21 Aralık’ta en uzun geceyi hep beraber yaşadık. Türkler, ya da Avrasya’da at koşturan topluluklar için gece ve gündüz eşitlikleri, en uzun gece, en kısa gece her zaman şenlikli geçmiştir. Yaşamları hava olaylarına bu kadar bağlı insanlar ister istemez, hava olaylarının büyüsüne kapılmışlardır. Biz de kışın ilk üçte birinde bahçede neler yapabiliriz bir bakalım.
Önce küçük kuşları beslemeyi unutmayalım. Hele de karlı bir bölgede yaşıyorsanız belli bölgelere ekmek, ya da yemek kırıntıları koymak çok önemlidir. Kuşları beslemeyi Mart ayının sonuna doğru kesebilirsiniz. Böylece dikkatleri, kolay yemlerden daha çok zararlı böceklere çevrilir.
İlkbaharda ekeceğiniz, dahlia (yıldız çiçeği), begonya, kana (tesbih çiçeği) gibi yaz yumrularına arada bir göz atabilirsiniz. Soğuk bölgelerde bu yumruların topraktan çıkartılarak kışı, hafif nemli kum dolu kutularda geçirmesini hararetle öneriyoruz. Bu nedenle ilkbaharda ekeceğiniz, dahlia, begonya, kana gibi yaz yumrularına bir göz atabilirsiniz.
Biliyorsunuz nemli ve soğuk bölgelerde kışın her türlü soğan ya da yumru çok rahat çürüyebilir. Kışın misler gibi güzel kokan bir bahçenin nasıl düzenlenebileceğini, hangi bitkiler ekebileceğiniz ya da dikebileceğinizi daha önce uzunca yazmıştık. Hanımelilerin, özellikle yurdumuzdaki endemik sarı ve beyaz çiçekli olanları artık istenmeyen bitkiler listesinde. Nedeni de çok basit. Neredeyse çilek gibi oradan oraya atlıyor. Bir müddet sonra da bahçenizin heryerini sarıyorlar.
Ocak ayının ortasından itibaren, yemeklik soğanların arpacık soğanlarını toprağa ekebilirsiniz. Arpacık soğan değince “göğer”ile karıştırmayın. Göğer soğanın bir kültivarı olan “Allium cepa”dır. Gül dikecekler için ise tam da zamanı geliyor diyebiliriz. Yalnız daha önce, gül diktiğiniz bölgeleri yeğlememenizi öneririz. Hele de daha önce ektiğiniz gül bitkisini, mantar hastalığından kaybettiniz ise, kesinlikle çevrede bolca zaralı mantar sporları bulunur.
Bu nedenle gül dikilen bölgelerde, kalın bir bitkisel toprak örtüsü diğer deyişle “mulch” kullanılması öneriliyor. Böylece pas hastalığı ya da kara leke hastalığı taşıyan yapraklar yere düşünce toplaması kolaylaşıyor. Bitkisel örtü ise bahar başında atılarak yerine yeni dal parçaları ya da kompost serilebilir.
Çıplak köklü ya da saksıda büyütülmüş çit bitkilerini, dikme gibi bir tasarımınız varsa hiç vakit kaybetmeyin diyoruz. Yurdumuzda pek tutulmasa da renkli gövdeli kızılcık, söğüt, beyaz dal atan böğürtlen ekmenizde hiçbir sakınca yoktur. Kış bahçesi tasarlamak isteyenler parfüm kutusu bitkisi, Çin kağıt çalısı, parfüm kutusu bitkisi (Sarcococca), kış tatlısı çalısı (Chimonanthus), cadı fındığı (Hamamelis) bitkilerini dikmeniz mümkündür.
Çime meraklı olanlar, kelleşen bölgelere yeni halı çimler yamayabilir veya katılaşmış toprağı unufak ederek yeni tohum atabilirsiniz. Sakın ola ki, don olduğu zaman çimlerin üzerinde yürüyerek çimlerin kırılmasına olanak vermeyin. Düz çim olan bölgelerde hafif tümsekler mi var, hiç sorun etmeyin? Çimeni “H” şeklinde keserek, her iki kanadı sağa ve sola açıp, çıkıntıya neden olan toprağı küreyerek attıktan sonra her iki çimen kanadını eski hale getirebilirsiniz.
Çimen ekimine pek meraklı olmasak da, sayfamızın takipçilerinden çimi seven İlhan Erhan hatırına arada bir şeyler yazmak gerekiyor. Yalnız unutmayın golf sahasındaki halı gibi çimen ekiyorsanız doğaya, çevreye ters işler yapmanız da kaçınılmazdır.
Bu haftalık yazımızın sonuna geldik. Yazıyı, çektiğimiz parfüm kutusu bitkisi ve kış tatlısı çalısı ile renklendirdik. Kağıt gazetemizde ise Hülya Ünver kışa direnen muhteşem gül fotoğraflarını yollamış. Biz ne yazık ki bir tanesini basabiliyoruz. Güney Amerika’dan bolca bitki fotoğrafı ile görgümüzü arttıran Ayşegül İshakoğlu ise bu sefer Lathyrus ailesinden büyük olasılıkla bir Lathyrus nervosus ile bizi selamlıyor.
Keyifli Bahçeler….
