Mühendis, mimar ve şehir plancılarının sorunları ve çözüm önerileri İzmir’de masaya yatırıldı. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İzmir İl Koordinasyon Kurulu tarafından Mühendis, Mimar, Şehir Plancılarının Güncel Sorunları ve Çözüm Önerileri konulu İzmir Yerel Kurultayı düzenlendi. Kurultayda üyelerin yaşadığı problemler ele alındı. Düzenlenen etkinlikte elde edilen çıktılar, 18 Ekim’de Ankara’da düzenlenecek olan Genel Kurultay’da tartışılacak. İzmir Yerel Kurultayı’ndan öne çıkan başlıklar; emekli mühendis, mimar ve şehir plancılarının temel sorunları olarak ekonomik sorunlar, mesleki değer ve itibar kaybı, sağlık ve sosyal güvenlik sorunları, kurumsal ve mesleki destek eksiklikleri, emeklilerin ekonomik durum anketi, maden sahalarının zeytinlikler üzerindeki baskılarının artırılması ve yeni mezun ile işsiz mühendislerin problemleri oldu. Öneriler arasında komisyon kurulması da yer aldı.
TMMOB 48. Dönem Emekli Çalışma Grubu üyesi Gıda Mühendisi Reha Keskinoğlu, 2018 yılında TMMOB üyeleriyle yapılan ankette emekli maaşlarının temel ihtiyaçları karşılayıp karşılamadığı sorusuna yanıt verenlerin yüzde 72’si aldıkları maaşın temel ihtiyaçlarını karşılamadığını söyledi. Ankette ek gelir elde etmek için bir işte tam zamanlı çalışanların oranı yüzde 43, yarı zamanlı çalışanların oranı yüzde 21,3 olarak ifade edildi. Buna göre emekli mühendislerin ek iş yaparak geçimlerini sağlamaya çalıştığı görüldü.
“Emekli sorunu toplumu ilgilendiriyor”
Önerilerin sunulması aşamasında Emekli Kimya Mühendisi Tarık Karayel, ekonomik sorunlar, mesleki değer ve itibar farkı, sağlık ve sosyal güvenlik sorunları, kurumsal ve mesleki destek eksiklikleri ile sonuç ve mücadele çağrısı konu başlıklarında konuştu. Karayel; yöneticilerin, emeklilerin alım gücü olmadığı için ticari döngüye hiçbir katkı sağlamadıklarını düşündüğünü ifade etti. Mühendis, mimar ve şehir plancılarının emekli olduktan sonra yüzleştiği sorunların bireysel değil, geniş bakış açısıyla bütün toplumu ilgilendiren yapısal meseleler olduğunu söyleyen Karayel, “Düşük maaşlar, eriyen alım gücü ve sosyal güvencelerdeki yetersizlikler, emeklileri ekonomik olarak zor durumda bırakıyor. Bilgi ve deneyimlerin emeklilikle birlikte boşa çıkması, mesleki itibar kaybı ve tükenmişlik algısı da bizleri toplumsal hayatın dışında bırakıyor” ifadelerini kullandı.
“Geçimini sağlamak isteyen emekli ek iş yapıyor”
Emekli maaşlarının çalışma dönemindeki gelirle kıyaslandığında son derece düşük kaldığını belirterek enflasyon karşısında hızla eriyen asgari ücretin dahi altına düştüğünü ifade eden Karayel, çalışan ile emekli maaşı arasındaki farkın yüksek olmasının önemli bir sorun olduğunu gündeme getirdi. Gelir kayıpları nedeniyle birçok emeklinin geçimini sağlamak için yeniden çalışmak zorunda kaldığını belirten Karayel, emekli olan mühendis, mimar ve şehir plancılarına yeterli değerin gösterilmediğini düşündüğünü söyledi. Her şehirde hızla açılan üniversitelerden mezun edilen gençlerin sektörde büyük meslektaşlarıyla aynı kaderi yaşamak için sıra beklediğini dile getiren Karayel, ‘tükenmişlik algısı’nın sektörden emekli olanların yüzleştiği en ciddi sosyal problemlerden olduğunu ifade etti.
“Emeklilik, toplumsal katkının yeni evresi”
TMMOB ve odaların katkısının önemli olduğunu söyleyen Karayel, sorunların çözümünde daha güçlü ve kalıcı mekanizmalara ihtiyaç olduğunun altını çizerek, “Çözüm, yalnızca maaş artışlarında değil, örgütlü mücadele, kamusal hakların savunulması ve deneyimin görünür kılınmasında yatmaktadır. Emeklilik, bir ömrün bitişi değil, toplumsal katkının yeni evresidir. Mücadelemiz, emekliliği yeniden onurlu bir yaşam ve aktif yurttaşlık dönemi olarak kurmak içindir” dedi.
Emekli mühendisler dertli
TMMOB 48. Dönem Emekli Çalışma Grubu üyesi Gıda Mühendisi Reha Keskinoğlu da emekli gıda mühendislerinin ekonomik geçim sıkıntıları hakkında konuştu. TMMOB’ye bağlı gıda mühendisleriyle 2018 yılında yapılan bir anketi analiz eden Keskinoğlu, araştırmada odaya bağlı yaklaşık 270 bin emekli bulunduğunu söyledi. Bu rakamın 2025’te 300 bin civarında olduğunu tahmin eden Keskinoğlu, üyelerin emekli olduklarını odaya bildirmedikleri için güncel rakamın bilinmediğini dile getirdi.
Emeklilerin %72’si temel ihtiyaçlarını karşılayamıyor
Keskinoğlu’nun paylaştığı rakamlara göre emekli maaşlarının temel ihtiyaçları karşılayıp karşılamadığı sorusuna yanıt verenlerin yüzde 72’si aldıkları maaşın temel ihtiyaçlarını karşılamadığını söyledi. Ankette ek gelir elde etmek için bir işte tam zamanlı çalışanların oranı yüzde 43, yarı zamanlı çalışanların oranı yüzde 21,3 olarak belirtilirken çalışmak isteyip de iş bulamayan sayısı yüzde 11,8 olarak görüldü. Ankete katılan kişilerin sadece yüzde 23,6’sı çalışmadığını dile getirdi. Rakamların dikkati çektiğini söyleyen Keskinoğlu, emeklilerin geçinemediğini belirtirken alınan maaşların yetmemesi üzerine çalışmak zorunda kaldıklarını ifade etti. Keskinoğlu emekli maaşının artması, emekli bağlama oranlarının yükseltilmesi, enflasyon oranına göre fazla zam yapılması, ek sosyal yardımlar verilmesi, çalışan emeklilere destek sağlanması ve vergi indiriminde muafiyet önerisinde bulundu.
GMO’dan maddi destek talebi
Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ulaş Kırım, maden sahalarının zeytinlikler üzerindeki baskılarının artması ve mühendislerin sigortalarının tam yatırılması hakkında konuştu. Gıda mühendisleri olarak Muğla kıyılarında, Akbelen’de Kaz Dağları’nda zeytin ağaçlarının kesilip yerine kömür madeni yapılması konusunda sahaya çıkıp, tepki göstererek basın açıklaması yaptıklarını ifade eden Kırım, TMMOB olarak daha fiziki, daha fikri ve daha yasal mücadeleler yürütmek zorunda olduklarını belirtti. Açılan davaların Gıda Mühendisleri Odası tarafından karşılandığını ve bu bütçenin de oldukça kısıtlı olduğunu vurgulayan Kırım, davaları TMMOB üzerinden açılarak yürütülmesi gerektiğini söyledi. Kırım, “Şubelerimizin bütçeleri kısıtlı. TMMOB genel merkezinin mücadelelerde yasal süreçlere maddi olarak destek vermesini istiyoruz” dedi.
“Mühendis asgari ücreti yaşanabilir bir rakam değil”
Mühendislerin sigortalarının yatıp yatmadığını da Sosyal Güvenlik Kurumu üzerinden kontrol sağladıklarını ve bu durumun da takipçisi olduklarını söyleyen Kırım, TMMOB tarafından çalışmalar yapılmasını istediklerini belirtti. Gıda mühendislerinin, TMMOB tarafından yeni belirlenen 70 bin TL’lik mühendis asgari ücretinin de yeterli olmadığını ve ocak ayından beri aynı kaldığını ifade eden Kırım, belirlenen bu ücretin yaşanabilir bir rakam olmadığını dile getirdi. Gıda Mühendisleri Odası olarak alınan maaşların düşük olduğunu ve SGK primlerinin de düşük yatırıldığını bildiklerini söyleyen Kırım, oda olarak yasal sürece hakim olduklarını ve TMMOB’un bu konuda daha aktif rol alması gerektiğini belirtti.
Nitelikli eğitime vurgu
Makine Mühendisleri Odası Üyesi Eren Güçlüer, Makine Mühendisleri Odası İzmir Şubesi’nde 10 Eylül’de gerçekleşen ‘Haklarımız ve Geleceğimiz İçin Neden Örgütlenmeliyiz’ ana temalı çalıştayda ele alınan yeni mezun ve işsiz mühendislerin sorunları ve çözüm önerilerine yönelik sonuç bildirgesini paylaştı. Ücretli çalışan mühendis ve öğrencilerin potansiyel işsiz olarak geleceğe umutsuzlukla baktığını belirten Güçlüer, üniversite sayılarının artmasıyla verilen eğitimin niteliğinin düştüğünü ve yeterli fiziki koşullar ile laboratuvarlar olmadan çok sayıda mühendis mezun verildiğini söyledi. Üniversite müfredatlarının yetersiz olduğunu dile getiren Kırım, yeni mezunların özlük hakları hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığını vurguladı.
Komisyon kurulması önerisi
Önerilerini sıralayan Kırım, TMMOB tarafından yeni mezun mühendislerin sorunları üzerine detaylı çalışmalar yapan bir komisyon kurulması, yarı zamanlı programlar uygulayan firmalar özelinde denetimlerin artırılması ve yeni mezun mühendislerin haklarının takipçisi olunması gerektiğini söyledi. Genç mühendis istihdam açığının kapatılması için talepler hazırlanmasını, üniversitelerde mühendislik etiği, yasal mevzuatlar, işçi hakları ve sözleşmeler konularında eğitimler verilmesini ve işe giriş süreçlerinde yeni mezunlara yardımcı olacak hukuki çalışmalar yürütülmesinin önemini vurguladı.
Kurultayda dile getirilen sorunlar, önerge haline dönüştürüldü. Yerel kurultaylardaki önerge çıktıları, Ankara’da düzenlenecek olan Genel kurultayda tartışılacak.
