Çin’in kritik yarı iletken metallere yönelik ihracat kısıtlamaları, çip kıtlığı endişelerini arttırıyor
Çin, kritik yarı iletken metallere yönelik ihracat kısıtlamaları uygulama kararı aldı. Bu kararın çip kıtlığı korkularını artırarak tedarik zincirlerinin bozulmasına ve Batılı üreticiler ile tüketicilerin etkilenmesine yol açabileceği ifade ediliyor. Kısıtlamaların, Amerika Birleşik Devletleri’nin Çinli şirketler, özellikle Huawei, üzerindeki ileri düzey yarı iletken teknolojisi ihracat kontrollerine bir yanıt olduğu düşünülüyor.
EuroNews’un haberine göre; bu kısıtlamaların etki ettiği başlıca metaller olan galyum ve germanyum, yarı iletken, iletişim ekipmanları ve askeri donanım üretiminde önemli roller oynuyor. Örneğin, galyum LED, transistör ve belirli tıbbi cihazların üretimi için kritik öneme sahipken, germanyum kızılötesi optikler ve fiber optik kablolar için hayati önem taşıyor.
Çin, bu nadir metallerin küresel üretiminde baskın bir konuma sahip olup, dünya galyum üretiminin yüzde 98’inden fazlasını ve germanyum üretiminin yaklaşık yüzde 60’ını gerçekleştiriyor. Temmuz ayında Çin, ulusal güvenlik endişelerini gerekçe göstererek bu kısıtlamaların Ağustos 2023’te yürürlüğe gireceğini açıkladı. Bu durum, özellikle Avrupa pazarlarında bu metallerin fiyatlarının artmasına yol açtı.
Bu kısıtlamaların etkisi şimdiden görülmeye başlandı. Çin’in germanyum ihracatı, 2022’nin ikinci yarısında 13 bin 514 kg’dan 2024’ün ilk yarısında 12 bin 410 kg’a düştü. Galyum ihracatı da 2023’ün başında 28 bin kg’dan yıl ortasında 16 bin kg’a önemli ölçüde azaldı. Azalan arz, stok yapma ve fiyat artışlarına yol açarak bu kritik malzemelerin gelecekteki kullanılabilirliği konusunda endişeleri artırdı.
Çin, bu kısıtlamaların arkasında ulusal güvenlik gerekçesi olduğunu belirtse de çoğu kişi bunların ABD’nin Çin’e ileri düzey yarı iletken teknolojisi ihracatına getirdiği kısıtlamalara doğrudan bir yanıt olduğuna inanıyor. ABD, bu kısıtlamaları, Çin’in askeri ve yapay zekâ uygulamaları için kullanılan yarı iletkenlere erişimini sınırlamak amacıyla uygulamaya koydu. Ek olarak; Çin, grafit ve antimuan gibi diğer stratejik malzemelerin ihracatına da kısıtlamalar getirdi.
Avrupa ve ABD, bu metaller için Çin ithalatına büyük ölçüde bağımlı. ABD Uluslararası Ticaret Komisyonu, bu ihracat kontrollerinin, güneş panelleri, elektrikli araçlar ve yarı iletkenler gibi sektörler için kritik öneme sahip galyum ve germanyumun küresel tedarik zincirini önemli ölçüde etkileyeceğini kabul etti.
Bazı Avrupa şirketlerinin, kısa vadeli ihtiyaçlarını karşılayacak stokları olsa da uzun vadeli görünüm belirsizliğini koruyor. Uzmanlara göre Avrupa’da galyum ve germanyumun yerel üretimini artırmak, önemli ölçüde zaman ve yatırım gerektirecek. Mikroelektronik endüstri birliği SEMI Europe’a göre, Avrupa’da madencilikten işlemeye kadar yeterli bir tedarik zinciri oluşturmak, birkaç yıl ve büyük mali kaynaklar alabilir.
