Enflasyon rakamları gerek tüketici gerekse de üretici fiyatlarında beklendiği şekilde gerilemeye devam etti ancak aylık bazda gerileme oldukça yavaş gerçekleşiyor. Anadolu Ajansı anketne katılan ekonomistlerin kasım ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 1,98 idi. Ekonomistlerin kasım ayı için enflasyon beklentileri yüzde 1,70 ile yüzde 2,54 aralığında yer aldı. Tuik’in açıkladığı rakam %2,24 olarak belirlendi. Tüketici fiyatları 2023’ün ilk onbir ayında %60,09 artmışken, bu yılın ilk onbir ayındaki artış %42,91 oldu. Keza üretici fiyatları da 2023’ün ilk onbir ayında %42,59 artarken, bu yıl %2,01 oranında arttı.
TÜFE geçen yılın Kasım ayında %3,28 artarken, bu yılki artış %2,24 oldu. Üretici fiyatları da aynı dönemde %2,81’den %0,66’ya geriledi. Bu gelişmeler sonucu yıllık bazda TÜFE %47,09’a gerileyerek azalma eğilimini devam ettirdi. Geçen sene Aralık ayında enflasyon %2,93 olarak gerçekleşmişti. Dolayısıyla bu yılın Aralık ayında bu rakamın altında kalacak enflasyon, azalma eğiliminin devamını sağlamış olacak.
ÜFE de bu yıl başından itibaren %28,01 artarak gerilemeye devam etti. Kira ve benzeri artışların hesabında kullanılan oniki aylık ortalamalara göre değişim oranları da TÜFE’de %60,45; ÜFE’de ise %42,60 oldu. 12 aylık ortalamalara göre geçen sene bu oranda TÜFE’de artış oldu ve geçen yıl %53,40 iken bu yıl %6,45’e yükseldi. ÜFE’de ise gerileme görüldü. Geçen yıl bu oran %53,15 iken bu yıl Kasım’da bu oran %42,80’e indi.
2024 yılı enflasyonunu Arralık ayındaki artış belirleyecek. Geçen yıl artış %2,93 idi. bu rakamın üzerindeki bir değer enflasyonu %48’e doğru yükseltecek, altta kalırsa ise %45’lere doğru inebilecek.
Yılın son ayında, yıl sonu enflasyon%3 olduğu takdirde yılı %47,20 ile bitiirmiş olacağız. %45 ile bitirebilmek için Aralık ayı fiyat artışının %1,46’da kalması gerekiyor. Bu oranı yakalama olasılığı zayıf görülüyor. Dolayısıyla yıl sonu rakamı %47’ye daha yakın gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz.
Geçen ayki yazımda belirtiğim gibi yıl sonu enflasyonunun %46,85 olarak gerçekleşmesi mümkün olacak.
Alttaki tabloda 2022 yılından itibaren aylık artışlar ve onun yanında da bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranları yer alıyor. Bu tabloyu her ay enflasyon verileri açıklandıkça güncelleyip sizlerle paylaşmaya devam edeceğim. Veriler ve değerlendirmenin TUİK rakamlarında göre yapıldığını da hatırlatmak isterim.
TÜKETİCİ ENFLASYONU TABLOSU
| Aylar | 2022 Aylık Artış | 2022 Bir önceki yıla göre artış | 2023 Aylık Artış | 2023 Bir önceki yıla göre artış | 2024 Aylık Artış | 2024 Bir önceki yıla göre artış |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ocak | 11,10 | 48,69 | 6,65 | 57,68 | 6,70 | 64,86 |
| Şubat | 4,81 | 54,44 | 3,15 | 55,18 | 4,53 | 67,07 |
| Mart | 5,46 | 61,14 | 2,29 | 50,51 | 3,16 | 68,50 |
| Nisan | 7,25 | 69,97 | 2,39 | 43,68 | 3,18 | 69,80 |
| Mayıs | 2,98 | 73,50 | 0,04 | 39,59 | 3,37 | 75,45 |
| Haziran | 4,95 | 78,62 | 3,92 | 38,21 | 1,64 | 71,60 |
| Temmuz | 2,37 | 79,60 | 9,49 | 47,83 | 3,23 | 61,78 |
| Ağustos | 1,46 | 80,21 | 9,09 | 58,94 | 2,47 | 51,97 |
| Eylül | 3,08 | 83,45 | 4,75 | 61,53 | 2,97 | 49,38 |
| Ekim | 3,54 | 85,51 | 3,43 | 61,36 | 2,88 | 48,58 |
| Kasım | 2,88 | 84,39 | 3,28 | 61,98 | 2,24 | 47,09 |
| Aralık | 1,18 | 64,27 | 2,93 | 64,77 |
Üretici fiyat endeksleri ve değişimler de çok önemli. Üretici fiyatları artışı yıllık bazda %29,47 seviyesine gerilemiş durumda. ÜFE’deki onbir aylık artış %28,01. Geçen yıl Aralıkta artış %1,14 idi. Bu yıl aynı rakam çıkarsa ÜFE’de yılı %29,47 ile bitirmiş olacağız..
ÜRETİCİ ENFLASYONU TABLOSU
| Aylar | 2022 Aylık Artış | 2022 Bir önceki yıla göre artış | 2023 Aylık Artış | 2023 Bir önceki yıla göre artış | 2024 Aylık Artış | 2024 Bir önceki yıla göre artış |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ocak | 10,45 | 93,53 | 4,15 | 86,46 | 4,14 | 44,20 |
| Şubat | 7,22 | 105,01 | 1,56 | 76,61 | 3,74 | 47,29 |
| Mart | 9,19 | 114,97 | 0,44 | 62,45 | 3,29 | 51,47 |
| Nisan | 7,67 | 121,82 | 0,81 | 52,11 | 3,60 | 55,66 |
| Mayıs | 8,76 | 132,16 | 0,65 | 40,76 | 1,96 | 57,68 |
| Haziran | 6,77 | 138,31 | 6,50 | 40,42 | 1,38 | 50,09 |
| Temmuz | 5,17 | 144,61 | 8,23 | 44,50 | 1,94 | 41,37 |
| Ağustos | 2,41 | 143,75 | 5,89 | 49,41 | 1,68 | 35,75 |
| Eylül | 4,78 | 151,50 | 3,40 | 47,44 | 1,37 | 33,09 |
| Ekim | 7,83 | 157,69 | 1,94 | 39,39 | 1,29 | 32,24 |
| Kasım | 0,74 | 136,02 | 2,81 | 42,25 | 0,66 | 29,47 |
| Aralık | -0,24 | 97,72 | 1,14 | 44,22 |
Yukarıda yer alan üretici fiyatları ile ilgili tabloya baktığımızda, üretici fiyatlarının Kasım ayında %0,66 olması sevindirici. Ancak, gerek TÜFE, gerekse de ÜFE’de Aralık ayı, önemli bir baz etkisi sözkonusu olmayacağı için gerileme beklenen hızda olmayacak gibi gözüküyor.
