus devlet yapılanmasının zirvesidir. İki büyük dünya harbi, ve çok sayıda savaşlar ve de artan tempoda teknolojik gelişmelerin mevcut yapılanmayı kısa sayılabilecek zaman diliminde ne şekilde öğüttüğünün emareleri ortadadır.

Gelişmiş diye tabir edilen üniter olsun, federatif idare birimleri, kamu otoritesini temin etmede, ilgili siyasi kurumların var olan yetkilerinin ademimerkeziyetçilik, özelleştirme, bölgelerarası farklılıklar, güvenlik, küresel finans, iletişim, rekabet vb gibi muhtelif sebeplerle erozyona uğraması nedeniyle, fazlasıyla liberal demokrasinin tercihan ‘lobitokrasi’ terkibiyle enjektesine karşı duramamışlardır.

Küreselleşme, ekonomik sultasının yanısıra, idari yapılarda ulus devlet’i çözerek mikro kolonizasyon idare yapılanmasına sıcak bakarken, 19 asırdan itibaren ulus devletler formatı ile şekillenmiş uluslararası üst kuruluş ve birlikleri de(Birleşmiş Milletler) törpülemektedir.

Püf noktası; ülkeler arası derecelendirme cetvellerinde her bir devlet kurumunun; kamu yönetimi, hukuk, ekonomik bağımsızlık ilkelerinin ne gibi değişikliklere maruz kalabileceğinin riskleri ile bireysel ve kurumsal çerçevede olası öngörülebilirliklerini algılamaktır

Demir Uzun

Diğer Yazarlar