İTB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Uçak, pamukta sürdürülebilir üretim için üreticilerin yeterli kazancı elde etmesinin zorunluluk olduğunu söyledi
İzmir Ticaret Borsası (İTB) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Bülent Uçak, İTB’nin nisan ayı olağan toplantısında pamuk üretimi ile ilgili konuşma yaptı. Pamuk üreticisinin son 3 sezondur ekonomik zarardan başka bir şey kazanmadığını söyleyen Uçak, pamukta sürdürülebilir üretim için üreticilerin yeterli kazancı elde etmesini bir zorunluluk olduğunu belirtti.
Hava şartlarının durumuna göre pamukta birkaç hafta içinde hızlı bir ekim sürecinin yaşanacağını tahmin ettiklerini ifade eden Uçak, “Geride bıraktığımız son birkaç sezona bakarsak; girdi maliyetlerinin yükselişinin sürdüğü, çiftçi ve sanayicinin ilerisini görmekte zorlandığı çok da olumlu olmayan bir tabloyla karşı karşıyayız. Son 3 sezondur yerli pamuk fiyatları ile dünya pamuk fiyatları arasındaki fark, zaman zaman genişleyip daralsa da bizim aleyhimize seyretmeye devam ediyor” diye konuştu.
“Uluslararası piyasalarda rekabet gücünü kaybettik”
Uçak; enflasyon, arz-talep dengesi ve üretim maliyetlerinin etkisi ile karşılaşılan fiyat farkının tüm sektörü olumsuz şekilde etkilemeye devam ettiğini de söyledi. Uluslararası piyasalarda rekabet gücünü kaybettiklerine ve geriye düştüklerine dikkat çeken Uçak, “Pamuk üreticimiz son 3 sezondur ekonomik zarardan başka bir şey kazanmadı. Ortalama çile pamuk; 2022 yılında 15.7 TL, 2023 yılında 19.1 TL, içinde bulunduğumuz sezonda da 23.3 TL civarından satıldı. Son 3 sezonda tarımsal girdi fiyat endeksi yüzde 135 oranında artarken, birim miktarının 1.6 TL seviyesinde sabit kalması nedeniyle fiyatlardaki bu artış reel bir kazanç dahi yaratmadı” ifadelerini kullandı.
Üretimin sürdürülebilirliği için birim miktarının maliyet artışlarını telafi edecek şekilde yükseltilmesinin önemli olduğunun altını çizen Uçak, oluşan tüm olumsuz koşulların üreticilerin üzerindeki mali baskıyı artırdığını ve pamuk üretiminin azalmasının da önünü açtığını belirtti. Uçak, gelecek sezonda üretim miktarının olası düşüşünün, hem iç piyasalarda hem de ihracatta ciddi riskler barındırdığını ve sektörün geleceği adına önlem alınmasının zorunlu olduğunu vurguladı.
Pamukta sürdürülebilir üretim için üreticilerin yeterli kazancı elde etmesini bir zorunluluk olduğunu belirten Uçak, “Fiyat koşullarının üreticimiz için olumsuz etkisinin ortadan kaldırılması amacıyla çalışmaya devam edeceğiz. Aksi takdirde ekim alanlarımız, dolayısıyla üretimimiz bir sonraki yıl daha da geriye gidecek ve toplam 30 milyar dolar ihracat gelirine sahip olan tekstil ve hazır-giyim sektörü hammadde açısından da dışa bağımlı olacak” diye konuştu.
“Tekstil ve hazır-giyimde ihracat düşüyor”
Tekstil ve hazır-giyim sektörünün zor zamanlardan geçtiğini kaydeden Uçak, şöyle konuştu: “2024 yılı Türkiye tekstil ihracatımız bir önceki yıla göre değişmeyerek 13 milyar dolar olarak gerçekleşti. Hazır-giyim ihracatımız ise 2024 yılında yaklaşık 17 milyar dolarlık değer ile 2023 yılına göre yüzde 6 oranında düştü. Her iki sektörün de ihracat rakamları düşüş eğiliminde. Toplam tekstil ve hazır-giyim ihracatının genel ihracatımızdaki payı da düşüş göstermeye devam etmekte olup 2024 yılında ihracattaki pay, yüzde 12 olarak gerçekleşti.”
Tekstil ve hazır-giyim ihracatının genel ihracattaki oranının 2021 yılında yüzde 15 olduğuna dikkat çeken Uçak; enerji, işçilik ve finansman maliyetlerindeki artışların tekstil ve konfeksiyon sektörünü olumsuz etkilediğini ifade etti. Sektörde birçok firmanın üretimi başka ülkelere taşımaya devam ettiğini vurgulayan Uçak, “İhracattaki düşüş seyri ve sektörün istihdamının 250-300 bin kişi azalması da aslında yaşanan sıkıntıların bir diğer göstergesi. Bu nedenle tekstil ve konfeksiyon sektörümüzün rekabet gücünün tekrar kazandırılmasına yönelik önlemler zaman kaybetmeden hayata geçirilmeli” dedi.
Uçak, sanayinin ihtiyacı olan kaliteli hammadde için pamuğun hem üretim aşamasında hem de işlenmesi aşamasında standartlarını yükseltmek zorunda olduklarını dile getirdi. Bu amaçla tohumdan hasada kadar üretim süreçlerinin iyileştirilmesi ve çırçır işletmelerinin çalışma koşullarının yeniden düzenlenmesi gerektiğinin altını çizdi.
Aydın Valiliği’nin kararından dönmesi bekleniyor
İTB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Bülent Uçak, Aydın Valiliği’nin su sıkıntısı nedeniyle, bölgelerde yüzde 50’ye varan oranda pamuk ekimi yapılmasına izin verileceği, diğer taraflarda kuru tarım yapılmasını içeren karardan dönüş olacağının konuşulduğunu dile getirdi. Ancak resmi bir karar verilmediğini söyleyen Uçak, “Ağırlıklı Söke Bölgesi olmak üzere oradaki üreticiler için önümüzdeki günlerde pamuğun ekilmesi ile ilgili Aydın Valiliği tarafından bilgilendirme olacağını işittik” dedi.
