İklim krizi ve arz-talep dengesinden kaynaklı olarak piyasada hurmanın çeşitlerinde gerçekleşen fiyat değişimi dikkat çekiyor
ESLEM TÜRKOĞLU
Ramazan ayının gelmesiyle birlikte sofraların vazgeçilmez lezzeti olan hurma, tezgahlarda satılmaya başladı. Sahur ve iftarda tüketilen, besin değeri yüksek olan hurmanın, çeşidine göre fiyat farkı gözleniyor. Hurmanın fiyatının 80-600 TL arasında değiştiğini söyleyen İzmir Ticaret Odası Kurutulmuş Meyve ve Çerezler Grubu Meclis Üyesi Muhammet Ali Altınışık, “Geçen seneden bugüne kadar doların değişimini ve enflasyonu düşünürsek hurma, alım gücü olarak geçen senenin altında kaldı. Ancak hurmanın fiyatı iyi, bu sebeple tüketimi makul olarak görüyorum”dedi.
“Hurmanın fiyatında geçen seneye göre fiyat farkı var”
Türkiye’ye farklı yerlerden hurma geldiğini söyleyen Altınışık, “Türkiye’ye hurma; Filistin, Mısır, Medine ve Ürdün’den geliyor. Bu ülkelerden gelen hurmaların rekoltesi, ülkelerin kendi iklim koşullarına göre değişiklik gösteriyor. Hurmanın fiyatında geçen sene ile bu sene arasında fiyat farkı var. İran ve Medine hurmaları geçen seneki fiyatlarda satılıyor. Tunus, Filistin, Ürdün ve Mısır hurmaları ise geçen seneye göre yüzde 20-25 oranında daha pahalı. Hurmalar yurtdışından dolarla geldiği için geçen seneden bugüne kadar doların değişimini ve enflasyonu düşünürsek hurma, alım gücü olarak geçen senenin altında kaldı. Ancak hurmanın fiyatı iyi, bu sebeple tüketimi makul olarak görüyorum. Hurma şu anda alım gücü olarak yerli kuru meyvelerimizden daha uygun durumda. Piyasa bu sene hurmayla ilgili daha iyi bir tüketim bekliyor” diye konuştu.
Geçen seneki fiyatla bu seneki fiyatı aynı olan hurmalar olduğuna değinen Altınışık, “Geçen sene 50 TL’ye satılan hurma paketi, bu sene de 50 TL’ye satılıyor. Türkiye’deki gelir seviyesi yüzde 30 arttı. Enflasyon ise bunun üzerinde seyrediyor. Kazancı enflasyona yenilmeyen aileler için bu sene hurma tüketimin geçen seneye göre daha çok olması mümkün. Çünkü fiyatlar aynı seviyede ya da enflasyonun yarısı kadar yükselmiş durumda. Bunun tüketimi artıracağını düşünüyoruz. Hurma tüketimi ile ilgili en sağlıklı veri, yaklaşık 20 gün sonra elimizde olacak” ifadelerini kullandı.
Fiyat 80- 600 TL bandında
Altınışık, piyasada en ucuz hurmanın 300 gramlık köpük tabaklarda satıldığını söyleyerek, “Esnafın kar marjı hedefine göre hurma 30-35 TL bandında satılıyor. İran hurmasının kilosu 80-100 TL aralığında satışta. Bugün piyasada 80 TL’den 600 TL’ye kadar hurma bulmak mümkün. Ama bu fiyatlar toplamda 5 farklı ülkenin yaklaşık 30 çeşit ürünü için geçerli. Makas çok açık. Farklı ülkeler ve farklı çeşitlerdeki hurmalarda fiyat farkları oluyor. 80 TL’ye bulunabilen hurmayı piyasanın yüzde 80’i 100 TL’ye satabiliyor. Ama esnaf; küresel pazarda, tüketimin daha yüksek olduğu, maliyetin daha düşük olduğu pazarlarda daha düşük kar marjlarıyla satıyor. Merkezlerde yer alan, yüksek kirası olan çarşı ve işletmelerdeki maliyetler, hurma fiyatlarına yansıyacak” dedi.
Hurma ağaçlarının veriminin yetiştiği ülkenin üretimiyle alakalı olduğunu söyleyen Altınışık, “Ülkelerdeki yeni hurma ağaçlarının dikimi ile ilgili elimizde sağlıklı bir veri olması mümkün değil. Ama bu sene fiyatların enflasyona ve dolardaki bir senelik değişime rağmen korunması ya da bazı hurma çeşitlerinde yüzde 20-25 oranında artışın gerçekleşmesi, ürünün geçen seneye göre biraz daha az oluşundan ya da iklimsel problemlerden kaynaklanıyor. Örneğin, bu sene Mısır malında kalite biraz düşük. Bu durum, Mısır’dan az mal gelmesine yol açıyor. Arz talebe göre fiyat değişimleri de bundan dolayı meydana geliyor. Ama genel anlamda hurma üretimi ağaç bazında bakılınca korunuyor. Türkiye’de bu sene, geçen seneye göre hurma fiyatları uygun olduğuna göre; hurma, talebi karşılayacak şekilde arz edilmiş ve getirilmiş. Bu sebeple fiyatların geçen seneden daha iyi olduğunu ve hurmanın maddi anlamda alınmaya daha müsait olduğunu düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.
