Emlak piyasasının yapısını bozan sahte, suni, mükerrer ilanlar ve keyfi fiyat artışlarına zemin teşkil eden ilan sitelerini kanunlar nezdinde disiplin altına alan Elektronik İlan Doğrulama Sistemi (EİDS) 1 Ocak 2025 tarihi itibariyle zorunlu olmaya başlayacak. Ticaret Bakanlığı’nın önerdiği haliyle devam edilirse sektörü zor günlerin beklediğini ifade eden Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam, yeni sistemin 1 Ocak 2025’te değil, sorunlar giderildikten sonra devreye girmesi gerektiğini vurguladı.
“İlanlar tamamen gerçek ve şeffaf olacak”
İlan sitelerine bağımlı çalışan emlak ofisleri ve inşaat firmalarını derinden etkileyecek olan doğrulanmış ilan sisteminin emlak satış sektöründe durağan bir süreç getireceğini vurgulayan Akçam, “Çoğu emlak ofisi ve inşaat firması EİDS’in sektöre getireceği radikal değişimlerin dahil farkında değiller” dedi. EİDS’in 1 Ocak’tan itibaren devreye girmesi ile olumlu gelişmelerin de yaşanacağını ifade eden Akçam, “İlanlar tamamen gerçek ve şeffaf olacak, markalı veya markasız emlak ofisi ayrımı kalkacak. Doğrulanmış ilanı giren markalı emlak ofisi gibi olacak, tüm gayrimenkul kategorilerinde fiyatlar düşecek. Bunun yanı sıra suni fiyat artışlarıyla ortaya çıkan yapay piyasa sona erecek, kamunun vergi toplama kabiliyetleri artacak. İlanı girip, brandayı asıp, müşterinin aramasını bekleme dönemi geride kalacak” diye konuştu.
“İlanların ortalama %50’si silinecek”
Emlak ofislerinin gayrimenkul sahiplerinden yetki alamaması sonucunda işsizliğin artabileceğini, ofis sahiplerinin zor duruma düşebileceğini aktaran Akçam, “İlanların ortalama yüzde 50’si silinecek, sektördeki ilan portallarının işleri düştüğü vakit zaten fahiş olan fiyatları daha yüksek hale getirecekler. İnşaat firmaları dijital beyandan kaçınmak için emlak ilanları yayınlamayacak veya emlak danışmanları ile çalışmayacaklar. Bunun için bir an önce belediye rayiç bedeli ile reel fiyat arasındaki uçurum kapatılmalı, vatandaş aldığı gayrimenkul aldığı fiyat üzerinden rayiç göstererek tapu ikmali yapabilmelidir. Emlak ofisleri ve inşaat firmaları satış yapabilmek için PR yöntemine başvuracak. İlan siteleri dışında alternatif pazarlama kanalları olan gayrimenkul ofisleri yükselecek yeni bir alan daha doğacak” ifadelerine yer verdi.
“Tapusuz gayrimenkullerdeki belirsizlikler netleşmeli”
Çoklu yetki verilmesi sonucunda emlak danışmanlarını zor süreçler yaşayacağını söyleyen Akçam, “Yetki veren kişi aynı zamanda yetkilendirme sözleşmesini de imzalamış sayılmalı. EİDS de yetki veren gayrimenkul sahibine kesinlikle fiyatını yazacak bir buton açılmalı. EİDS’de yetki veren gayrimenkulün sahibi yetkisini iptal ettiği zaman mutlaka yaptırımı olmalı. Tapusuz gayrimenkullerdeki belirsizlikler netleşmeli (tapusuz yerler için açıklama kısmına tapusu yok diye yazmayla ilan verilmemeli, doğrulayıcı bir sistem konulmalı) Tüm bunlar giderildikten sonra EİDS hayata geçmeli” diye konuştu.
EİDS’in ilk etapta kiralık konutların ilan verilmesinde hayata geçirilmesi gerektiğini savunan Akçam, “Bireysel ilanlarda uygulanmalı, emlak danışmanlarının verecekleri ilanlarda ileri bir tarihte zorunlu hale getirilmeli. İlan vermek isteyen emlak danışmanlarından öncelikle ‘yetkilendirme sözleşmesi’ ibraz etmesi istenmeli. WEB ile EİDS aynı platformda çalışır hale getirilmeli. Yetki belgesiz emlak danışmanı kalmamalı, daha sıkı denetim ve kontroller yapılmalı” dedi.
