Perşembe, Temmuz 3, 2025

İlk beş ayda dış ticaret açığı 41,2 milyar $

2025 yılının Mayıs ayı dış ticaret rakamları TUİK tarafından açıklandı. Buna göre Mayıs ayında ihracat yüzde 2,6 artarak 24,180 milyar dolardan 24,817 milyar dolara, ithalat ise yüzde 2,7 artarak 30,648 milyar dolardan 31,462 milyar dolara yükseldi. Mayıs ayı dış ticaret açığı aylık yüzde 2,7 artarak 6,468 milyardan 6,645 milyar dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 78,92’da sabit kaldı. Dış ticaret açığı artarken, dış ticaret hacmi de yüzde 4,78 artarak 251 milyar dolardan 263 milyar dolara yükseldi.

Ocak – Mayıs döneminde ise ihracat %3,4 artarak 107,214 milyar dolardan 110.904 milyar dolara çıkarken, ithalat %5,8 arttı ve 143,829 milyar dolardan 152,1160 milyar dolara yükseldi. Bu gelişmeler sonucu da dış ticaret açığı 36,615 milyar dolardan %12,7 artarak 41,257 milyar dolara çıktı.

TUİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre 2025’in gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2021’den itibaren Ocak Mayıs döneminde ton olarak şöyle gelişti:

Yıllar2025202420232022
Miktar(ton)12.480.38612.976.26211.263.83713.611.281

Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız miktar olarak yüzde 1,2 oranında azalmış durumda.

2025 dönemi için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 86,267 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 120,697 milyar dolarlık ithalatın içinde yüzde 71,47 oranına işaret ediyor.

FASILLAR – İTHALAT000 $
1Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve türevleri27 665 354
2Kazanlar, makinalar ve mekanik cihazlar16 577 173
3Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler14 297 402
4Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar12 567 353
5Elektrikli makina ve cihazlar11 772 949
6Demir ve Çelik9 307 785
7Plastikler ve mamulleri6 773 665
8Organik kimyasal ürünler3 836 245
9Bakır ve bakırdan eşya3 061 059
10Optik, Fotoğraf, tıbbi alet ve cihazlar3 009 828
TOPLAM108.868.813
FASILLAR – İHRACAT000 $
1Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet motorsiklet14 368 966
2Kazanlar, makinalar ve mekanik cihazlar10 411 402
3Elektrikli makina ve cihazlar, ses-görüntü6 976 405
4Mineral yakıtlra ve yağlar6 736 500
5Kıymeytli veya yarı kıymetli taşlar6 357 729
6Plastikler ve mamulleri4 609 988
7Demir ve Çelik4 502 402
8Demir veya Çelikten eşya3 876 885
9Örme Giyim Eşyası3 847 927
10Örülmemiş giyik eşyası ve aksesuarı2 932 519
TOPLAM64 620 722

Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi ilk sırada ve toplam ithalatın yüzde 18,18’ini oluşturuyor. İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması yüzde 58,27 ile yaklaşık geçen yılın seviyesinde. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 14,368 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın yüzde 12,96’sını oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 4,502 milyar dolar ile 7. sırada. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 6,780 milyar dolar seviyesinde. Motorlu taşıtlarda 71,8 milyon dolar lehte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te 4,805 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz.

İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:

SIRAÜLKEİTHALAT 000 $ÜLKEİHRACAT 000 $
1Çin20 125 772Almanya9 188 201
2Rusya18 390 811Birleşik Krallık6 899 304
3Almanya11 943 844ABD6 641 103
4Gizli Ülke9 923 504İtalya5 591 452
5İtalya6 885 542Irak4 874 220
6ABD6 791 566Fransa4 419 879
7İsviçre6 453 976İspanya4 364 465
8Fransa5 537 977BAE3 813 557
9BAE4 176 083Romanya3 562 848
10Güney Kore4 103 082Hollanda3 338 310
TOPLAM94 332 15752 693 340

Toplam ithalatımızın yüzde 62’sini ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. Çin 20,125 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve toplam ithalatımız içindeki payı %13,23. Rusya 18,390 milyar dolar ile ithalatımızda ikinci sırada yer almakta ve ithalatımızın yüzde 12,9’unu Rusya’dan yapıyoruz. Bu iki ülkeden ithalatımız toplam ithalatın yüzde 25,32’sini teşkil ediyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 2,737 milyar dolar, Çin’e ise 1,227 milyar dolar. Üçüncü sırada yer alan Almanya’dan ithalat 11,943 milyar dolar ile toplam ithalatın %7,85’ini oluşturmakta. Gizli Ülke kategorisinde yer alan ithalatımız ise sıralamada 4. sırada ve 9,923 milyar dolar ile toplam ithalatın %6,52’sini oluşturuyor.

İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 9,188 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın yüzde 8,28’ini Almanya’ya yapıyoruz. Onu 6,899 milyar dolar ile Birleşik Krallık takip ediyor ve toplam ihracatımızın yüzde 6,22’sini İngiltere’ye yapıyoruz. Toplam ihracatımızın yüzde 47,51’i olan 52,693 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. ABD 6,641 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da yüzde 5,99. Geçtiğimiz yılı 83,8 milyar dolarlık dış ticaret açığı ile bitirmiştik. Bunun ortalaması aylık olarak 6,98 milyar idi. Bu yıl ilk beş aydaki açık 41,257 milyar dolar. Ortalaması aylık 8,25 milyar dolar. Bu da 2025’de belki de dış ticaret açığının 100 milyar seviyesinde olabileceğine işaret ediyor.


Ahmet Sükûti Tükel

Diğer Yazarlar