Bayraktar: 2028’de 12 milyar metreküpe yükselterek kullandığımız doğal gazın yüzde 20’den fazlasını depolayabileceğiz
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçesinin görüşüldü. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, enerji ve madencilikte; arz güvenliği, dışa bağımlılığın azaltılması ve 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda uygulamaya konulan ‘Türkiye Yüzyılında Milli Enerji ve Maden Politikaları’ ve bu doğrultudaki hedefler hakkında Plan ve Bütçe Komisyonuna bilgi verdi. Geçen sene Şırnak Gabar’da günlük 23 bin varil üretimi, bugün itibarıyla iki buçuk katına çıkartarak günlük 57 bin varilin üzerine yükseltildiğini aktaran Bayraktar, “Bölge, ulaşımın ve iş sürekliliğinin çok zorlu olduğu bir coğrafya içerisinde yer alıyor. Keşfini yaptığımız petrol rezervimizi milletimizin istifadesine sunmak için dağlarda toplam 540 km yol yaparak bu üretimi gerçekleştirdik. Gabar ve civarında farklı sahalarda yeni keşif kuyularını da açmaya devam ediyoruz. 2024 yılında; Şırnak, Hakkâri, Van başta olmak üzere toplam 84 sondaj tamamlanmış olup bu rakamı yıl sonunda 103’e çıkaracağız. Bu sayede 66 milyon varillik yeni rezerv keşfettik. 2025 yılında ise 143 arama sondajı yapmayı hedefliyoruz. Sakarya Gaz Sahası ve Gabar Bölgesi başta olmak üzere üretim alanlarımızı genişletmek ve üretimimizi artırmak için TPAO önümüzdeki yıl 143 milyar TL’nin üzerinde yatırım yapacak” dedi.
“Bor ihracatında 1,3 milyar dolar satış gerçekleştirerek bir rekor kıracağız”
Türkiye’nin, dünyadaki bor madeni rezervinin yüzde 73’üne sahip olduğunu ve bor madeninde yüzde 60’ın üzerinde küresel pazar payıyla bu alanda liderliğini sürdürdüğünü ifade eden Bayraktar, “Bu çerçevede, 2024 yılında 2,5 milyon ton bor ürünleri satışı karşılığında, yüzde 97’si ihracat olmak üzere, 1,3 milyar dolar satış gerçekleştirerek bir rekor kıracağız. Hammadde arz güvenliğimiz kapsamında, Asya’dan Afrika’ya farklı coğrafyalarda faaliyetlerimize ara vermeden devam ediyoruz. Bu çerçevede, Nijer’de arama çalışmaları yürüttüğümüz altın sahalarından birinde 2025 yılında üretime başlamayı planlıyoruz. Pandemi sonrası yaşanan hammadde tedarik sorunları ve artan emtia fiyatları, madenlerin mümkün olduğunca yerli kaynaklardan temin edilmesi mecburiyetini bir kez daha ortaya koymuştur. 2023 yılında kömür ve altın dahil, ara ve uç ürünler hariç olmak üzere, toplam madencilik ithalatımız yaklaşık 40 milyar dolar. Bu gerçeği göz önünde bulundurarak, maden üretimimizi güvenli ve sürdürülebilir şekilde artırmak için çalışıyoruz” diye konuştu.
“Yer altı doğal gaz depolama kapasitesi 2028’de yükselecek”
Enerji arz güvenliğini sağlamak için yerli üretimi artırmanın, kaynak ve güzergâh çeşitlendirmenin yanında güçlü bir enerji altyapısına sahip olunması gerektiğini söyleyen Bayraktar, “Bu kapsamda ulusal doğal gaz şebekemize giriş noktasını 14’e, günlük giriş kapasitesini ise 455 milyon metreküpe çıkardık. Doğal gaz tedarik çeşitlendirmesi için zorunlu olan 2’si LNG terminali, 3’ü FSRU olmak üzere 5 adet gazlaştırma tesisimizin toplam giriş kapasitesi 161 milyon metreküpe ulaştı. Kurduğumuz gelişmiş altyapıyı güçlendirmeye yönelik çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz. Mevcut durumda 5,8 milyar metreküp olan yer altı doğal gaz depolama kapasitemizi, 2028’de 12 milyar metreküpe yükselterek kullandığımız doğal gazın yüzde 20’den fazlasını depolayabileceğiz” ifadelerine yer verdi.
“Azerbaycan ile yapılan doğal gaz tedarik anlaşması 2030’a kadar uzatıldı”
Doğal gaz tedariği kapsamında, Cezayir’le olan LNG anlaşmanın 2027 yılı sonuna kadar, Azerbaycan ile bu yıl sona erecek doğal gaz tedarik anlaşmasının ise 2030 yılı sonuna kadar uzatıldığını dile getiren Bayraktar, “Diğer taraftan; BOTAŞ, uluslararası firmalarla yıllık 5,6 milyar metreküplük uzun dönemli LNG tedarik anlaşmaları imzalamıştır. Uzun vadeli LNG tedarik anlaşmaları, sadece ülkemiz için değil bölgemiz ve Avrupa için de doğal gaz arzının çeşitlendirilmesinde ve arz güvenliğinin tesisinde çok kritik bir rol oynuyor” ifadelerine yer verdi.
Hedef, yenilenebilirde 2025’te Avrupa’da ilk üçe girmek
Bayraktar, “Yenilenebilir enerjinin mevcut kurulu gücümüz içindeki oranını yüzde 60’a, yerli kaynaklarımızın oranını ise yüzde 70’e çıkardık. Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) verilerine göre ülkemiz, toplam yenilenebilir enerji kurulu gücü ile Avrupa’da 5’inci, dünya genelinde ise 11’inci sırada yer almaktadır. Hedefimiz 2025 yılında Avrupa’da ilk üçe, dünyada ise ilk dokuza girmek”dedi.
“Elektrik talebi 2035 yılında 510 milyar kWh’i bulacak”
Avrupa’da Almanya ve Fransa’nın ardından elektrik talebinin en yüksek olduğu üçüncü ülke olmamıza rağmen elektrikli araçlar, dijitalleşme ve yapay zekanın da etkisiyle ülkemizde talep yükselmeye devam edeceğini bildiren Bayraktar, “Bu talebi karşılarken elektrik üretim portföyümüzün 2053 net sıfır emisyon hedefimiz doğrultusunda şekillendirilmesi önem arz ediyor. 2035 yılında 510 milyar kWh’i bulacak elektrik talebinin yeşil enerji ağırlıklı karşılanması için ‘Yenilenebilir Enerji 2035’ yol haritamızı 21 Ekim’de kamuoyuyla paylaştık. Bu yol haritasıyla birlikte önümüzdeki 11 yılda mevcut rüzgâr ve güneş kurulu gücümüzü dört katına çıkararak 120 bin MW’a yükseltmeyi hedefliyoruz” diye konuştu.
“2050 yılına kadar 20 bin megavatlık bir nükleer kapasiteye sahip olmalıyız”
Net sıfır emisyon hedefine ulaşabilinmesi için 2035 yılına kadar 7 bin 200 megavat ve 2050 yılına kadar 20 bin megavatlık bir nükleer kapasiteye sahip olunması gerektiğini bildiren Bayraktar,” Bu doğrultuda, Sinop ve Trakya nükleer güç santrali projelerimize ilişkin çalışmalarımıza devam ediyoruz. Ayrıca, küçük modüler reaktörlere (SMR) yönelik de çalışmalar yürütüyoruz. Nükleer endüstrimizde ekipman üretim kabiliyetini geliştirmenin yanı sıra bu alanda yetkin insan kaynağımızla kendi santrallerimizi kurmak, ekipman ve hizmet ihracatı yapabilecek bir seviyeye ulaşmak buradaki en büyük hedefimiz” dedi.
“2030 yılına kadar 100 milyon ton emisyon azaltılacak”
Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak için 2024-2030 yıllarını kapsayan İkinci Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı’nı uygulamaya koyduklarını aktaran Bayraktar, “2030 yılına kadar birincil enerji tüketimimizi yüzde 16 düşürerek toplamda 100 milyon ton emisyon azaltacağız. Ortaya koyduğumuz bu hedeflere ulaşmak için, kamu ve özel sektör birlikte, 2030 yılına kadar 20 milyar doların üzerinde enerji verimliliği yatırımı gerçekleştireceğiz. Bu yatırımlar sayesinde önümüzdeki 15 yılda 46 milyar dolar değerinde enerji tasarrufu sağlayacağız. Kamu binaları için enerji tasarrufu hedefi Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile 2030 yılına kadar asgari yüzde 30 olacak şekilde belirlendi. Hedefimiz bu kapsamda kamu binalarında 2030 yılına kadar yıllık 6 milyar TL enerji tasarrufu sağlamak” diye konuştu.
“Maden ihracatımızı 2023 yılında 5,7 milyar dolara çıkardık”
Madenciliği çevreyle uyumlu şekilde yürüterek, faaliyetlerin sonlandığı alanları doğaya yeniden kazandırıldığını vurgulayan Bayraktar, “Bu doğrultuda, rehabilitasyon çalışmaları kapsamında bugüne kadar 45 ilde 9 bin hektar rehabilitasyon alanına 21 milyon adet ağaç dikildi. Ülkemizin yeraltı kaynaklarını ortaya çıkarmak amacıyla kurulan MTA, 2002’ye kadar yılda ortalama 55 bin metre sondaj yapmışken, özellikle son 10 yılda ortalama 670 bin metre sondaj gerçekleştirerek yeni rezervlerin tespitini sağlamış; bu rezervlerin önemli bir kısmı da ekonomiye kazandırıldı. Madencilik sektörünün bugünkü fiyatlarla, Gayrisafi Yurtiçi Hasıla içinde 65 milyar TL olan hacmini 20 yıl gibi bir sürede 4 katına çıkararak 2023 yılında 270 milyar TL’ye ulaştırdık. Aynı süre zarfında maden ihracatımızı da 7 kat artırarak 2023 yılında 5,7 milyar dolara çıkardık” ifadelerine yer verdi.
“2023’te enerji ithalatı faturası yaklaşık 70 milyar dolar”
Petrol ve doğal gaz sektörlerindeki ithalatta geçen yıl; ham petrol ve petrol ürünleri 49 milyon ton, LPG 4 milyon ton ve doğal gaz 50 milyar metreküp olarak gerçekleştiğini bildiren Bayraktar, 2023 yılındaki toplam enerji ithalatı faturasının yaklaşık 70 milyar dolar olduğunu belirtt. Bayraktar, “Bu yüksek ithalat rakamlarının dış ticaret açığına olumsuz etkisi, yurt içi ve yurt dışında arama ve üretimlerimizi artırmamızı zorunlu kılıyor” dedi.
Sakarya Gaz Sahası’ndaki üretimin artırılması için yapılan planlama kapsamında bir adet yüzer üretim platformunu envanterlerine katışldığını bildiren Bayraktar, “Adeta deniz üstünde bir sanayi tesisi olan ve 2026 yılında üretime alacağımız bu Platform ile birlikte günlük üretimimizi 20 milyon metreküpe çıkaracağız. Yani hanelerimizin yarısınının gaz ihtiyacını kendi gazımızla sağlamış olacağız. Bir taraftan mevcut sahada üretimimizi artırırken, diğer taraftan yeni sahalarda sondajlara devam ediyoruz. Karadeniz’de saha geliştirme çalışmalarımız kapsamında Abdülhamid Han Gemimiz 9 Kasım 2024 tarihinde yeni bir sondaja başladı” diye konuştu.
